اشیا ممنوعه پروازهای داخلی و خارجی کدامند؟

اشیا ممنوعه پرواز شامل اشیا و مواد خطرناکی است که امنیت هواپیما، مسافران، کادر پرواز و محیط زیست را به خطر می اندازد.

وقتی درباره اشیا ممنوعه پرواز صحبت می‌کنیم، بسیاری از اقلام رایجی که هر روز در زندگی روزمره استفاده می‌کنیم، می‌تواند در این لیست قرار بگیرد. تامین امنیت پرواز اهمیت زیادی دارد، به‌همین دلیل در هنگام پرواز ممکن است موادی که در ظاهر بی‌ضرر به‌نظر می‌رسند، به‌دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خود در لیست اشیا ممنوعه پرواز قرار بگیرند. «سازمان بین‌المللی هوانوردی کشوری» که به‌اختصار «ایکائو» (ICAO) نامیده می‌شود، به‌عنوان نهادی که مسئولیت هماهنگی استانداردهای پروازی بین‌المللی را دارد، فهرستی از اشیا ممنوعه پرواز را منتشر کرده است که همه شرکت‌های هواپیمایی موظف به رعایت آن هستند. در ادامه باهم نگاهی به این لیست خواهیم داشت.

فهرست مطالب

• انواع روش های حمل بار مسافر در هواپیما
• لیست اشیا ممنوعه در پرواز
• اشیا ممنوعه در پرواز خارجی
• اشیا ممنوعه در پرواز داخلی
• وسایل مجاز داخل کابین هواپیما
• اقلام ممنوعه فرودگاه امام
• قبل از بستن چمدان به این نکات توجه کنید

انواع روش های حمل بار مسافر در هواپیما

قبل از اینکه با اشیا ممنوعه پرواز آشنا شوید باید ابتدا انواع روش‌های حمل بار مسافر در هواپیما را بشناسید:

• چمدان‌ پذیرش‌شده (Checked Luggage): منظور از چمدان پذیرش‌شده، چمدانی است که هنگام پذیرش (Check-in) و دریافت کارت پرواز در فرودگاه تحویل داده می‌شود. مسافر در طول پرواز دیگر به چمدان دسترسی ندارد و پس از فرود در فرودگاه مقصد می‌تواند چمدان خود را تحویل بگیرد.
• چمدان دستی (Carry-on Luggage): به چمدان کوچکی که مسافر می‌تواند با خود به داخل کابین هواپیما ببرد، چمدان دستی گفته می‌شود.

طبق مقررات ایکائو، حمل برخی از ابزارها یا مواد چه در پروازهای داخلی و چه در پروازهای خارجی ممنوع است؛ حمل برخی اشیا نیز تنها در چمدان‌های پذیرش‌شده که در قسمت بار هواپیما حمل می‌شود، مجاز است. برخی دیگر از اشیای ممنوعه پرواز نیز تنها در صورت حمل در چمدان دستی یا همراه مسافر مجاز است.

لیست اشیا ممنوعه در پرواز

اشیا ممنوعه در پرواز، به ابزار یا موادی اشاره دارد که ممکن است به‌عنوان سلاح در کابین مورد استفاده قرار گیرد یا احتمال آسیب‌زدن به هواپیما و مسافران را داشته باشد. لیست اشیا ممنوعه در کابین هواپیما شامل موارد زیر می‌شود:

ورود سلاح به داخل کابین هواپیما ممنوع است

ورود هرگونه اسلحه گرم و سرد یا مهمات اعم از تپانچه، هفت‌تیر، تفنگ ساچمه‌ای، اسلحه اسباب بازی، تیروکمان، هارپون نیزه‌ای ماهیگیری، ابزار شکار، تفنگ پینت‌بال و غیره به داخل کابین هواپیما ممنوع است. با این وجود، طبق قوانین جهانی شما می‌توانید در برخی کشورها و برخی شرکت‌های هواپیمایی در صورت داشتن مجوز حمل سلاح، مهمات و اسلحه گرم را در صورت اطلاع به شرکت هواپیمایی، در چمدان پذیرش‌شده حمل کنید. مهمات نیز باید به‌طور ایمن در جعبه های الیافی، چوبی یا فلزی یا بسته‌بندی‌هایی که برای حمل مهمات طراحی شده است، بسته‌بندی شوند. با این وجود حمل انواع اسلحه در شرکت‌های هواپیمایی ایرانی، نوعی محموله امنیتی محسوب می‌شود و ورود آن به داخل هواپیما ممنوع است؛ البته در این زمینه استثناهایی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

مواد منفجره و محترقه را به هواپیما نبرید

ورود هر گونه مواد منفجره یا محترقه مثل دینامیت، باروت، چاشنی‌ها، مین، نارنجک، مواد آتش‌بازی، مواد دودزا، فشفشه، منور و غیره به داخل هواپیما ممنوع است.

حمل مواد قابل اشتعال در هواپیما ممنوع است

انواع سوخت، بنزین، الکل، حلال‌ها، رنگ‌های قابل اشتعال، مایع فندک، سقز، رقیق‌کننده رنگ، فندک پلاسما، جامدات قابل اشتعال مثل گوگرد، گازهای قابل اشتعال و غیره و حتی بدل مواد قابل‌اشتعال را نمی‌توان به هیچ وجه در خطوط هوایی مسافربری حمل کرد.

این مواد شیمیایی را به هواپیما نبرید

همانطور که حدس می‌زنید ورود مواد شیمیایی، بیولوژیک و رادیواکتیو به هواپیماهای مسافربری ممنوع است. انواع گازهای سمی و غیرسمی، اکسیدان‌ها، کلر، سفیدکننده، باتری‌های مایع، اسپری رنگ، کودهای شیمیایی، حشره‌‌کش‌ و غیره به داخل هواپیما مطلقا ممنوع است.

اشیایی که لبه یا نوک تیز دارند

ورود اشیایی که نوک یا لبه تیزی دارند، در چمدان دستی و ورود آن به داخل کابین هواپیما ممنوع است. موکت‌بر، تبر یخ‌نوردی، انواع چاقو از جمله چاقوهای جیبی و چاقوی سوئیسی به‌استثنای چاقوهای با تیغه‌های پلاستیکی یا گرد، تیغ، ساتور، اره، تیشه، انواع قیچی با لبه بلندتر از ۱۰ سانتی‌متر و کاتر ناخن، ازجمله این اشیا است. برای حمل این اشیا در طول پرواز، آن‌ها را محکم بسته‌بندی کنید تا احتمال آسیب‌زدن‌شان در حین بازرسی چمدان و غیره به کمترین میزان برسد. حالا این ابزار را در داخل چمدانی بگذارید که قرار است در قسمت پذیرش تحویل دهید.

ابزارهایی که قابلیت‌ آسیب رسانی دارند

اگر پیچ‌گوشتی، چکش، دریل، مته و ابزارهای این‌چنینی به‌همراه دارید، آن‌ها را در داخل چمدانی قرار دهید که قرار است تحویل قسمت پذیرش بار دهید. ورود این اقلام داخل چمدان دستی به داخل کابین هواپیما ممنوع است. حمل کپسول غواصی، کپسول آتش‌نشانی، بطری‌های حاوی هوا و وسایل این‌چنینی نیز با هواپیما ممنوع است.

لوازم و تجهیزات ورزشی که ممنوع است

تقریبا به‌استثنای توپ، بسیاری از لوازم ورزشی مثل چوب بیسبال، چوب گلف، چوب اسکی، چوب هاکی، چوب چوگان، سلاح‌های هنرهای رزمی، عصای پیاده‌روی و غیره به‌داخل کابین هواپیما غیرمجاز است و باید آن‌ها را در داخل چمدان پذیرش‌شده قرار دهید.

با این حال ممکن است برخی از شرکت‌های هواپیمایی اجازه ورود لوازم ورزشی مثل راکت تنیس، چوب ماهیگیری، کفش اسکی و اسنوبرد را به داخل کابین هواپیما بدهند. اگر قصد دارید دوچرخه خود را با هواپیما حمل کنید، باید بدانید حمل دوچرخه از شرکت هواپیمایی به شرکتی دیگر متفاوت است، پس بهتر است با شرکت هواپیمایی‌تان تماس بگیرید.

ابزارهایی که برای دفاع شخصی استفاده می شوند

ورود هرگونه ابزارهای دفاع شخصی مثل اسپری‌ فلفل، باتوم، شوکر، باتوم برقی، پنجه بوکس، کوبوتان، بلک جک (Blackjack)، نانچیکو و سایر سلاح‌های هنرهای رزمی، به هواپیما مجاز نیستند.

حمل محلول های الکلی در هواپیما ممنوع است

اگر مقدار نوشیدنی یا محلولی که به‌همراه دارید از ۱۰۰ میلی‌لیتر بیشتر و میزان الکل آن بالای ۷۰ درصد است، نمی‌توانید آن را با هواپیما حمل کنید.

اشیا ممنوعه در پرواز خارجی

همه‌ی اقلامی که در لیست اشیا ممنوعه در پرواز به آن‌ها اشاره کردیم در پروازهای خارجی صدق می‌کند. اشیا ممنوعه در پرواز خارجی بسته به کشوری که به آن سفر می‌کنید و شرکت هواپیمایی که با آن پرواز می‌کنید، ممکن است متفاوت باشد؛ به‌طور مثال ورود شیرخشک به عراق ممنوع است اما براساس قوانین اتحادیه اروپا، ورود شیر خشک همراه مسافر تا یک وزن مشخص، آزاد است. در بسیاری از پروازهای خارجی نیز حمل مواد غذایی تازه مثل میوه، سبزیجات، محصولات کشاورزی و گوشت ممنوع است؛ بنابراین حتما قبل از سفر لیست اشیا ممنوعه پرواز شرکت هواپیمایی و مقصدی که به آن سفر می‌کنید را بررسی کنید.

اشیا ممنوعه در پرواز داخلی

فهرست اشیا ممنوعه پرواز در پروازهای داخلی هم شبیه پروازهای خارجی است؛ البته ممکن است تفاوت‌های کوچکی وجود داشته باشد. اگر وسیله خاصی به‌همراه دارید و شک دارید که حمل آن ممنوع است یا خیر، بهتر است با شرکت هواپیمایی تماس بگیرید و با اطمینان خاطر چمدان‌تان را ببندید.

در ادامه فهرست اشیا ممنوعه پرواز داخلی را بر اساس اطلاعات مندرج در وب‌سایت شرکت هواپیمایی ماهان، بررسی می‌کنیم:

• ورود هرگونه وسیله نقلیه موتوردار که با باتری لیتیومی کار می‌کند، مثل اسکوتر، به داخل هواپیما ممنوع است.
• با توجه به ممنوعیت استعمال دخانیات در اغلب شرکت‌های هواپیمایی ایرانی، حمل کبریت یا فندک به هواپیما ممنوع است.
• ورود هرگونه مشروبات الکلی به هواپیما ممنوع است.
• ورود باتری‌های لیتیومی به هواپیما ممنوع است.
• حمل انواع اسلحه با خطوط مسافری ایرانی ممنوع است اما این قانون شامل سلاح‌‌های ورزشی و شکاری با کالیبر حداکثر ۱۹.۱ میلی‌متر نمی‌شود.
• حمل مایعاتی مثل آب‌لیمو، سرکه، آب مرکبات و غیره در داخل هواپیما ممنوع است.
• حمل هرگونه مایع یا گازی که در هوا پخش می‌شود، در داخل کابین هواپیما ممنوع است.
• ورود هرگونه مایعات یا ژل بالای ۱۰۰ میلی‌لیتر در داخل کابین هواپیما و در چمدان دستی ممنوع است.

وسایل مجاز داخل کابین هواپیما

طبق مقررات ایکائو، حمل برخی از اشیا در چمدان‌های دستی، پذیرش‌شده و همراه مسافر مجاز است که عبارتند از:

• وسایل الکترونیکی سیار: ورود وسایل الکترونیکی مثل موبایل، لپ‌تاپ، تبلت و همچنین ابزارهایی مثل دوربین در چمدان دستی و همراه مسافر در داخل کابین هواپیما مجاز است. در صورتی که این ابزار را در داخل چمدان پذیرش‌شده قرار می‌دهید، حتما آن‌ها را خاموش کنید.
• لوازم الکترونیکی شخصی: حمل اتو مو و بردن سشوار در کابین هواپیما مجاز است و می‌توانید این ابزارها را در چمدان دستی یا چمدان پذیرش‌شده حمل کنید. بردن اتو لباس در هواپیما نیز مجاز است اما باید اتو را در چمدان پذیرش‌شده حمل کنید.
• پاوربانک: در صورتی که پاوربانک به‌همراه دارید آن را داخل چمدان دستی بگذارید و با خود به داخل کابین هواپیما ببرید. پاور بانک را در داخل چمدان پذیرش‌شده نگذارید.
• اقلام گران‌قیمت: بهتر است جواهرات، ارز و سایر اقلام ارزشمند را با خود حمل کنید.
• مایعات و لوازم آرایش: ورود انواع مایعات مانند نوشیدنی، محلول لنزهای تماسی، شامپو، محصولات آرایشی، داروهای مایع، لاک ناخن، عطر، ادکلن و تونر صورت در صورتی‌که حجم آن کمتر از ۱۰۰ میلی‌لیتر باشد، در چمدان همراه مسافر مجاز است؛ بنابراین در بردن عطر در کابین هواپیما حتما به حجم آن دقت کنید.

• انواع محصولات ژلی و اسپری: حمل انواع ژل مو، خمیر دندان، ضدعفونی‌کننده دست، سرم صورت و انواع اسپری مانند اسپری مو، شامپوی خشک، دئودورانت و غیره با حجم کمتر از ۱۰۰ میلی‌لیتر در چمدان همراه مسافر مجاز است.
• غذا و لوازم کودک: ورود شیر خشک، شیر مادر، آبمیوه، دندان‌گیر، غذای کودک کنسروی، شیشه‌ای، دستمال مرطوب کودک، صندلی ماشین و کریر نوزاد به داخل کابین هواپیما مجاز است.
• ریش تراش: حمل ریش تراش در چمدان دستی و پذیرش‌شده مجاز است.
• ابزارهای کوچک: ابزارهای کوچک مثل پیچ‌گوشتی، آچار و انبردست با طول کمتر از ۱۸ سانتی‌متر و ناخن‌گیر و قیچی با تیغه‌ای به بلندای کمتر از ۱۰ سانتی‌متر را می‌توان در چمدان دستی وارد کابین هواپیما کرد.
• سیگار و فندک: ورود سیگار، کبریت، سیگار الکترونیکی و فندک الکترونیکی همراه مسافر به داخل کابین هواپیما مجاز است. این ابزارها را داخل چمدان پذیرش‌شده قرار ندهید. اما آیا بردن قلیان در هواپیما ممنوع است؟ باید بگوییم اغلب شرکت‌های هواپیمایی حمل قلیان در چمدان دستی را ممنوع کرده‌اند اما می‌توانید قلیان را در چمدان پذیرش‌شده حمل کنید.
• دارو: حمل برخی داروها مثل انسولین، در صورت داشتن نسخه پزشک، در داخل کابین هواپیما مجاز است.

• تجهیزات پزشکی: حمل تجهیزات پزشکی مثل عصا، گچ، کیت تست قند خون، تجهیزات مسافران دارای معلولیت و اقلامی که به‌دلایل پزشکی یا زیبایی استفاده می‌شوند، مجاز به ورود به کابین هواپیما هستند.
• سرنگ: در صورتی که نسخه‌ی از پزشک داشته باشید که نشان دهد باید در حین پرواز تزریق انجام دهید، می‌توانید حداکثر یک سرنگ را در طول پرواز همراه داشته باشید.
• کپسول اکسیژن: در صورت ارائه نسخه پزشک، مسافر می‌توان یک کپسول اکسیژن را وارد کابین کند.
• عسل: در زمینه بردن عسل در هواپیما، هر مسافری است مجاز است تا ۲ کیلوگرم عسل بسته‌بندی شده را در داخل چمدان پذیرش‌شده حمل کند.
• یخ خشک: هر مسافر می‌تواند در صورت نیاز به حمل دارو، حداکثر ۲.۵ کیلوگرم یخ خشک برای نگهداری دارو وارد کابین هواپیما کند.
• حیوانات خانگی: برخی از شرکت‌های هواپیمایی اجازه ورود حیوانات خانگی به هواپیما را می‌دهند؛ با این وجود قبل از سفر حتما با شرکت هواپیمایی هماهنگ کنید و سیاست‌های آن‌ها در این‌باره را بپرسید.

اقلام ممنوعه فرودگاه امام

فرودگاه امام‌خمینی به‌عنوان بزرگ‌ترین فرودگاه کشور، مبدا و مقصد اغلب سفرهای خارجی ایرانیان است. اگر قرار است از/به این فرودگاه پرواز کنید، لیست اشیا ممنوعه را بررسی کنید تا به مشکلی برخورد نکنید. در ادامه براساس اطلاعات مندرج در بخش قوانین سفر فرودگاه امام‌خمینی، اشیا ممنوعه برای ورود به ایران و اشیا ممنوعه برای خروج از ایران را بررسی می‌کنیم:

اشیای ممنوعه برای خروج از ایران

هر مسافری می‌تواند علاوه‌بر لوازم شخصی خود، به هر میزان کالای ایرانی و تا سقف معینی کالای خارجی را همراه خود از کشور خارج کند؛ مشروط بر اینکه کالا جنبه تجاری نداشته باشد. خروج اسلحه گرم و سرد، مواد منفجره، مواد محترقه، سکه طلا، مشروبات الکلی، ابزار قمار، مواد مخدر و هرگونه کالایی خلاف شرع و قانون کشور، همراه مسافر ممنوع است.

همچنین میزان کالای مجازی که می‌توانید همراه خود از کشور خارج کنید، عبارت است از:

• حداکثر ۵ هزار یورو ارز یا معادل آن به سایر ارزها
• حداکثر ۱۵۰ گرم طلا
• حداکثر ۱۵۰ گرم زعفران
• حداکثر ۱۲۵ گرم خاویار
• حداکثر ۲۰ متر مربع فرش دست‌بافت
• حداکثر ۳ کیلوگرم ظرف و مصنوعات نقره
• اسلحه سرد و گرم و مواد محترقه و منفجره

اشیای ممنوعه برای ورود به ایران

طبق قوانین کشور ورود هرگونه سلاح سرد و گرم، مواد منفجره، مواد محترقه، مواد مخدر، مشروبات الکلی، اشیای عتیقه، ابزار قمار و کالاهای مغایر با شئونات مذهبی و ملی به کشور ممنوع است. همچنین طبق آیین‌نامه قانون امور گمرکی، هر مسافری که به ایران وارد می‌شود، اعم از اینکه ایرانی یا غیرایرانی باشد، می‌تواند هر سال یک‌بار بدون پرداخت مالیات، به‌ارزش ۸۰ دلار کالای نو همراه خود به کشور وارد کند؛ البته، این قانون درباره کالاهای تجاری و همچنین کالاهای بزرگی مثل کولر، یخچال، تلویزیون، لباسشویی، و غیره صدق نمی‌کند.

مقدار مجاز طلا و نقره همراه مسافر

هر مسافری که وارد کشور می‌شود تنها مجاز است حداکثر ۱۵۰ گرم زیورآلات طلا، نقره یا پلاتین را با خود وارد کشور کند. به‌خاطر داشته باشید، این مقدار زیورآلات باید به‌‌صورت یک واحد از هر زیورآلات باشد؛ مثلا ۶ عدد النگو یا دو عدد گوشواره یک واحد محسوب می‌شود. اگر میزان طلایی که به‌همراه دارید، بیشتر از این مقدار است حتما باید از سوی بانک مرکزی مجوز دریافت کنید.

سقف ورود ارز و ریال به کشور

هر مسافری می‌تواند در بدو ورود به کشور تا سقف ۱۰ هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها، اسناد بانکی، ارز یا اوراق بهادار به‌همراه داشته باشد. اگر میزان ارز یا اوراقی که به‌همراه دارید از این مبلغ بیشتر است، قبل از خروج از هواپیما باید به گمرک فرودگاه مراجعه کنید تا اقدامات بانکی لازم را انجام دهید.

ممنوعیت ورود حیوانات و پرندگان وحشی

ورود حیوانات و پرندگان وحشی، سگ و گربه به کشور ممنوع است مگر اینکه از  سمت سازمان‌ حفاظت محیط زیست کشور یک گواهی معتبر داشته باشید. در صورتی که قصد دارید یک حیوان یا پرنده اهلی را وارد کشو کنید باید هم از سمت سازمان‌های مربوطه در کشور مبدا و هم از سمت سازمان دامپزشکی کشور، تاییدیه دریافت کنید. به‌خاطر داشته باشید ممکن است حیوانی که وارد می‌کنید، نیازمند قرنطینه باشد.

ممنوعیت ورود پهپاد

ورود هرگونه پهپاد اعم از کوادکوپتر، هلی‌کوپتر و غیره همراه مسافر ممنوع است مگر اینکه از قبل از ورود به کشور مجوز آن را دریافت کنید.

قوانین ورود دارو به کشور

اگر مسافر مقادیر زیادی دارو یا مکمل غذایی به‌همراه داشته باشد، تنها در صورتی که از وزارت بهداشت مجوز داشته باشد، می‌تواند آن را به کشور وارد کند.

میزان مجاز سیگار و تنباکو برای هر مسافر

طبق قوانین فرودگاه امام خمینی، هر مسافری مجاز است در بدو ورود به کشور حداکثر ۲۵۰ گرم تنباکو و یک باکس سیگار، معادل ۲۰۰ نخ، به‌همراه داشته باشد؛ در صورتی که مسافر سیگار برگ به‌همراه داشته باشد تنها مجاز به ورود ۵۰ نخ سیگار برگ است.

قبل از بستن چمدان به این نکات توجه کنید

صف پذیرش چمدان‌ها در فرودگاه، گاهی طولانی و حوصله‌سربر است. بهتر است در بستن چمدان دقت کنید تا مجبور به بازکردن آن و دورریختن وسیله‌های خود نشوید؛ بنابراین این نکات را جدی بگیرید:

• حتما قوانین شرکت هواپیمایی و شهر یا کشور مقصد را قبل از بستن چمدان بخوانید؛ لیست اشیای ممنوعه ممکن است بسته به مقصد متفاوت باشد.
• اگرچه الزامی به حمل اقلام ارزشمند مثل طلا، نقره، ارز و غیره در چمدان پذیرش‌شده ندارید اما بهتر است این اقلام را در چمدان دستی و همراه خود حمل کنید.
• هر مسافر می‌تواند حداکثر ۱۰۰ میلی‌لیتر مایع، عطر، انواع اسپری، انواع ژل و غیره را با خود حمل کند؛ این مواد را در یک کیسه پلاستیکی شفاف قرار دهید و در چمدان دستی خود حمل کنید. هر مسافر می‌تواند یک کیسه شفاف را همراه خود به کابین هواپیما بیاورد.
• اشیا خطرناک و تیز را به‌خوبی بسته‌بندی کنید تا سبب آسیب‌زدن به چمدان یا مامور بازرسی نشود.
• وسایل الکترونیکی بزرگ مثل کنسول بازی، لپ‌تاپ و غیره را باید از چمدان خارج کنید و به‌طور مجزا در سبد پلاستیکی قرار دهید تا بازرسی شود.

در نهایت به‌خاطر داشته باشید رعایت‌نکردن این قوانین می‌تواند منجربه یک جریمه چند هزار دلاری شود؛ پس این توصیه‌ها را حتما جدی بگیرید.