پرچم استرالیا نماد چیست؟

پرچم هر کشور نمادی از تاریخ و فرهنگ آن است. پرچم استرالیا نیز از این قاعده مستثنا نیست. طرح این پرچم از سال ۱۹۰۱ تاکنون همواره مورد مناقشه بوده است.

پرچم ملی آبی‌رنگ استرالیا که توسط مردم آن طراحی‌ شده از سال ۱۹۰۱ تاکنون موضوع بحث بوده است. پرچم استرالیا به شکل نمادین بر میراث بریتانیایی این کشور، اهمیت نماد صلیب جنوبی و اتحاد ایالات و قلمروها تأکید می‌کند؛ بااین‌حال بسیاری گمان می‌کنند که چند فرهنگی بودن و حاکمیت استرالیا باید اولویت قرار گیرد.

در سال ۱۹۰۰ قبل از شکل‌گیری ایالات فدرال استرالیا، روزنامه ملبورن هرالد (Melbourne Herald) مسابقه‌ای برای طراحی پرچمی که هم شامل پرچم اتحادیه و هم صلیب جنوبی باشد، برگزار کرد. دومین مسابقه در همان سال توسط روزنامه نقد اقیانوسیه اعلام و همچنین یک رقابت رسمی توسط دولت‌های کشورهای مشترک‌المنافع پس از فدراسیون در سال ۱۹۰۱ برپا شد. در مجموع ۳۲۸۲۳ طرح به‌دست آمد که طرح‌های دریافتی مجله نقد را هم در برمی‌گرفت. پیشنهادها شامل دو طرح رنگی می‌شد: یک نماد قرمز برای استفاده مدنی و یک نماد آبی برای استفاده رسمی که بر اساس وفاداری به امپراطوری، فدراسیون، تاریخ، نجابت خانوادگی، تمایز، منفعت و هزینه‌ی ساخت مورد قضاوت قرار گرفتند.

طرح برنده در سوم سپتامبر ۱۹۰۱ توسط نخست‌وزیر استرالیا، ادموند بارتون، اعلام شد و پرچم آبی را در بالای ساختمان نمایشگاه سلطنتی که در آن زمان پارلمان بود، برافراشتند. به دلیل محدودیت‌های زیباشناختی رقابت، طرح‌های ۵ نفر تقریباٌ مشابه اعلام و مبلغ جایزه بین آن‌ها تقسیم شد. برندگان، آنی دورینگتون (Annie Dorrington) هنرمندی از پرت، ایوور ایوانز (Ivor Evans) دانش‌آموزی از ملبورن، لسلی هاوکینز (Leslie Hawkins) دانش‌آموزی از سیدنی، اگبرت نوتال (Egbert Nuttall) معماری از ملبورن و ویلیام استیونز (William Stevens) افسر خلبان از نیوزلند بودند.

با توجه به مقدمه‌ای که ذکر آن رفت، طرح پرچم با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو شد. نشریه جمعیت جمهوری‌خواه آن را نشانی رذیلانه از پرچم بریتانیا دانست، بدون هیچ فضیلت هنری و نشان ملی. همچنین دولت فدرال و دولت جدید ولز به‌دلیل شباهت آن به پرچم ملکه ویکتوریا از آن ناراضی بودند.

از سال ۱۹۰۱ طرح اولیه پرچم سه‌بار تغییر کرده است. در اصل ستاره فدراسیون ۶ گوشه داشت و ستاره صلیب جنوبی بین ۵ تا ۹ گوشه. در سال ۱۹۰۲ شاه ادوارد هفتم تمام ستارگان را هفت لبه‌ای در نظر گرفت، به‌جز کوچک‌ترین ستاره و در سال ۱۹۰۸ لبه‌ی هفتم به ستاره فدراسیون اضافه شد.

همچنین در مورد نقش‌های قرمز و آبی سردرگمی وجود داشت. پرچم قرمز توسط شهروندان و دولت‌های محلی مورداستفاده قرار می‌گرفت، در حالی‌که استفاده از پرچم آبی برای دولت مشترک‌المنافع محفوظ بود. در سال ۱۹۵۳ پرچم آبی به‌عنوان پرچم ملی استرالیا زیر نظر دولت منزیس (Menzies) اعلام و در ۱۴ فوریه ۱۹۵۴ در اولین سفر ملکه الیزابت دوم به استرالیا به رسمیت شناخته شد.

بخش عمده پرچم استرالیا آبی است و ستاره‌هایی را نشان می‌دهد که سنبل سنت جورج، سنت اندرو و سنت پاتریک و به همان اندازه میراث بریتانیایی استرالیا است. ستاره‌ها نماینده صورت فلکی صلیب جنوبی و سنبل ملت، موقعیت جغرافیایی آن و اهمیت داستان‌های بومی است. ۶ گوشه ستاره مشترک‌المنافع پرچم، ایالات مشترک‌المنافع را نشان می‌دهد و هفتمین آن به قلمروی سرزمین‌های فدرال اشاره می‌کند.

از زمان مسابقه طراحی پرچم در سال ۱۹۰۱ بحث بر سر نشان بریتانیایی بوده و حالا بحث به این صورت ادامه دارد که آیا پرچم اتحادیه به‌عنوان نماد هویت چند فرهنگیِ رو به رشدِ استرالیا از نظر نشانه‌شناسی می‌تواند موردتوجه قرار گیرد؟ فقط زمان نشان خواهد داد که طراحی پرچم استرالیا بازهم تغییر خواهد کرد یا نه.