مثلث برمودا؛ مرموزترین نقطه اقیانوس اطلس

مثلث برمودا، محدوده ای مرموز در شمال اقیانوس اطلس است که با ناپدید شدن کشتی ها و هواپیماها شهرت یافته است.

از زمانی که انسان قدم در دریاها گذاشت، آب‌های ناشناخته همواره الهام‌بخش ترس، عظمت و کنجکاوی بوده‌اند. در میان همه اقیانوس‌ها، منطقه‌ای در شمال اقیانوس اطلس شهرتی عجیب‌تر از بقیه دارد؛ مثلث برمودا. افسانه‌ها، نظریه‌های توطئه و حتی داستان‌های فضایی پیرامون مثلث برمودا در قرن بیستم گسترش یافتند. نویسندگان و روزنامه‌نگاران با چاشنی تخیل و رمزآلودی، این ناحیه را به مرکز حوادث فراطبیعی تبدیل کردند. از شهر گمشده‌ی آتلانتیس گرفته تا تونل‌های زمان و دخالت موجودات فضایی، هر فرضیه‌ای درباره این منطقه شنیده می‌شود. اما آیا واقعاً مثلث برمودا پدیده‌ای ماورایی است؟

پژوهش‌های علمی و آمارهای رسمی در دهه‌های اخیر نشان داده‌اند که بسیاری از ماجراهای ترسناک برمودا با دلایل طبیعی قابل توضیح‌اند؛ از طوفان‌های ناگهانی و امواج غول‌پیکر گرفته تا خطاهای انسانی و مسیرهای پرتردد. با این حال، راز برمودا همچنان در ذهن مردم زنده مانده است؛ چون انسان همواره مجذوب ناشناخته‌ها است و دوست دارد در پس واقعیت، اندکی جادو و خیال هم بیابد.

مثلث برمودا چیست؟

«مثلث برمودا» (Bermuda Triangle) که با نام «مثلث شیطان» (Devil's Triangle) نیز شناخته می‌شود، منطقه‌ای تقریبا مثلثی‌شکل در شمال اقیانوس اطلس است و خطوط آن از فلوریدا، برمودا و پورتوریکو می‌گذرد. این منطقه به‌دلیل ادعاهایی مبنی بر ناپدید شدن‌ مرموز تعداد زیادی کشتی‌، هواپیما و زیردریایی از اواسط قرن بیستم مورد توجه افسانه‌ها، رسانه‌ها و اذهان عمومی قرار گرفته است.

در طول زمان نظریه‌های متفاوتی برای مثلث برمودا ارائه شده است. اگرچه داستان‌هایی درمورد رموز عجیب و غریب آن میان عموم مردم رایج است، اما بررسی‌های علمی و رسمی نشان می‌دهند که ناپدید شدن‌ها در این منطقه معنا و دلایل علمی دارد و تعداد حوادث ناگواری که رخ داده است، بیشتر از سایر نقاط پرتردد اقیانوس‌ها نیست. به‌عنوان مثال سازمان ملی اقیانوسی ایالات متحده (NOAA) استدلال می‌کند که آمار به‌دست آمده از هواپیماها و کشتی‌های گمشده در مثلث برمودا، خارج از میزان انتظار نیست و کثرت وقایعی که در این محدوده جغرافیایی رخ می‌دهد، همانند سایر نقاط دریایی کره زمین است. همچنین نویسنده‌ای به نام «لری کوشچ» (Larry Kusche) کتابی با عنوان «معمای مثلث برمودا حل شد» نوشته و در آن ادعا کرده است که بسیاری از گزارش‌های منتشر شده از گم‌گشتگان برمودا اغراق‌آمیز و غلط بوده و شایعات غیرقابل تایید، این محدوده جغرافیایی را در هاله‌ای از رمز و راز فرو برده است.

مثلث برمودا کجاست؟

مثلث برمودا منطقه‌ای در شمال غربی اقیانوس اطلس است که سه رأس برای آن فرض شده است:

• شهر میامی (Miami) که در ایالت فلوریدا آمریکا قرار دارد؛
• مجمع‌الجزایر برمودا (Bermuda) که تحت حاکمیت بریتانیا است؛
• شهر سان‌خوآن (San Juan) که پایتخت کشور و مجمع‌الجزایر پورتوریکو است.

اگر روی نقشه این سه نقطه را با خطوط مستقیم به هم وصل کنیم، مثلثی تقریبا متساوی‌الاضلاع تشکیل می‌شود که همان مثلث برموداست. البته در نقشه‌های رسمی، مرز مشخصی میان مثلث برمودا و نقاط مجاورش در اقیانوس اطلس ترسیم نشده است و از این رو یک منطقه جغرافیایی رسمی نیست؛ بلکه مفهومی قراردادی میان جغرافی‌دانان، زمین‌شناسان، دریانوردان، نویسندگان، روزنامه‌نگاران و... است تا با استناد به آن فرضیه‌ها و اخبار را نشر دهند.

مساحت مثلث برمودا حداقل ۱٫۳ میلیون کیلومتر مربع و حداکثر تا ۳٫۹ میلیون کیلومتر مربع در منابع مختلف تخمین زده می‌شود (برای مقایسه، مساحت کل کشور هند ۳/۲ میلیون کیلومتر مربع و مساحت کل دریای مدیترانه ۲/۵ میلیون کیلومتر مربع است). بیشتر اتفاق‌های گزارش‌شده دقیقا در بخش مرکزی این مثلث و در نزدیکی دریای «سارگاسو» (Sargasso Sea) رخ داده‌اند؛ در محدوده‌ای که آب‌ها بسیار آرام به‌نظر می‌رسند، اما عمق زیاد و جریان‌های چرخشی دارند.

از نظر موقعیت جغرافیایی، مثلث برمودا در مسیر یکی از شلوغ‌ترین و پرترددترین راه‌های دریایی کره زمین قرار دارد. تمامی کشتی‌های تجاری و هواپیماهای مسافربری که بین آمریکای شمالی، کارائیب و اروپا در رفت‌وآمدند، از محدوده مثلث برمودا می‌گذرند و همین موضوع یکی از دلایل جلب توجه رسانه‌ها به اخبار و حوادث این منطقه است.

نقشه مثلث برمودا

در زیر می‌توانید نقشه‌ مثلث برمودا را ببینید که در شمال غربی اقیانوس اطلس قرار دارد و سه نقطه میامی در ایالت فلوریدای آمریکا، جزیره برمودا و شهر سان‌خوآن در پورتوریکو را بهم وصل می‌کند.

چرا مثلث برمودا معروف شد؟

ماجرا به چند قرن پیش باز می‌گردد؛ نخستین بار «کریستف کلمب» در سال ۱۴۹۲ میلادی و اولین سفرش به قاره آمریکا متوجه وجود این منطقه اسرارآمیز شد. او در یادداشت‌هایش نوشت که هنگام عبور از نزدیکی ناحیه برمودا، شعله‌های عجیبی بر فراز آسمان خودنمایی می‌کردند و قطب‌نماهای کشتی جهت‌گیری‌های عجیبی را نشان می‌دادند. از آن پس دریانوردان نسبت به این منطقه حساس شدند و افسانه‌ها و شایعات زیادی را نقل می‌کردند و بازنشر می‌دادند.

اما شهرت اصلی مثلث برمودا از میانه سده بیستم شروع می‌شود. در سال ۱۹۴۵ میلادی پنج هواپیمای نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا که به پرواز ۱۹ (Flight 19) معروف بودند، در مسیر تمرینی خود از فلوریدا ناپدید شدند و هیچ‌وقت اثری از آن‌ها پیدا نشد. ایالات متحده، هواپیمای نجات و تیم جست‌وجو برای کشف آنان یا لاشه‌ای از هواپیماها و تجهیزاتشان فرستاد که همان‌ها هم ناپدید شدند و هرگز خبری از نیروها و تجهیزات تمرینی، نیروها و تجهیزات امداد و نجات، نیروها و تجهیزات جست‌جو و... به‌دست نیامد. این خبر به‌سرعت در سراسر کره زمین پیچید و جهان را در رعب و بهت فرو برد. از آن پس شایعات و داستان‌هایی از مثلث برمودا که صرفا زاییده اذهان عمومی بودند، شروع به گسترش کرد.

چند سال بعد در ۱۹۷۴ کتابی منتشر شد به نام «مثلث برمودا» (The Bermuda Triangle) نوشته‌ی چارلز برلیتز (Charles Berlitz) که با نگاهی اسرارآمیز به ناپدید شدن‌ها در این محدوده جغرافیایی، مثلث برمودا را به پدیده‌ای فرازمینی، محل استقرار موجودات فضایی، دریچه‌ای برای ورود به جهان‌های موازی و... نسبت داد. این کتاب به ۳۰ زبان زنده دنیا ترجمه شد و تنها حدود ۲۰ میلیون نسخه با زبان اصلی آن به فروش رسید. این امر موجب شد مثلث برمودا در سراسر دنیا به‌عنوان «منطقه مرگ» یا «ناحیه‌ی مرموز» شناخته شود.

در طول سال‌ها، گزارش‌های متعددی از ناپدید شدن کشتی‌ها، هواپیماها و خدمه‌ها در این ناحیه منتشر شده است؛ اما تحقیقات علمی و بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که اکثر این اتفاقات دلایلی طبیعی و فنی دارند. مثلا طوفان‌های ناگهانی، جریان‌های شدید اقیانوسی از جمله جریان «گلف استریم» (Gulf Streem)، اشتباهات ناوبری، خطاهای انسانی، شرایط جوی و... عامل سرنگونی کشتی‌ها، هواپیماها و بالگردها شدند و نیروهای مافوق طبیعی و اتفاقات فرازمینی در اینگونه حوادث نقشی ندارند. ناسا و نیروی دریایی آمریکا هم تاکید کردند هیچ راز ماورایی در کار نیست و این منطقه از نظر آمار حوادث، تفاوت چشمگیری با بقیه اقیانوس‌ها ندارد.

آیا مثلث برمودا واقعی است؟

داستان مثلث برمودا را می‌توان به‌درستی ترکیبی از واقعیت‌های جغرافیایی و تاریخی و داستان‌پردازی‌های اغراق‌آمیز دانست؛ یعنی خود منطقه وجود خارجی دارد، اما ادعاهای شگفت‌انگیز و فراطبیعی که پیرامون آن ساخته و نقل می‌شوند، شواهد علمی محکمی ندارند. از قرن بیستم به این‌سو، گزارش‌های پراکنده‌ای درباره ناپدید شدن کشتی‌ها و هواپیماها در ناحیه‌ای از اقیانوس اطلس منتشر شد که به‌طور تقریبی مثلثی را بین فلوریدا، برمودا و پورتوریکو تشکیل می‌دهد. این گزارش‌ها ابتدا مورد توجه محافل محلی و روزنامه‌ها قرار گرفت، سپس با مقاله‌ها و کتاب‌های پربازدهی مانند نوشته‌های وینسنت گادیس و چارلز برلیتز به‌سرعت در سطح جهانی گسترش یافت و افسانه‌ی مثلث برمودا را شکل داد.

اما وقتی موضوع را از منظر پژوهش و آمار بررسی می‌کنیم، تصویر متفاوت و موجهی پدیدار می‌شود. نهادهای رسمی و محققان علمی، از جمله سازمان‌هایی مانند سازمان ملی اقیانوسی ایالات متحده و گارد ساحلی آمریکا، پس از بررسی داده‌ها نتیجه گرفته‌اند که نرخ ناپدید شدن یا سوانح دریایی و هوایی در این ناحیه از اقیانوس، به‌طور نسبی از سایر مناطق پررفت‌وآمد دریایی بالاتر نیست و شواهدی دال بر وجود نیروی فراطبیعی یا الگوی غیرعادی در این منطقه وجود ندارد. به بیان دیگر، تعداد حوادث ثبت‌شده در مقایسه با حجم عظیم ترافیک هوایی و دریایی در این محدوده غیرمعمول به نظر نمی‌رسد؛ همان‌گونه که در بزرگراه‌های پرتردد، سوانح رانندگی بیشتر رخ می‌دهد، در مسیرهای دریایی شلوغ نیز گزارش‌های بیشتری ثبت می‌شود.

راز مثلث برمودا

پژوهش‌ها و داده‌های قابل‌اعتماد تاکنون نشان می‌دهند که وقوع حوادث در مثلث برمودا از نظر نسبی با سایر نواحی پرتردد اقیانوسی، تفاوت معناداری ندارد و توضیحات طبیعی از جمله طوفان‌ها، جریان‌های اقیانوسی، اختلالات مغناطیسی و خطای انسانی، برای بیشترِ پرونده‌ها کفایت می‌کنند. بنابراین، راز مثلث برمودا، در حد افسانه زنده و جذاب است؛ اما از منظر واقعیت علمی و آماری آن‌چنان اسرارآمیز نیست که ادعا می‌شود.

برای بسیاری از پرونده‌هایی که در داستان‌های جنجال‌برانگیز مثلث برمودا نقل شده، توضیحات طبیعی و عینیِ قابل‌قبولی وجود دارد:

• نخست، شرایط جوی و دریایی این ناحیه، از جمله وقوع ناگهانی طوفان‌های استوایی، گردآب‌های ناگهانی، گردبادهای دریایی، امواج بزرگ، تنوره دریایی (waterspouts) و جریان‌های قوی مانند گلف استریم و... می‌تواند به‌سرعت وضعیت را به شکل خطرناکی تغییر دهد و کشتی‌ها یا هواپیماها را دچار حادثه کند.
• دوم، جریان‌های قوی اقیانوسی مانند گلف استریم می‌توانند بقایای هر حادثه‌ای را دور بریزند و جست‌وجو و بازیابی را دشوار سازند؛ همین موضوع باعث شده است که گاهی لاشه یا آثار سقوط در محل موردنظر یافت نشود.
• سوم، عوامل انسانی و خطاهای ناوبری نقشی مرکزی در بسیاری از حوادث دارند؛ خلبانان یا کاپیتان‌هایی که در شرایط دشوار یا در مناطقی با تغییرات مغناطیسی و ناوبری روبه‌رو می‌شوند، ممکن است اشتباه کنند یا تصمیم‌های نامناسب بگیرند که به سانحه منجر شود. همچنین افسانه‌ها گاه بر پایه اطلاعات ناقص، دست‌کاری‌شده یا اغراق‌شده شکل گرفته‌اند. پژوهشگران موشکاف مانند «لری کوشِه» (Larry Kusche) نشان داده‌اند که برخی روایت‌های مشهور درباره مثلث برمودا شامل شایعه‌ها، اغراق‌ها و حتی اشتباه در تعیین محل حادثه بوده‌اند و همین خطاها به تقویت تصویری معمایی از برمودا کمک کرده‌ است.

در کنار توضیحات یادشده، چند نظریه علمی‌نما یا فرضیه جالب نیز مطرح شده‌اند که اگرچه مخاطب‌پسند و مهیج‌اند، اما پشتیبانی محکمی از شواهد میدانی و آزمایشگاهی ندارند:

فرضیه انتشار ناگهانی متان از زیر بستر دریا که می‌تواند چگالی آب را کاهش دهد و شناوری را مختل سازد؛ نظریه ناهنجاری‌های مغناطیسی موضعی که ممکن است قطب‌نما را به اشتباه بیندازد؛ و البته انواع و اقسام فرضیات فراطبیعی از فروپاشی زمان‌فضا تا مداخله موجودات فضایی که هیچ‌یک با شواهد علمی قابل اعتمادی تایید نشده‌اند.

برای تمام اخبار منتشر شده از برمودا توضیحات طبیعی و زمینه علمی قانع‌کننده‌تری وجود دارد. به‌عنوان مثال، مطالعات سازمان زمین‌شناسی و پایش‌های اقیانوسی نشان می‌دهد که ذخایر هیدرات متان در نقاط مختلفی وجود دارند؛ اما هیچ مدرکی دال بر وقوع آزادسازی عظیم و اخیر آن‌ها در گستره‌ی مثلث وجود ندارد که بتواند همه این حوادث را توجیه کند.

بنابراین وقتی از خود می‌پرسیم «راز مثلث برمودا چیست؟»، پاسخ دقیق و متعادل چنین خواهد بود:

واقعیت جغرافیایی و تاریخی ناپدید شدن برخی کشتی‌ها و هواپیماها در محدوده‌ای از اقیانوس اطلس قابل‌انکار نیست؛ اما بخش عمده روایت‌های اسرارآمیز و فراطبیعی که به‌عنوان «راز مثلث برمودا» عرضه شده‌اند، یا بر پایه گزارش‌های ناقص و اغراق‌شده هستند، یا توسط تبیین‌های علمی و تحقیقاتی قابل توجیه‌اند. با این اوصاف چیزی شبیه به رازی غیرقابل توضیح باقی نمانده است که نیازمند ارجاع به پدیده‌های ماورائی باشد و آنچه می‌بینیم ترکیبی است از شرایط طبیعی سخت (هوا، جریان‌ها، ساختار بستر)، خطای انسانی، و اخبار و رسانه‌های پر از اغراق که اسطوره‌ای جذاب (اما نه صرفا واقعی) به وجود آورده است.

تئوری های جالب درباره مثلث برمودا

تئوری‌های مطرح‌شده درمورد مثلث برمودا دو دسته هستند:

• داستان‌های جذاب و فانتزی که در فرهنگ عامه شکل گرفته‌اند و هیچ پشتوانه و اعتبار علمی ندارند؛
• توضیحات علمی و مستند که پژوهش‌ها و نهادهای رسمی ارائه کرده‌اند.

اصطلاح «مثلث برمودا» نخستین بار توسط «وینسنت گادیس» (Vincent Gaddis) در مقاله‌ای برای مجله‌ «آرگسی» (Argosy) مطرح شد؛ درست وقتی که پرواز شماره ۱۹ نیروی دریایی آمریکا برای همیشه از نظرها ناپدید شد و هیچ فرضیه‌ای نتوانست آن را به‌درستی توجیه کند. از آن زمان تا به امروز، نظریه‌پردازان بسیاری تلاش کرده‌اند دلیل حوادث غیرعادی این منطقه را توضیح دهند اما از اینجا به بعد پای خیال‌پردازی و نظریه‌های جذابی به میان می‌آید که از دنیای علم فاصله زیادی دارند. در ادامه برخی از این نظریه‌ها را بررسی خواهیم کرد.

۱. تئوری انحنای زمان

آلبرت اینشتین در نظریه‌ی نسبیت خود پیشنهاد کرد که فضا می‌تواند خمیده باشد و حتی نور را وادار به انحنا کند. برخی نظریه‌پردازان معتقدند «زمان» نیز مانند فضا می‌تواند در برخی نقاط دچار اعوجاج یا پیچ‌خوردگی شود. به باور آنان در محدوده مثلث برمودا خمیدگی زمانی (انحنای زمانی، گرداب زمانی، پرده زمانی، ورتکس زمانی یا...) وجود دارد که در آن بافت زمان نازک و باعث می‌شود اشخاص و افراد به فضا، جهان یا برهه زمانی دیگری منتقل شوند و از عصر کنونی محو شوند. این نظریه با ماجرای معروف «بروس جرنون» (Bruce Gernon) در سال ۱۹۷۰ تقویت شد. او به همراه پدر و یکی از دوستانش هنگام پرواز به سوی جزیره‌ «بيمينی» (Bimini) در «باهاما» (Bahama) با ابری بیضی‌شکل روبه‌رو شدند که بعدها آن را «مه الکترونیکی» (Electronic Fog) نامید. [رنون در خاطرات خود نوشته است:

وقتی وارد ابر شدیم، منظره‌ای عجیب مبهوت‌مان کرد. همه‌جا تاریک شد؛ اما بارانی در کار نبود. درخشش‌های سفید و خیره‌کننده‌ای فضا را روشن می‌کردند. هرچه بیشتر پیش می‌رفتیم، این نورها شدیدتر می‌شدند؛ پس چرخیدیم و از ابر خارج شدیم. اما نکته‌ی حیرت‌انگیز این بود که برخلاف انتظار، نه ۹۰ مایل دورتر از میامی، بلکه تنها سه دقیقه بعد از عبور، در مکانی بودیم که باید پس از ۳۰ دقیقه پرواز می‌رسیدیم.

 همچنین برخی از خلبانان تجربیات خود از گذر نامعمول زمان در منطقه مثلث برمودا را به‌عنوان مدرکی برای اثبات این تئوری و پذیرش حرف‌های جرنون بیان کرده‌اند. اما تحلیل‌های علمی نشان می‌دهند پدیده‌ای که جرنون تجربه کرده، احتمالا به‌دلیل طوفان خورشیدی شدید و اختلال در میدان مغناطیسی زمین بوده است (یعنی شبیه به تجربه وارپ زمانی). بر اساس داده‌های ناسا، در آن روز سرعت باد ۷۰۶ کیلومتر در ثانیه و تعداد لکه‌های خورشیدی ۸۴ مورد بوده است. این شرایط می‌تواند باعث اختلال در قطب‌نما و بروز توهم تغییر فضا و زمان شود. طوفان‌های مغناطیسی (یا پدیده‌های فضایی مغناطیسی) حتی امروز هم در هواپیماهای عبوری از عرض‌های جغرافیایی خاص، اختلال ایجاد می‌کنند.

۲. تئوری موجودات فضایی

عده‌ای بر این باورند که مثلث برمودا دروازه‌ای فضایی یا «استارگیت» (Stargate) است که توسط بیگانگان برای عبور از میان‌ کهکشان‌ها، سیارات و سایر اجرام آسمانی استفاده می‌شود. آدم‌فضایی‌ها از این دریچه برای دزدیدن افراد یا اشیا نیز استفاده می‌کنند. هواداران این نظریه می‌گویند پرواز ۱۹ ممکن است به داخل همین دریچه کشیده شده باشد و افراد حاضر در آن توسط موجودات فرازمینی ربوده شده باشند. در گزارش نهایی نیروی دریایی نیز به شوخی گفته شده که شاید هواپیما به مریخ پرواز کرده‌ است؛ زیرا در آن روز آسمان صاف بود و فرمانده‌ی پرواز «ستوان چارلز تیلور» (Charles Carroll Taylor) نیز خلبانی بسیار خبره و باتجربه بود که ناگهان از طریق رادیو گفت:

ما وارد آب سفید شده‌ایم. هیچ چیز طبیعی نیست. نمی‌دانیم کجاییم. آب سبز است، نه سفید.

علت دهان به دهان چرخیدن این تئوری این است که احتمال دخالت موجودات فرازمینی برای عموم شنیدنی‌تر و اسرارآمیزتر از توضیحات علمی است. اما نباید از خاطر برد که ستوان تیلور در واقع با مسیر منطقه آشنا نبوده و طبق شواهد موجود، حدود ۵۰ کیلومتر از مسیر اصلی منحرف شده بود. او پیش‌تر هم در جنگ جهانی دوم، دو بار گم‌شدن را تجربه کرده و مجبور شده بود هواپیمایش را در دریا فرود آورد. متون مختلف تاکید می‌کنند که هیچ مدرک مستندی برای دخالت بیگانگان وجود ندارد و علاوه بر این، برای موارد مشخص (مثل پرواز شماره ۱۹ نیروی دریایی آمریکا) شواهد قابل‌قبول‌تری مانند خطای ناوبری و شرایط جوی وجود دارد. تقریبا تمام تحقیقات مستقل در دهه‌ی ۷۰ و ۸۰ ثابت کردند که خطای انسانی دلیل اصلی ناپدید شدن پرواز ۱۹ بوده است. پژوهش جدی و بررسی اسناد اولیه نشان می‌دهد که اغلب روایت‌های فراطبیعی بر اساس اطلاعات ناقص یا بزرگ‌نمایی‌های مردم عامه شکل گرفته‌اند و هیچ پشتوانه علمی ندارند.

۳. تئوری شهر گمشده آتلانتیس

بر پایه‌ی افسانه‌های کهن، شهر آتلانتیس در اعماق دریاهای اطلس غرق شده است. برخی معتقدند که محل این شهر گمشده درست زیر مثلث برمودا است. عارفی آمریکایی «ادگار کیسی» (Edgar Cayce) که توانایی هیپنوتیزم کردن خود را داشت، مدعی بود می‌تواند با «روح آتلانتیس» ارتباط برقرار کند. او بین سال‌های ۱۹۲۴ تا ۱۹۴۴ پیش‌گویی‌هایی انجام داد و گفت جزایر باهاما، آخرین بخش‌های آتلانتیس بوده‌اند که به زیر آب رفته‌اند. به گفته‌ی او، در نزدیکی جزیره‌ی بيمينی، شبکه‌ای از بلورهای انرژی وجود دارد که روزگاری نیروی شهر آتلانتیس را تأمین می‌کردند. این بلورها به‌دلیل انرژی الکترومغناطیسی بالا، ممکن است باعث اختلال در تجهیزات ناوبری شوند. 

در سال ۱۹۶۸ غواصی به نام «جِی. منسون ولنتاین» (J. Manson Valentine)، در نزدیکی بيمينی ردیفی از سنگ‌ها را کشف کرد که شبیه جاده بود. او نیز مدعی شد که این جاده بخشی از آتلانتیس است. سپس کشف ساختارهای سنگی غوطه‌ور در حوالی «جاده بیمینی» (Bimini Road) هم باعث شد برخی گمان کنند بقایایی از آتلانتیس وجود دارد که انرژی یا ساختارهای مرموزی تولید می‌کند.

این ایده در نوشته‌های افسانه‌سازان بارها مورد استفاده و خیال‌پردازی قرار گرفت و اینگونه ساکنان کره زمین با آن آشنا شدند. هرچند پیوند با اساطیر باستانی و ایده تمدنی گمشده همیشه برای خواننده جذاب است، اما باستان‌شناسان این سنگ‌ها را تشکیل طبیعی سنگ‌آهک می‌دانند که بر اثر فرسایش و رسوب دریایی شکل گرفته‌اند. مطالعات زمین‌شناسی و بررسی‌های علمی نشان می‌دهد ساختار جاده بیمینی منشأ طبیعی دارد و هیچ مدرک فرافیزیکی محکمی دال بر وجود سازه‌ی مصنوعی غول‌آسا یا انرژی‌زا یافت نشده است. هرچند برخی محققان هنوز احتمال تمدنی پیشاتاریخی در اعماق اقیانوس اطلس را رد نکرده‌اند، اما به اثربخشی آن اعتقادی ندارند.

۴. تئوری فوران های هیدرات متان

نظریه‌ای طنزآمیز اما علمی‌تر می‌گوید که در زیر سطح اقیانوس، کیسه‌هایی (pockets) از هیدرات‌های گاز متان وجود دارند که ممکن است در اثر فشار یا رانش زمین، ناگهان آزاد شوند. این پدیده با عنوان آروغ اقیانوس نیز مشهور است. آزادسازی حجم عظیمی از متان باعث کاهش چگالی آب می‌شود و در نتیجه کشتی‌ها ناگهان شناوری خود را از دست می‌دهند و غرق می‌شوند. اگر حجم زیادی از این گاز شعله‌ور شود یا به هوا برسد، می‌تواند موتور هواپیما را نیز از کار بیندازد.

هرچند این تئوری از منظر مکانیزمی کاملا قابل‌فهم و علمی است، اما سازمان زمین‌شناسی آمریکا (USGS) اعلام کرده که شواهدی دال بر وقوع آزادسازی عظیم گاز متان در حوزه مثلث برمودا در چند هزار سال اخیر یافت نشده است. شواهد و آزمایش‌های مقیاس کوچک نیز درمورد اثبات این تئوری نشان داده‌اند که جریان گاز می‌تواند چگالی آب را کاهش دهد و منجر به آسیب دیدن کشتی‌های کوچک شود؛ اما برای غرق کردن یک کشتی بزرگ، مقدار گاز باید چندین برابر بیشتر از آن‌ چیزی باشد که طبیعت توانایی تولیدش را دارد. همچنین برای رد این فرضیه که «آزادسازی گاز متان منجر به از کار افتادن موتور هواپیماها می‌شود» ذکر کرده‌اند انتشار گاز تا ارتفاعی که روی موتور هواپیما اثرگذار باشد، نیازمند شرایط ویژه‌ای است که احتمال رخداد آن بسیار نادر است.

۵. تئوری نوسانات مغناطیسی

گزارش‌های منتشر شده از منطقه برمودا حاکی از آن است که در برخی نقاط، تغییرات مغناطیسی موجب اختلاف میان شمال قطب‌نما و شمال جغرافیایی می‌شود. در گذشته‌های دور عدم آگاهی از این مشکل باعث می‌شد ناوبرها از مسیر منحرف شوند و کشتی‌ها در میان اقیانوس سردرگم بمانند و نتوانند مسیر را بازیابی کنند. اما کاوشگران و دریانوردان سال‌های زیادی است که با مفهوم انحراف مغناطیسی آشنا هستند و چالش‌های ناشی از خطای قطب‌نما را به کمک اجرام آسمانی تصحیح می‌کنند.

۶. تئوری امواج غول آسا

وجود موج‌های بسیار بزرگ و ناگهانی که «موج سرکش» (Rogue Wave) نامیده می‌شوند، می‌تواند کشتی‌ها را در یک لحظه غافلگیر کند. امواج سرکش از ترکیب جریان‌های اقیانوسی، بادهای شدید و بازتاب موج‌ها شکل می‌گیرند و ارتفاعشان به چند ده متر می‌رسد. مثلث برمودا در منطقه‌ای قرار دارد که جریان گرم گلف استریم با نواحی سردتر در تماس است؛ برخورد چنین جریان‌هایی با هوای سرد می‌تواند موجب تشکیل طوفان‌های ناگهانی شود. همچنین گلف استریم بقایای حادثه را بسیار سریع پراکنده می‌کند و یافتن لاشه را دشوار می‌سازد. البته یک موج عظیم هم می‌تواند ساختار کشتی را به‌کل نابود سازد، به‌طوری که لاشه یا نشانه‌ای از آن باقی نماند. 

امواج سرکش امروزه به‌عنوان پدیده‌ای واقعی و خطرناک پذیرفته شده‌اند و شواهد راداری، ماهواره‌ای و ثبت‌های ناوبری این امواج را تایید کرده‌ است. درمورد حوادث ناگواری که در برمودا رخ داده‌اند، هرچند این تبیین‌ها که بر پایه فیزیک هوا و دریا قرار دارند، از نظر علمی بسیار قانع‌کننده‌اند، اما اینکه همه یا درصد عمده‌ای از «ناپدیدشدن‌های افسانه‌ای» را بتوان به این موج‌ها نسبت داد، هنوز روشن نیست. بعضی حادثه‌ها با شواهدی همراه‌اند که با غرق شدن توسط امواج سرکش توجیه نمی‌شوند.

۷. تئوری شهاب سنگ

برخی معتقدند حدود ۱۱ هزار سال پیش شهاب‌سنگی عظیم در اعماق اقیانوس اطلس، در محدوده‌ی مثلث برمودا فرود آمده است و بقایای آن هنوز خاصیت مغناطیسی قوی دارند و باعث اختلال در قطب‌نماها می‌شوند. این نظریه همچنین اشاره می‌کند که در این ناحیه، شمال حقیقی و شمال مغناطیسی با یکدیگر هم‌راستا می‌شوند و همین موجب سردرگمی ناوبری می‌شود.

۸. تئوری دزدان دریایی

بعضی از ناپدیدشدن‌ها ممکن است کار آدم‌هایی باشد که از راه دریانوردی به منافع خاصی می‌رسند؛ قاچاق می‌کنند، کشتی‌ها و بارها را تصاحب می‌کنند و با متوسل شدن به افسانه‌های رایج درمورد مثلث برمودا، جنایت‌هایشان را پنهان نگه می‌دارند. در این راستا احتمال می‌رود کشتی‌هایی که بدون اطلاع در دل اقیانوس ناپدید می‌شوند، هدف حمله‌ یا ربایش دزدان دریایی قرار گرفته باشند.

مخالفان این تئوری باور دارند که هرچند دزدی دریایی در قرن بیست‌ویک همچنان وجود دارد، اما در منطقه‌ی مثلث برمودا (آتلانتیک شمالی، فلوریدا و کارائیب) دزدی دریایی کمتر از مناطق خاصی مثل سواحل سومالی یا برخی آب‌های جنوب شرقی آسیا بوده است. برخی دیگر نیز استدلال می‌کنند که اگر کشتی‌ها و هواپیماها به‌ سرقت رفته باشند، معمولا بقایای قابل ردگیری، گزارش‌های شاهدان، تماس‌های رادیویی، مدارک پلیسی و... از آنان برجای خواهد ماند؛ اما ناپدید شدن‌ها در مثلث برمودا آنچنان مرموز است که هیچ رد و اثری هرگز به‌دست نیامده است و سرقت توسط دزدان دریایی نمی‌تواند این حوادث را توضیح دهد.

۹. تئوری توطئه

برخی باور دارند که مثلث برمودا محل عملیات مخفی دولت‌هایی است که آن را برای آزمایش سلاح‌ها یا فناوری‌های نظامی به تسخیر درآورده‌اند. البته این واقعیت وجود دارد که دولت‌ها یا ارتش‌ها ممکن است مناطقی را برای آزمایش ابزارهای نظامی یا فناوری‌های نو انتخاب کنند و گزارش رسمی انتشار ندهند؛ اما هیچ سند روشنی وجود ندارد که افراد ناپدید شده، شاهدان یا قربانیان این آزمایش‌ها بوده‌اند و ترس از برملا شدن باعث شده است تا ناپدیدشان کنند.

ضمن اینکه اگر عملیات مخفی درحال وقوع باشد، عدم افشای آن در درازمدت ناممکن است. همچنین این فرضیه که «چون نیروی دریایی و گارد ساحلی آمریکا مدام تاکید دارند حوادث رخ‌داده در برمودا بر اثر خطاهای انسانی و عوامل طبیعی است، پس قصد دارد بر کنجکاوی‌های جهانی سرپوش بگذارد و چیزی را مخفی کند»، ایده جذاب و هیجان‌انگیزی است؛ اما بیشتر در حد تئوری توطئه است و نه برهانی قانع‌کننده.

اتفاقات عجیب در مثلث برمودا

در طول قرن بیستم گزارش‌های متعددی از ناپدید شدن کشتی‌ها، هواپیماها و حتی زیردریایی‌ها در محدوده‌ای از اقیانوس اطلس شمالی منتشر شد. رسانه‌ها و نویسندگانی مثل «وینسنت گادیس» و «چارلز برلیتز» در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۷۰ با انتشار کتاب‌ها و گزارش‌های جنجالی، این رخدادها را اسرارآمیز جلوه دادند؛ اما بررسی‌های علمی بعدی نشان دادند بسیاری از این «اتفاقات عجیب» یا با اشتباه انسانی و شرایط جوی قابل توضیح‌اند یا اساسا اشتباه گزارش شده‌اند.

۱. پرواز شماره ۱۹

یکی از معروف‌ترین و پرسروصداترین اتفاقات در مثلث برمودا، پرواز آموزشی ۱۹ است. در ۵ دسامبر ۱۹۴۵، پنج هواپیمای بمب‌افکن نیروی دریایی آمریکا (TBM Avenger) در حال انجام تمرین ناوبری بودند که پس از برخاستن از پایگاه «فورت لودردیل» (Fort Lauderdale) در فلوریدا، ارتباطشان با برج مراقبت قطع شد. خلبان اصلی مسیر را اشتباه تشخیص داد و هواپیماها وارد منطقه‌ی اقیانوسی ناآشنا شدند. سوختشان تمام شد و همه‌ی خدمه ناپدید شدند. برای نجات آنان، هواپیمای امدادی نیز اعزام شد که آن هم از رادار محو شد. این حادثه، که بیش از ۲۷ خدمه را دربر می‌گرفت، به نمادی از «راز برمودا» تبدیل شد.

۲. کشتی الن آستین

در سال ۱۸۸۱ کشتی بازرگانی «الن آستین» (Ellen Austin) هنگام عبور از ناحیه‌ی برمودا به یک کشتی متروکه برخورد. ناخدا تصمیم گرفت گروهی از خدمه‌اش را روی آن بفرستد تا آن را به بندر بازگردانند. چند روز بعد، کشتی متروکه ناپدید شد و دیگر هرگز دیده نشد. وقتی دوباره دیده شد، باز هم بدون سرنشین بود. این داستان بارها در منابع مختلف نقل شد و به یکی از افسانه‌های اصلی مثلث برمودا بدل گشت.

۳. کشتی یو اس اس سایکلوپس

در مارس ۱۹۱۸، ناو بزرگ آمریکایی «سایکلوپس» (USS Cyclops) با بیش از ۳۰۹ سرنشین، بین «باربادوس» و «بالتیمور» ناپدید شد. هیچ پیام اضطراری، لاشه‌ی کشتی یا جسدی هرگز پیدا نشد. این بزرگ‌ترین حادثه‌ی دریایی غیرنظامی در تاریخ نیروی دریایی آمریکا بود. البته تحقیقات بعدی احتمال داده‌اند ترکیبی از عوامل از جمله اضافه‌بار، نقص فنی در موتور و طوفان استوایی باعث غرق شدن کشتی شده باشد.

۴. هواپیمای دی سی ۳

در سال ۱۹۴۸، هواپیمای مسافربری «دی‌سی ۳» (DC-3) که از سان‌خوان به مقصد میامی در حرکت بود، با ۲۹ سرنشین ناپدید شد و برج مراقبت نیز چند دقیقه قبل از فرود یا سقوط تماس خود را با خلبان از دست داد. البته چندی بعد گزارش شد که سیستم برق هواپیما دچار نقص بود، خلبان از مسیر اصلی منحرف شده بود و باتری‌ها پیش از ورود به محدوده‌ی میامی تخلیه شده بودند. هواپیما احتمالا در آب سقوط کرده و در اثر جریان قدرتمند گلف استریم لاشه‌اش ناپدید شده است.

۵. کشتی کارول دیرینگ

در سال ۱۹۲۱، کشتی باری «کارول دیرینگ» (Carroll A. Deering) در نزدیکی «دماغه هاترس» (Cape Hatteras) پیدا شد؛ در حالی که تمام بادبان‌هایش باز، غذا بر میز و قایق‌های نجات ناپدید شده بودند. هیچ‌کس از سرنوشت خدمه خبری نداشت. این کشتی در واقع خارج از محدوده‌ی دقیق مثلث برمودا یافت شد؛ اما چون در مسیر مشابهی حرکت می‌کرد، بعدها به فهرست «اتفاقات برمودا» افزوده شد. بررسی‌های بعدی نشان داد طوفان دریایی شدید در آن محدوده رخ داده بود و احتمالا خدمه در قایق‌های نجات کشته شده‌اند.

فیلم و کتاب درباره مثلث برمودا

داستان برمودا با گزارش‌های ناپدید شدن کشتی‌ها و هواپیماها آغاز شد؛ اما آنچه باعث ماندگاری‌اش شد، ورود به دنیای هنر و فرهنگ بود. فیلم‌ها، سریال‌ها، مستندها، کتاب‌های پرفروش و حتی انیمیشن‌های کودکانه، این منطقه را به یک سمبل رازآلود تبدیل کرده‌اند.

اگر به دانستن بیشتر درمورد راز برمودا علاقه‌مندید، در ادامه تعدادی از آثار دیدنی و خواندنی پیشنهاد داده شده‌اند: 

• فیلم «مثلث برمودا ۱۹۷۸» (The Bermuda Triangle 1978)؛ فیلمی ماجراجویانه و ترسناک درباره سفر به منطقه مثلث برمودا
• فیلم «مثلث شیطان ۱۹۷۵» (Satan’s Triangle 1975)؛ فیلم تلویزیونی آمریکایی با مضامینی متافیزیکی درباره مثلث برمودا
• فیلم «زمان در آتش ۱۹۹۷» (Time Under Fire 1997)؛ داستان ورود زیردریایی به منطقه ممنوعه و سفر زمانی در مثلث برمودا
• کتاب «معمای مثلث برمودا حل شد» (The Bermuda Triangle Mystery Solved)؛ نوشته لری کوشه؛ کتابی تحلیلی و شک‌گرایانه که به نقد پرونده‌های مثلث برمودا می‌پردازد
• کتاب «به‌‍‌سوی مثلث برمودا: جستجوی حقیقت پشت بزرگترین راز جهان» (Into the Bermuda Triangle: Pursuing the Truth Behind the World's Greatest Mystery)؛ نوشته «جیان کوازار» (Gian Quasar)؛ تحقیقی جامع درباره ناپدید شدن‌ها و بررسی اسناد رسمی از پرونده‌های مثلث برمودا
• کتاب «مثلث برمودا» (The Bermuda Triangle)؛ نوشته چارلز برلیتز؛ کتابی جنجالی که دلیل شهرت‌بخشی به افسانه مثلث برمودا بود