همه چیز درباره گوش درد در هنگام پرواز

گوش درد در حین پرواز می‌تواند بسیار آزاردهنده و دردناک باشد. گاهی ممکن است این گوش درد تا ۱۲ ساعت یا بیشتر طول بکشد، تا هنگامی‌که بتوانید دوباره به صورت طبیعی بشنوید.

در این مطلب اطلاعاتی در مورد علت بروز گرفتگی گوش در هواپیما، به همراه نکاتی که از آن جلوگیری یا اثر آن را کمتر کند، به شما ارائه می‌دهیم.

اگر به دنبال پرواز مناسب هستید، بر روی بلیط هواپیما کلیک کنید.

۱. گوش چطور می‌شنود؟

گوش این توانایی را به ما می‌بخشد که صداهای اطراف که در واقع ارتعاش‌هایی در هوا هستند را بشنویم. این ارتعاشات از طریق کانال گوش به غشای نازکی می‌رسند که پرده‌ی گوش نام دارد. پرده‌ی گوش فضای داخل گوش را به طور کامل از کانال گوش جدا می‌کند. در آن سوی پرده‌ی گوش، لوله‌ای وجود دارد که به آن شیپور استاش می‌گویند و از گوش میانی به پشت بینی متصل می‌شود و بدین ترتیب به هوا اجازه می‌دهد به داخل گوش میانی یا به خارج از آن راه یابد که این امر به فشار هوای درون گوش میانی بستگی دارد که بیشتر یا کمتر از فشار هوای محیط باشد. همان‌طور که مشخص است شیپور استاش نباید مسدود شود و این اتفاق ممکن است هنگام سرماخوردگی یا عفونت‌های تنفسی رخ دهد.

۲. در هنگام صعود و فرود هواپیما در گوش ما چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

با بالا رفتن هواپیما فشار هوای درون کابین به طور مرتب کاهش می‌یابد تا به مقدار ثابتی می‌رسد که در بیشتر مسیر به همان میزان باقی می‌ماند. به خاطر کمتر بودن فشار هوا نسبت به سطح زمین، هوای محبوس در گوش میانی باید خارج شود. اگر این هوا خارج نشود، فشار وارده پرده‌ی گوش را به سمت بیرون هل می‌دهد. این هوای اضافی به راحتی می‌تواند از طریق شیپور استاش از گوش خارج شود چرا که بیرون فرستادن هوا برای آن از مکش آسان‌تر است و بدین ترتیب کمتر کسی هنگام صعود هواپیما دچار گوش درد می‌شود. هنگام فرود هواپیما فشار هوای درون کابین کم کم افزایش می‌یابد و پرده‌ی گوش را به سمت داخل می‌کشد. برای مقابله با آن فشار هوای درون گوش میانی باید بیشتر شود و این کار شیپور استاش است که هوا را به داخل مکش کند.

۳. چه اتفاقی در گوش رخ می دهد که در پرواز دچار گوش درد می شوید؟

اگر به سرماخوردگی یا التهاب مخاط بینی دچار باشید، غشای مخاطی شیپور استاش ممکن است متورم و مانع از عبور هوا شود. زمانی که هواپیما ارتفاع خود را کاهش می‌دهد، فشار هوای پشت پرده‌ی گوش و درون گوش میانی در حد بسیار کم باقی می‌ماند و نمی‌تواند فشاری که از بیرون به پرده‌ی گوش وارد می‌شود را جبران کند. در ابتدا این را به عنوان فشار و سپس به شکل درد حس می‌کنید. به علاوه چون پرده‌ی گوش تحت فشار ثابت قرار می‌گیرد، نمی‌تواند آزادانه ارتعاش داشته باشد و شنوایی شما هم دچار مشکل می‌شود.

۴.چطور از مشکلات گوش در پرواز جلوگیری کنیم؟

بلعیدن و خمیازه کشیدن می‌تواند راه لوله‌ی استاش را باز کند تا هوا وارد گوش میانی شود و کمبود فشار هوا را جبران کند. اگر مشکل گوش شما پس از فرود هم ادامه داشت، بلعیدن را تکرار کنید. روش‌های دیگری همچون دمیدن در بینی، آدامس جویدن یا نوشیدن را هم امتحان کنید. البته به هنگام انجام این کارها بینی‌تان را با دست بگیرید. هر کدام از این راه‌ها که بهتر جواب داد را چند بار تا فرود کامل هواپیما تکرار کنید. در مورد کودکان می‌توانید به آن‌ها نوشیدنی یا پستانک دهید که حالت بلعیدن به این طریق انجام شود.

راه دیگر استفاده از «مانور والسالوا» (Valsalva manoeuvre) است. در این روش باید نفستان را حبس کرده و بینی را با دست گرفته و در عین حال که دهان‌تان هم بسته است سعی کنید هوا را بیرون دهید. در واقع در این روش هوا خارج نمی‌شود اما آن را به سمت لوله‌ی استاش هل داده‌اید و در حین انجام این کار حس می‌کنید که گوش‌تان دارد می‌ترکد چرا که هوا به گوش میانی وارد شده است. این راهکار اغلب مسأله را حل می‌کند. پس آن را هر چند دقیقه در حین فرود تکرار کنید. نکته‌ی بعدی این است که هنگام کاهش ارتفاع نخوابید. از مهماندار هواپیما بخواهید در این زمان شما را بیدار کند. به علاوه روشن است که روش‌های بالا را تنها زمانی می‌توانید انجام دهید که بیدار باشید!

اگر سرما خورده‌اید، گوش شما کاملاً کیپ نیست و قصد پرواز دارید، می‌توانید اسپری ضد احتناق بینی از داروخانه‌ها تهیه کنید. این اسپری کمک می‌کند اگر گرفتگی شیپور استاش به خاطر وجود مخاط باشد، از بین برود. همچنین به یاد داشته باشید ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از غواصی نباید با هواپیما سفر کنید. این توصیه برای جلوگیری از بیماری‌ های غواصی مانند «کاهش فشار» (Decompression Sickness) و «کیسون» (Caisson) صورت می‌گیرد که اگرچه با گوش ارتباطی ندارد اما پرواز پس از غواصی می‌تواند عملکرد گوش را هم دچار اختلال کند و پرده‌ی گوش تحت فشار قرار گیرد.

خوب است بدانید برای بعضی راهکارهایی که بین افراد دهان به دهان می‌شود مثل قرار دادن پارچه‌ی خیس یا فنجان روی گوش، شواهد پزشکیِ قابل اتکاء وجود ندارد. اگرچه امتحان آن‌ها ضرری ندارد یا مثل استفاده از قطره‌ی گوش یا تمیز کردن گوش می‌تواند کمی تسکین دهنده باشد اما این درد را برطرف نمی‌کند. در برخی فرودگاه‌ها گوش‌گیرهایی به فروش می‌رسد تا فشار هوا را تنظیم کند. این گوش‌گیرها در واقع سرعت تغییر فشار هوا در پرده‌ی گوش را آهسته می‌کنند و همچنین برای این مورد هم شواهد پزشکی وجود ندارد که تأییدکننده‌ی اثربخشی آن باشد.

۵. آیا با گوش درد سوار هواپیما بشویم؟

در شرایطی که پیش از پرواز به دلیل سرماخوردگی، تب و غیره گوش درد دارید توصیه‌ی ما این است که با پزشک مشورت کنید و مطمئن شوید سفر هوایی به گوش شما آسیب جدی وارد نمی‌کند. چون ممکن است با بیماری‌هایی مانند «باروتروما» (barotrauma)، آسیب به پرده‌ی گوش و در موارد نادر حتی با پارگی آن روبرو شوید. درد، کاهش شنوایی، سرگیجه و وزوز گوش از اتفاقات رایج دیگر در این شرایط هستند.

۶. اگر پس از پرواز درد گوش ادامه داشت چکار کنیم؟

اگر راهکارهای بالا مانع از ایجاد گوش درد برای شما نشد نگران نباشید؛ این درد معمولاً زود برطرف می‌شود. در این مدت می‌توانید مسکن مصرف کنید. ممکن است شیپور استاش شما به دلیل انباشت مخاط تا چند روز پس از پرواز بسته بماند و می‌توانید راهکارهای ارائه شده در مورد چهارم این مطلب را تکرار کنید. اگر درد بیشتر ادامه پیدا کرد، حتما به پزشک مراجعه کنید.