هر آنچه باید در مورد مهماندار هواپیما بدانید

مهماندار هواپیما را به‌محض ورود به هواپیما خواهید دید؛ فردی با ظاهری آراسته و لبخندی به لب که به استقبال شما می‌آید و برای محافظت و خدمات‌رسانی به شما، دوره‌های آموزشی متعددی را پشت سر گذاشته است.

توجه روزافزون به شغل مهمانداری هواپیما در سال‌های اخیر باعث شده تا همواره سؤالاتی پیرامون این شغل در ذهن همه شکل گیرد. سؤالاتی از قبیل مهماندار هواپیما کیست و چه وظایفی دارد؟ برای مهماندار شدن به چه شرایط و مهارت‌هایی نیاز است؟ حقوق مهماندار هواپیما چقدر است؟ یک مهماندار چند ساعت در هفته کار می‌کند؟ مهماندار در چه سنی به بازنشستگی می‌رسد؟ و سؤالاتی از این دست.

یافتن پاسخ تک‌تک این سؤالات قطعاً زمان زیادی از ما می‌گیرد و نیازمند کندوکاو فراوان در موتورهای جست‌وجو و شبکه‌های اجتماعی است. ازاین‌رو، ما در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا با جمع‌آوری همه‌ی اطلاعات موردنیاز، به بخشی از سؤالات گوناگون شما درباره مهمانداری هواپیما پاسخ دهیم.

مهماندار هواپیما کیست؟

مهماندار هواپیما کسی است که وظیفه دارد امنیت و آسایش مسافران را در طول پرواز برقرار کند. مهماندار هواپیما بخشی از خدمه‌ی پروازی، در هواپیماهای مسافربری، تجاری و حتی نظامی، در سفرهای داخلی و خارجی محسوب می‌شود. وی به‌طور ویژه برای کار در خطوط هوایی آموزش می‌بیند، بنابراین امنیت مسافران مهم‌ترین دغدغه‌ی این فرد است.

وظایف و چالش های پیش روی مهماندار هواپیما چیست؟

مهماندار هواپیما وظایف گوناگونی را بر دوش دارد. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، وظیفه‌ی اصلی مهماندار تأمین امنیت مسافران پرواز است. اما او علاوه بر تأمین امنیت، وظایف متعدد و گوناگون دیگری هم دارد. این وظایف به‌اختصار عبارتند از:

• ارائه‌ی اطلاعات موردنیاز نظیر شرایط جوی، مدت‌زمان سفر، تجهیزات لازم و چاله‌های هوایی، پیش از پرواز به خلبان.
• چک کردن هواپیما و اطمینان از اینکه تمامی تجهیزات موردنیاز، نظیر کپسول آتش‌نشانی، به‌درستی کار می‌کنند.
• خوش‌آمد گویی به مسافران و بررسی بلیط آن‌ها و راهنمایی‌شان به صندلی مربوطه.
• کمک به مسافران در جابجایی چمدان‌ها و اطمینان از وزن مجاز چمدان آن‌ها.
• زیر نظر گرفتن رفتار مسافران به‌طور نامحسوس و گزارش موارد مشکوک به مأمور امنیت پرواز.
• ارائه‌ی اطلاعات کافی به مسافران در مورد درب‌های اضطراری، نحوه‌ی استفاده از ماسک اکسیژن، نحوه‌ی بستن کمربند و شیوه‌ی رفتار در هنگام مواجهه با چاله‌های هوایی.
• بررسی تلفن همراه مسافران و اطمینان از خاموش بودن لوازم الکترونیکی مسافران.
• برآورده کردن خواسته‌های مسافران، نظیر درخواست برای خوراکی و نوشیدنی، پتو و بالش، پس از بلند شدن هواپیما از زمین.
• توجه به موارد ایمنی و گزارش سروصداهای مشکوک از بدنه‌ی هواپیما به خلبان.
• کمک به مسافران برای خروج از هواپیما در شرایط اضطراری.
• چک کردن دوباره‌ی هواپیما پس از فرود در مقصد.

مهماندار هواپیما باید چه مهارت و ویژگی هایی داشته باشد؟

یک مهماندار هواپیما باید در درجه‌ی اول فردی انعطاف‌پذیر باشد و بتواند شرایط کاری با فشار بالا را تحمل کند. مهماندار باید رفتاری گرم و دوستانه با مسافران برقرار کند و با صبر و حوصله به سؤالات آن‌ها پاسخ دهد. فردی که می‌خواهد مهماندار هواپیما شود، باید قادر به انجام کارهای گروهی باشد و بتواند در زمان بروز مشکل، آن‌ها را رفع کند. افراد خونسرد برای شغل مهمانداری هواپیما مناسب‌تر هستند، زیرا با خونسردی خود مسافران را نیز از تنش و اضطراب دور می‌کنند.

شرکت‌های هواپیمایی به ظاهر مهمانداران خود اهمیت بسیاری می‌دهند. یک مهماندار هواپیما باید ظاهری مرتب و آراسته داشته باشد و تناسب‌اندام خود را حفظ کند. مهمانداران هر ایرلاین دارای لباس فرم مشخصی هستند و به این طریق می‌توان آن‌ها را از یکدیگر تشخیص داد.

مهمانداری هواپیما در ایران

مهمانداری هواپیما غالباً شغلی با پرستیژ و جذاب محسوب می‌شود و علاقه‌مندان به این شغل تصور می‌کنند که مهماندار شدن می‌تواند شغل رؤیایی آن‌ها باشد. اما شما برای مهماندار هواپیما شدن راهی طولانی در پیش دارید و باید علاوه بر صرف هزینه، دوره‌های تئوری و عملی و آزمون‌های مختلفی را پشت سر بگذارید.

شرایط استخدام مهمانداران هواپیما

علاقه‌مندان به شغل مهمانداری، پس از گذراندن دوره‌های آموزشی و اخذ گواهینامه‌های مربوطه، می‌توانند برای استخدام در شرکت‌های هواپیمایی درخواست دهند. اما هر شرکت هواپیمایی نیز دارای قوانین و مقررات مختص به خود برای استخدام مهماندار هواپیما است. بااین‌حال، اکثر این قوانین مشترک هستند و متقاضیان با داشتن شرایط زیر، می‌توانند رزومه‌ی خود را برای شرکت‌های هواپیمایی ارسال کنند:

• حداقل مدرک تحصیلی دیپلم
• داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم غیرپزشکی برای آقایان
• عدم اشتغال به کار و تحصیل
• رضایت‌نامه‌ی محضری برای خانم‌های متأهل از سوی همسر
• داشتن گواهی‌نامه‌ی دوره‌های پایه‌ی مهمانداری
• تسلط نسبی به زبان انگلیسی
• داشتن شرایط سنی؛ این گزینه در همه‌ی شرکت‌های هواپیمایی یکسان نیست و برخی شرکت‌ها حداکثر سن مجاز برای استخدام مهمانداران خود را ۲۵ سال و برخی دیگر ۲۸ سال عنوان می‌کنند. شرایط سنی همیشه در آگهی‌های شرکت‌های هواپیمایی درج می‌شود.
• دارا بودن شرایط لازم از نظر سلامت جسمانی و روانی برای تصدی این شغل بر پایه‌ی استانداردهای پزشکی هوایی

این موارد صرفاً پیش‌نیازهای استخدام یک فرد به‌عنوان مهماندار هواپیما است و احتمالاً هر شرکتی برای خود آزمونی جداگانه به‌منظور تأیید یا رد صلاحیت متقاضیان برگزار می‌کند. این آزمون‌ها ممکن است چندین ماه به طول بیانجامد و فرد پس از پشت سر گذاشتن آن‌ها با موفقیت، به‌عنوان مهماندار هواپیما استخدام شود.

شرایط پذیرش دانشجویان مهمانداری هواپیما

آموزش مهمانداری دوره‌های دانشگاهی ندارد و شما باید برای ثبت‌نام در این دوره‌ها، به آموزشگاه‌های مجاز اعلام‌شده از سوی سازمان هواپیمایی کشور مراجعه کنید. مهماندار شدن نیز به‌مانند هر شغل دیگری، شرایط و ویژگی‌های خاص خود را دارد و متقاضیان قبل از ثبت‌نام، از بسیاری جهات بررسی می‌شوند. شرایط پذیرش دانشجوی مهمانداری هواپیما به شرح زیر است:

• داشتن ملیت ایرانی
• داشتن حداقل ۱۸ سال سن
• داشتن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم
• داشتن کارت پایان خدمت برای آقایان
• داشتن سلامت کامل جسمانی
• عدم سوءپیشینه
• داشتن قد و وزن متناسب؛ قد خانم‌ها باید حداقل ۱۶۵ سانتی‌متر و قد آقایان باید بین ۱۷۰ تا ۱۹۰ سانتی‌متر باشد.

جلسه پایانی دوره‌های آموزش مهمانداری در شرکت کیش ایر

اگر همگی این موارد به تأیید آموزشگاه‌های مجاز رسید، از شما خواسته می‌شود تا برای ثبت‌نام مدارک زیر را تهیه کنید:

• کپی شناسنامه
• کپی کارت ملی
• کپی کارت پایان خدمت برای آقایان
• سه قطعه عکس ۳ در ۴
• فیش واریز شهریه‌ی دوره

در دوره های آموزش مهمانداری چه دروسی به متقاضیان تدریس می شود؟

متقاضیان دوره‌های مهمانداری هواپیما باید درمجموع ۷۲۰ ساعت کلاس‌های آموزش تئوری و عملی را پشت سر بگذارند. این کلاس‌ها شامل ۳۰۰ ساعت زبان انگلیسی عمومی و ۴۲۰ ساعت آموزش‌های تخصصی می‌شود.

دانشجویان در کلاس‌های عملی در کارگاه‌های آموزشی کمک‌های اولیه و اضطراری نظیر تخلیه‌ی سریع هواپیما، اطفاء حریق، پرش از سرسره، نجات مسافران در صورت فرود بر روی آب، شرایط اضطراری در زمان کم شدن فشار داخل کابین و حفظ بقا در زمان زنده ماندن پس از سقوط شرکت می‌کنند.

دانشجویان اگر این دوره‌ها را با موفقیت پشت سر بگذارند، مدرک مهمانداری دریافت می‌کنند و می‌توانند با مدرک خود در شرکت‌های هواپیمایی استخدام شوند.

استخدام بدون مدرک مهمانداری

اگرچه اکثر شرکت‌های هواپیمایی برای استخدام موقعیت شغلی مهماندار، شرط داشتن مدرک پایه‌ی مهمانداری را لحاظ می‌کنند، اما دو شرکت ایران ایر و ماهان بدون نیاز به مدرک مهمانداری به متقاضیان فرصت می‌دهند تا در آزمون‌هایشان شرکت کنند. این دو ایرلاین ابتدا اقدام به برگزاری تست‌های پزشکی و آزمون‌های عمومی می‌کنند و پس از تأیید متقاضی، به آموزش دوره‌های لازم مهمانداری می‌پردازند.

حقوق و مزایای یک مهماندار چقدر است؟

حقوق و مزایای مهمانداران هواپیما در ایران در مقایسه با دیگر کشورهای خارجی، به‌مراتب پایین‌تر است، اما درمجموع مهمانداران هواپیما نسبت به دیگر مشاغل موجود در کشور درآمد بهتری دارند.

البته درآمد همه‌ی مهمانداران یکسان نیست و عواملی چون سطح تحصیلات، تسلط به زبان‌های خارجی، سابقه‌ی کاری و تجربیات باعث می‌شود که حقوق مهماندار افزایش یابد. مهمانداران می‌توانند پس از چند سال سابقه و گذراندن دوره‌های ویژه، به درجه‌ی سرمهمانداری برسند و حقوق بیشتری دریافت کنند.

طبق بررسی‌های انجام‌شده، حقوق مهمانداران در ابتدای کار در حدود ۲ میلیون تومان و با کسب تجربه و مهارت به حدود ۷ میلیون تومان در ماه می‌رسد. اما این رقم شامل همه‌ی شرکت‌های هواپیمایی نمی‌شود و بستگی به سیاست‌های مالی و اقتصادی هر مجموعه دارد.

مهمانداران هواپیما علاوه بر درآمد نسبتاً مناسب، از مزایایی چون بیمه‌های کامل درمانی، سفرهای رایگان با هواپیما، اقامت رایگان در شهر و کشورهای مقصد و بن‌های تخفیف خرید، رستوران و باشگاه‌های ورزشی برخوردار هستند. استخدام در شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی می‌تواند مزایای بیشتری برای مهمانداران به همراه داشته باشد.

ساعات کاری یک مهماندار هواپیما چقدر است؟

مهمانداران هواپیما معمولاً ساعات کاری نسبتاً طولانی دارند و در طول پرواز، به‌خصوص پروازهای دوربرد، به‌صورت نوبتی در هواپیما استراحت می‌کنند. طبق قوانین بین‌المللی، یک مهماندار هواپیما باید بعد از ۱۲ ساعت پرواز، ۴۸ ساعت استراحت داشته باشد، اما این قانون در ایران به‌درستی اجرا نمی‌شود.

به گفته یکی از مهمانداران خطوط هوایی داخلی، برخی مهمانداران حتی ۲۶ روز در ماه نیز پرواز دارند. با در نظر گرفتن میانگین ۱۰ ساعت پرواز در روز، این رقم در مقایسه با استانداردهای بین‌المللی، فوق‌العاده زیاد و طاقت‌فرسا است.

یک مهماندار ممکن است در روزهای تعطیل و آخر هفته‌ها هم سر کار باشد و همین موضوع باعث می‌شود تا زمان کمتری را با اعضای خانواده خود سپری کند. بارها اتفاق افتاده که مهمانداران پس از چند سال کار کردن و به دلایل خانوادگی و شخصی، شغل خود را رها کرده‌اند.

سن بازنشستگی مهماندار هواپیما در ایران

مهمانداری، در کنار داشتن مزایای جذاب خود، در زمره‌ی مشاغل سخت محسوب می‌شود و مهمانداران به‌طور اصولی باید بعد از ۲۰ سال فعالیت در این حرفه، بازنشسته شوند. بااین‌حال این قانون در ایران به‌طور کامل اجرا نمی‌شود و مهمانداران هواپیما همواره نسبت به این موضوع گلایه و شکایت دارند.

سخن پایانی

اگرچه شاید شغل مهمانداری هواپیما از دور جذاب و متفاوت به نظر برسد، اما با چالش‌های فراوانی روبرو است. این شغل نیز به‌مانند اکثر مشاغل دیگر، افرادی را می‌طلبد که عاشق کار خود باشند و بتوانند سختی‌ها و ناملایمات پیش رو را تحمل کنند. پس اگر خود را فردی انعطاف‌پذیر، اجتماعی و مسئولیت‌پذیر می‌دانید و داشتن شغلی مرتبط با هواپیما و سفرهای هوایی رؤیای کودکی‌تان بوده، همین حالا دست‌به‌کار شده و قدم در این مسیر طولانی اما هیجان‌انگیز بگذارید.