شبکه شهرهای خلاق یونسکو؛ فرصتی برای توسعه پایدار شهری

شبکه شهرهای خلاق یونسکو، طرحی جهانی برای پیوند خلاقیت، فرهنگ و توسعه پایدار در بستر شهرهاست.

بسیاری از کشورهایی که به عنوان مقصد سفرهایمان انتخاب می‌کنیم شهرهایی را در دل خود جای داده‌اند که یونسکو آن‌ها را به عنوان عضوی از شبکه‌ی شهرهای خلاق معرفی کرده است.
پروژه‌ی «شبکه‌ی شهرهای خلاق» یونسکو از سال ۲۰۰۴ آغاز به کار کرده است و در هفت زمینه‌ی خلاق صنایع دستی و هنرهای بومی (Crafts and Folk Arts)، خوراک (Gastronomy)، موسیقی (Music)، فیلم (Film)، طراحی (Design)، ادبیات (Literature) و هنرهای رسانه‌ای (Media Arts)، شهرهای مختلف جهان را شناسایی می‌کند. هدف پروژه این است که با تقویت نقش خلاقیت در برنامه‌ریزی، مدیریت و توسعه‌ی محیط‌های شهری بتوان فضای مناسب زندگی جمعیت رو به رشد جهان را فراهم کرد، کیفیت زندگی و امنیت شهروندان را افزایش داد و به توسعه‌ی پایدار دست پیدا کرد.

پروژه‌ی شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو با مورد توجه قرار دادن شهرها و برجسته‌کردن جنبه‌های شگفت‌انگیز و خلاقانه‌ی آن‌ها باعث رونق صنعت گردشگری می‌شود. شناختن شهرها و ویژگی‌های فرهنگی و خلاق آن‌ها می‌تواند رنگ و لعاب خاطره‌انگیزی به تجربه‌ی ما از سفرهایمان ببخشد. هنگامی که با توجه به خلاقیت و فرهنگ هر شهر قدم در گذرگاه‌های آن می‌گذاریم به درک متفاوت و عمیق‌تری از همه‌ی ماجراها و داستان‌های آن شهر می‌رسیم. مساله‌ای که تاثیر مثبتی بر همه‌ی جنبه‌ها و لحظه‌های سفرمان می‌گذارد. در ادامه بررسی می‌کنیم که کدام شهرها از ایران به عضویت شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو درآمد‌ه‌اند و پس از آن نمونه‌هایی از شهرهای خلاق در سطح جهان را مرور می‌کنیم.

شهرهای خلاق ایران

پنج شهر سنندج، کرمانشاه، رشت، اصفهان و بندرعباس در رشته‌های خلاق موسیقی، خوراک و صنایع دستی و هنرهای بومی توانسته‌اند تا کنون از ایران به عضویت شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو درآیند.

۱. سنندج

موسیقی در فرهنگ کردها جایگاه ویژه‌ای دارد و سنندج به عنوان پرجمعیت‌ترین شهر کردنشین ایران میزبان رویدادها، آموزشگاه‌ها، گروه‌های موسیقی، موسیقی‌دانان و سازندگان سازهای بسیاری بوده و از ۲۰۱۹ در رشته‌ی خلاق موسیقی عضو شبکه‌ی شهرهای خلاق است. ساز دف به عنوان یک اثر ملی متعلق به این سرزمین است که امروزه نقش‌های متنوع و پرشماری در ژانرهای مختلف موسیقی در ایران پذیرفته است. از میان رویدادهای معروف با محوریت دف می‌توان به مراسم باشکوه هزار دف اشاره کرد که آخر فروردین هر سال گردشگران فراوانی را به روستای پالنگان جذب می‌کند.

۲. کرمانشاه

شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو کرمانشاه را در ۲۰۲۱ و در شاخه‌ی خوراک در فهرست خود قرار داد. کرمانشاه به خاطر اقلیم خاص و کوهستانی خود از گیاهان متنوعی برخوردار است و این گیاهان در هنر آشپزی و خوراک‌های این منطقه جایگاه مهمی برای خود ایجاد کرده‌اند. تنوع بالای خورش‌ها، نان‌ها و پلوهای مخلوط و میزبانی از رویدادهای خوراک‌محور زیادی کرمانشاه را شایسته‌ی این عنوان کرده است. در سفر به این منطقه، گشت و گذار در میان طعم‌های یگانه‌ی غذاها در کرمانشاه بعد تازه‌ای به تجربه‌ی ما می‌بخشد که نباید از آن‌ها غافل شد.

۳. رشت

خوراک‌های بی‌نظیر و ترکیب‌ هیجان‌انگیز طعم‌ها در‌ غذاهای گیلکی، رشت را به منتخبی بی‌چون و چرا برای شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو در سال ۲۰۱۵ تبدیل کردند. موقعیت ویژه‌ی جغرافیایی، مجاورت با سفید رود و دلتای حاصل‌خیز آن و دسترسی به آبزیان در کنار فرهنگی غنی، شکل‌گیری آشپزی خاص و طعم‌هایی که هرگز تکراری نمی‌شوند از رشت مقصدی عالی برای گردشگری خوراک می‌سازد.

۴. اصفهان

میدان نقش جهان که یکی از میراث جهانی برجسته‌ در ایران به حساب می‌آید خود به خانه‌ی هنرهای پرشمار و خیره‌کننده‌ی مردمان شهر اصفهان تبدیل شده است. حضور و فعالیت بیش از ۹۰۰۰ کسب و کار و کارگاه مرتبط با صنایع دستی در ده‌ها فن گوناگون در اصفهان و پیوند تاریخی جامعه، فرهنگ و اقتصاد آن با هنرهای بومی و صنایع دستی دلیل عضویت در شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو شده است.

۵. بندرعباس

موسیقی و آواز، غذاهای دریایی، صنایع دستی و هنرهای بومی و دریانوردی در ترکیب با یکدیگر نمای فرهنگی بندرعباس را شکل می‌دهند. از این میان هنر دست اهالی بندرعباس و صنایع بومی آن‌ پیشینه‌ای کهن و جایگاهی پررنگ در جریان پرشور زندگی در این شهر دارند. ساخت و تولید سازهای محلی، صنایع مرتبط با دریانوردی و ماهیگیری و تولید لباس‌های بومی سه دسته‌ی کلی دربرگیرنده‌ی صنایع دستی و هنرهای بومی بندرعباس، شهر خلاق، به شمار می‌آیند.

شهرهای خلاق جهان

شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو تا به حال ۳۵۰ عضو از سراسر جهان جذب کرده و فهرستی متنوع و پر از شگفتی ساخته است. بررسی این شهرها و چرایی عضویتشان در این فهرست می‌تواند رویای سفرهای دوست‌داشتنی فراوانی را در سرتان بیندازد. سفرهایی که با توجه به فرهنگ و خلاقیت نهفته در آن‌ها خاطراتی بی‌مانند برایتان خواهند ساخت. در ادامه برای هر کدام از حوزه‌های خلاق نمونه‌هایی از این مقاصد را بررسی می‌کنیم.

۱. فیلم؛ کن، فرانسه

از زمان شروع به کار جشنواره فیلم کن در ۱۹۳۹، سینما بخشی اساسی از تاریخ این شهر شده است. کن در آموزش‌های هنری و فرهنگی یکی از پیشگامان دنیا است و در ۲۰۱۷ شهری آزمایشی برای گسترش این آموزش‌ها از ابتدایی تا حرفه‌ای در فرانسه شد. این شهر با میزبانی از هنرمندان و ارائه‌ی فضاهای کاری به حمایت از آن‌ها می‌پردازد. کن دارای ۶ سالن تئاتر، ۲ موزه، یک مرکز هنرهای معاصر، یک کنسرواتوار موسیقی و تئاتر، ۵ کتابخانه رسانه‌ای، ۲ مدرسه ملی رقص و تئاتر، پردیس دانشگاهی نویسندگی خلاق، تالار ارکستر سمفونیک دائمی، سینماهای متعدد و ۳ مرکز جوانان و فرهنگ است. به تازگی مرکز «لا مالمزون» (La Malmaison) که بازسازی شده است و موزه‌ی بین‌المللی سینما را در خود جای داده، جشنواره کن را میزبانی می‌کند و رویدادهای تجربی «سرگرمی و آموزش» (Edutainment) را ارائه می‌دهد. شرکت‌کنندگان این رویداد فرصت غرق شدن در فرآیند خلق و تولید آثار سینمایی را به دست می‌آورند. کن با تاثیرگذاری بی‌مانند خود در این صنعت موفق به دریافت عنوان شهر خلاق فیلم در ۲۰۲۱ شده است.

۲. هنرهای رسانه ای؛ کارلسروهه، آلمان

کارلسروهه (Karlsruhe) اولین شهر در آلمان است که عنوان شهر خلاق هنرهای رسانه‌ای یونسکو را در سال ۲۰۱۹ از آن خود کرد. فناوری اطلاعات رو به رشد، موسسه‌های آکادمیک معتبر و فضای فرهنگی پویا بستری عالی برای نوآوری در هنرهای رسانه‌ای فراهم کرده‌اند. انستیتوی فناوری کارلسروهه (KIT)، با سابقه‌ترین دانشگاه فنی آلمان، و مرکز هنر و رسانه (ZKM)، این شهر را به یکی از نمونه‌های پیشرو در زمینه خلاقیت دیجیتال در سطح جهانی بدل کرده‌اند. عضویت کارلسروهه در شبکه‌ی شهرهای خلاق نشان از تعهد در استفاده از هنرهای رسانه‌ای در پیشبرد توسعه‌ی شهری پایدار دارد. فستیوال نور کارلسروهه (Schlosslichtspiele) هر سال آثاری خیره‌کننده از نماتابی‌‌ها و چیدمان‌ها بازدیدکنندگان فراوانی را به خود جذب می‌کند. این شهر همچنین با توسعه‌ی برنامه‌های مشترک و تبادلی بین‌المللی با سایر شهرهای خلاق زمینه‌ی حمایت از استعدادهای محلی را فراهم کرده است. کارلسروهه با استفاده از خلاقیت و فناوری به دنبال ایجاد جامعه‌ی شهری پایدار و فراگیر در آینده‌ای نزدیک است.

۳. فیلم؛ رم، ایتالیا

رم، پایتخت ایتالیا با ۲.۹ میلیون نفر جمعیت، از اوایل قرن بیستم با تأسیس استودیوهای چینه‌چیتا (Cinecittà)، میراثی غنی در صنعت سینما دارد. این شهر، که بزرگ‌ترین مرکز تولید فیلم در اروپا را در خود جای داده، به عنوان کانون سینمای ایتالیا شهرتی جهانی یافته و از سال ۲۰۱۵ به عنوان شهر خلاق فیلم شناخته می‌شود. رم، زادگاه معنوی فدریکو فلینی، با لقب «شهر ابدی»، همچنان شهری پویا در عرصه‌ی سینما باقی مانده و اکنون بیش از ۱۳۰۰ شرکت فعال در این صنعت را پشتیبانی می‌کند که سالانه حدود ۷۵۰ میلیون یورو ارزش افزوده خلق می‌کنند.

از سال ۲۰۰۶، هر پاییز جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم رم میزبان مخاطبان بسیاری از کشورهای مختلف است و جزو برترین جشنواره‌های جهانی محسوب می‌شود. این مشارکت در صنعت فیلم‌سازی، نشان‌دهنده تعهد رم به تقویت انسجام اجتماعی از طریق سینما است. بخش «آلیس در شهر» نیز به طور ویژه به فیلم‌های کارگردانی شده توسط کودکان اختصاص دارد.

۴. ادبیات؛ میلان، ایتالیا

سال ۲۰۱۷ میلان موفق شد تا با نقش پررنگی که در صنعت چاپ و نشر ایتالیا دارد عنوان شهر خلاق ادبیات یونسکو را از آن خود کند. سهم ۱۵ درصدی از کل مطبوعات این کشور متعلق به میلان است و بیش از نیمی از بنگاه‌های چاپ و نشر ایتالیا در کنار ده‌ها انجمن و آژانس فعال در زمینه‌های مرتبط در این شهر قرار دارند. رویداد سالانه‌ی بوک‌سیتی (BookCity) آتش چاپ، نشر و فرهنگ غنی کتاب و کتابخوانی را زنده نگاه می‌دارد. ادبیات ریشه‌ای غیرقابل چشم‌پوشی در تاریخ میلان دارد و خانه‌ی نویسندگان بزرگی بوده است. تجربیات ارنست همینگوی در دوران جنگ اول جهانی در میلان بود که او را به خلق کتاب وداع با اسلحه رساند، استندال در میلان الهام گرفت و این شهر زادگاه نام‌های ماندگاری در ادبیات و فرهنگ است. میلان میزبان و الهام‌بخش شگفتی‌های بزرگی در دنیای ادبیات بوده و امروزه نیز به دنبال حفظ و رونق ادبیات و بهره‌مندی از نیروهای خلاق در این زمینه است.

۵. خوراک؛ آلبا، ایتالیا

آلبا در سال ۲۰۱۷ به این شبکه پیوست و در قلب منطقه لانگه روئرو (Langhe-Roero) در پیمونت قرار دارد. این شهر به خاطر قارچ‌های سفید ترافل، نوشیدنی‌های فوق‌العاده و فرهنگ غذایی غنی‌اش شناخته می‌شود که هم اصالت را حفظ کرده و هم نوآوری را دنبال می‌کند. رستوران‌های دنج کنار غذاخوری‌های مجلل با ستاره میشلن را تصور کنید که همه مواد اولیه‌ی محلی مثل فندق و پنیرهای مرغوب استفاده می‌کنند. آلبا با فستیوال سالانه ترافل سفیدش در پاییز شهرت زیادی به دست آورده است. این رویداد مرکز تاریخی شهر را به بهشتی برای عاشقان غذا تبدیل می‌کند. این شهر به جنبش «غذای کم‌شتاب» یا «غذای آهسته» (Slow Food) هم وصل است که از همین حوالی شروع شد، و همین باعث شده روی کیفیت و پایداری تمرکز داشته باشد. محبوبیت آلبا فقط بر اساس گذشته‌ی آن نیست. دستورهای آشپزی اصیل در ترکیب با خلاقیت، بهانه‌ی برگزاری رویدادهایی بزرگی است که این شهر را با دیگر شهرهای UCCN مرتبط می‌کند تا ایده‌ها را به اشتراک بگذارد. منظره‌ای از برج‌های قرون وسطایی و تپه‌های سرسبز در کنار فستیوال عطرها و طعم‌های دلپذیر آلبا را به مقصدی فراموش نشدنی و خوشمزه در ایتالیا تبدیل می‌کند.

۶. خوراک؛ فریبورگ، سوئیس

شهر خلاق فریبورگ (Fribourg) در منطقه‌ای واقع شده که به خاطر تولیدات کشاورزی، به‌ویژه پنیر «گرویر» (Gruyere)، در سطح بین‌المللی شهرت دارد. این شهر با بیش از ۱۸۰ رستوران، صحنه‌ای پویا برای غذاهای سنتی و لذیذ فراهم کرده است. فریبورگ که در سال ۲۰۲۳ به عنوان شهر طعم سوئیس برگزیده شد، نزدیک به ۲۰۰ رویداد سالانه برگزار می‌کند، از جمله «ملتینگ پوپوته» (Melting Popote)، رستورانی سیار که ساکنان را برای پخت غذاهای بومی خود گرد هم می‌آورد و گفت‌وگوی بین‌فرهنگی را ترویج می‌دهد.

خوراک‌ها در سطح محلی پیوندهای اجتماعی را تقویت و میراث ناملموس را حفظ می‌کنند. فریبورگ با اکوسیستم قوی کشاورزی-غذایی و منطقه‌ی نوآوری بلوفکتوری، مرکزی برای نوآوری در غذا، فرهنگ و اجتماع است. با ۱۳۹ مرکز فرهنگی و ۳۱۸ کسب‌وکار غذایی، گردشگری غذایی در اینجا فرهنگ‌ساز، و هنر و خلاقیت محرک تنوع اجتماعی و سلامت عمومی‌اند.

۷. موسیقی؛ خنت، بلژیک

خنت (Gent) به عنوان یکی از اولین شهرهای خلاق موسیقی در سال ۲۰۰۹ در شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو به ثبت رسید. میراثی غنی در موسیقی، فستیوال‌های مختلف و میزبانی از فضای پربار و مدرن در موسیقی خنت را شایسته‌ی دریافت این عنوان کرده است. پیشینه‌ی موسیقی در این منطقه به قرون وسطی باز می‌گردد که موسیقی کلیسایی رواج داشته است. با گذشت زمان و ظهور ژانرهای نوین موسیقی همچون جاز و موسیقی تجربی نیز خنت را بستر مناسبی برای رشد و توسعه یافتند. رویدادهای بزرگی مانند فستیوال جاز خنت و فستیوال «فن فلاندرن» (van Vlaanderen) سالانه مخاطبان فراوانی از سراسر دنیا جذب می‌کنند و برداشت‌های خلاقانه و نوینی از سنت‌های موسیقایی عرضه می‌کنند. این شهر خلاق موسیقی با میزبانی از کافه‌های مختلف، سالن‌های اجرا و کنسرواتوار برجسته‌ی خود به دنبال شناسایی و پرورش استعدادهای نو است و بر آن است تا با ترویج میراث موسیقایی و پشتیبانی از هنرمندان بومی، خلاقیت را با توسعه‌ی پایدار شهری در هم آمیزد تا به راه‌کارهای بهینه‌ای دست یابد.

۸. صنایع دستی و هنرهای بومی؛ کانازاوا، ژاپن

از رنگ‌آمیزی الیاف ابریشم برای تولید کیمونو و هنر تزیین با ورقه‌های نازک طلا تا ساخت انواع ظروف لاکی، کانازاوا (Kanazawa) از دوران ژاپن فئودالی میزبان فنون و هنرهای ظریف مختلف، غنی و متاثر از فرهنگ و سبک زندگی سامورایی است. امروزه این شاخه از صنعت با زندگی و اقتصاد روزمره مردم این شهر خلاق در هم تنیده است و آن را در ۲۰۰۹ به شبکه‌ی شهرهای خلاق پیوند داد.

۹. صنایع دستی و هنرهای بومی؛ هوی آن، ویتنام

هوی آن (Hội An) تمرکز ویژه‌ای بر حفظ و نگهداری تکنیک‌های سنتی خود در صنایع‌ دستی و هنرهای بومی دارد. بای چوی (Bài Chòi) که هنری ترکیبی از رقص، تئاتر، نقاشی و آواز محسوب می‌شود و به عنوان میراث ناملموس جهانی یونسکو ثبت شده است، ریشه در شهر خلاق هوی‌ آن و مناطق اطراف آن دارد. این شهر در ۲۰۲۳ عنوان شهر خلاق یونسکو را از آن خود کرد و بر اساس شعار «اقتصاد در فرهنگ، فرهنگ در اقتصاد» خلاقیت و فرهنگ را سنگ بنا و پیش‌برنده‌ی توسعه می‌داند و فضایی خاص برای تجربه‌ی منحصر به فرد گردشگران فراهم می‌کند.

۱۰. خوراک؛ پوکت، تایلند

پوکت در سال ۲۰۱۵ به عنوان شهر خلاق غذا در شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو به ثبت رسید. سواحل خیال‌انگیز دریای آندامان وقتی با فرهنگ کهن و غنی آشپزی منطقه همراه می‌شود، می‌تواند پوکت را به یکی از نقاط درخشان و فراموش‌نشدنی در خاطره‌ی سفرهایتان تبدیل کند. سنت‌های متنوع آشپزی و تبادل‌های فرهنگی که نسل به نسل انجام شده و امروزه ویژگی‌های منحصر به فردی به نمایش می‌گذارند، سالانه سهمی بیش از ۳٫۶ میلیارد دلار در اقتصاد این ناحیه دارد. غذاهای پوکت با تاثیرپذیری از سنت‌های چینی، مالایی و تایلندی گستره‌ی رنگارنگ و وسیعی از طعم‌ها را، به ویژه در خوراک‌های دریایی، پیش روی شما قرار می‌دهند. پوکت در حفظ میراث خوراکی و ترویج گردشگری پایدار نمونه‌ای موفق به حساب می‌آید که با شرکت در رویدادهای بین‌المللی شبکه‌ی شهرهای خلاق سعی در گسترش موفقیت‌های خود با تکیه بر خلاقیت و فرهنگ دارد. محله‌ی قدیمی شهر با معماری سینو-پرتغالی (Sino-Portuguese) که حاصل آمیختن فرهنگ تجار چینی با تاثیرات استعماری پرتغال است ترکیبی زیبا از شهرسازی، خانه‌سازی و المان‌های شهری را به نمایش می‌گذارد. بازارهای شبانه‌ و پر جنب و جوش این محله یکی از مکان‌های مناسب برای ثبت خاطرات با گیرنده‌های چشایی است.

۱۱. طراحی؛ سنگاپور

سنگاپور دولت‌شهری (State-City) کوچک با جمعیتی در حدود ۵.۵ میلیون نفر از تراکم جمعیت بالایی برخوردار است و برای دست‌یابی به جایگاهی بهینه در سازوکارهای زندگی شهری از طراحی‌های خلاقانه، نوین و برتری برای زیرساخت‌های حمل و نقل، آموزش، خدمات درمانی و اسکان شهروندان سود می‌برد و از این رو توانسته است تا در سال ۲۰۲۲ عنوان شهر خلاق طراحی را به دست آورد.

۱۲. طراحی؛ دوحه، قطر

دوحه به عنوان سکونت‌گاهی بندری در سرزمینی کویری بر پایه‌ی شکار مروارید، ماهیگیری و تجارت‌های دریایی شکل گرفته و در چند دهه‌ی گذشته مسیر رشد و توسعه‌‌ای پرسرعت را در پیش گرفته است. تمرکز بر طراحی و سرمایه‌گزاری‌های خیره‌کننده در بخش معماری و فناوری‌های تازه در کنار پاسداشت سنت‌ها، میراث، فرهنگ و هنر مقصدی جالب توجه از دوحه ساخته است. پروژه‌های معماری شگفت‌انگیز، استادیوم‌های ورزشی چشم‌گیر و سایر المان‌های شهری، جدیت دوحه را برای توجه به کیفیت‌های مختلف زندگی و توسعه‌ی پایدار نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۱ شایسته‌ی عضویت در شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو کرد.

۱۳. طراحی؛ استانبول، ترکیه

استانبول که در سال ۲۰۱۷ به‌عنوان شهر خلاق طراحی به ثبت رسید، بزرگ‌ترین شهر ترکیه است و در طول تاریخ خود تبادلات و تعامل‌های فراوانی را میزبانی کرده است. این شهر که محل تلاقی دو قاره و مبادلاتی جهانی بوده، امروز فرهنگی چندلایه و بسیار غنی را میراث برده است. زیرساخت‌های هنری و فرهنگی متعدد که در یک نمونه شامل ۲۲۵ گالری هنری می‌شود استانبول را موفق به میزبانی تعداد بالایی از رویدادهای فرهنگی و هنری کرده است. ۲۷ دانشگاهی که در استانبول قرار دارند رشته‌های مختلفی در ارتباط با طراحی ارائه می‌دهند.

۱۴. فیلم؛ سیدنی، استرالیا

سیدنی، مرکز بی‌رقیب تولید فیلم و برنامه‌های تلویزیونی در استرالیا محسوب می‌شود. این شهر پیوندی عمیق با سینما دارد و حدود ۶۰ درصد از شاغلان عرصه‌ی تولید و پس‌تولید فیلم (Post Production) استرالیا را در خود جای داده است. استعدادهای برجسته‌ای نظیر جورج میلر، هیو جکمن، کیت بلانشت و شرکت انیمال لاجیک، خالق فیلم لگو، از این منطقه برخاسته‌اند. سواحل دست‌نخورده، کوه‌های سرسبز، جنگل‌ها و مناظر شهری باشکوه، مکان‌هایی متنوع برای فیلم‌برداری فراهم می‌آورند. استودیو فاکس استرالیا، با بزرگ‌ترین استودیوی ضبط صدا در نیم‌کره‌ی جنوبی، آثاری چون ماتریکس و گتسبی بزرگ را تولید کرده و امکانات پیشرفته‌ای ارائه می‌دهد. جشنواره‌هایی مانند جشنواره فیلم سیدنی، فلیکرفست و تروپ‌فست، تلاش بی‌وقفه‌ی این شهر در صنعت سینما را به نمایش می‌گذارند.

۱۵. صنایع دستی و هنرهای بومی؛ ناکورو، کنیا

رویدادها، فستیوال‌ها، هنرمندان و مکان‌های فرهنگی هویت ناکورو (Nakuru) را شکل داده‌اند. هنرمندان از رشته‌های گوناگون مجسمه‌سازی، بافندگی، پارچه‌بافی، سفالگری، آهنگری و طراحی با رویکردی نوآورانه سعی در انتقال و بیان فرهنگ غنی خود دارند. صنایع دستی و هنرهای محلی هسته‌ی اصلی اقتصاد خلاق ناکورو را شکل می‌دهند. ناکورو برای توسعه و شکوفایی جامعه‌ی خود به دنبال کشف و تربیت استعداد‌ها و استفاده از ظرفیت‌های شهروندان است و فضایی خلاق و دیدنی ایجاد کرده است.

۱۶. ادبیات؛ ریودوژانیرو، برزیل

ریودوژانیرو در ۲۰۲۳ به عنوان شهر خلاق ادبیات وارد شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو شد تا عرصه‌های ادبی خود را به زیبایی به نمایش درآورد. اگر چه شهرت ریو با سواحل شگفت‌‌انگیز و کارناوال‌ خود گره خورده است، کتابخانه‌ی ملی معروف آن یکی از بزرگ‌ترین نمونه‌ها در آمریکای لاتین به شمار می‌آید. ریشه‌های ادبی بزریل پیشینه‌ای قابل توجه دارند و بزرگانی همچون «ماشادو د آسیس» از تاثیرگذاران آن بودند و از طرفی درخشش ادبی ریودوژانیرو محدود نیست. امروزه شاعران و نویسندگان معاصر آتش این کیمیا را زنده نگاه می‌دارند. گردهمایی‌ها، انجمن‌ها و رویدادهای گوناگونی در ارتباط با داستان‌نویسی، شعر و کتاب‌خوانی در زمینه‌های مختلف فضای فرهنگی غنی و درخشانی در این شهر ایجاد کرده‌اند. ریو به عنوان شهر خلاق یونسکو به دنبال ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی، پشتیبانی از نویسندگان جوان و بومی و به اشتراک گذاشتن این تجربه‌ها در سطحی جهانی است و رویکرد آن برای مدیریت چالش‌های شهری به کارگیری نیروهای خلاق برای توسعه‌ی پایدار و استفاده از ظرفیت‌های غنی فرهنگی خود است.

۱۷. موسیقی؛ هاوانا، کوبا

موسیقی متمایز آمریکای لاتین و ساختارهای شگفت‌انگیز آن طرفداران بسیاری در سراسر دنیا دارد و هاوانا، قلب گردشگری کوبا، عرصه‌ی شکل‌گیری، رشد و پویایی بزرگی برای این سبک است. تاثیرات فرهنگی از اروپا و آفریقا در ترکیب با روایت‌های بومی ژانر خاصی از موسیقی را در این سرزمین پدیدآورده است که نمونه‌ی آن در جای دیگری یافت نمی‌شود. موسیقی در چرخه‌ی اقتصاد این شهر نقش پررنگی دارد و گفته می‌شود سهمی ۴ درصدی در تولید ناخالص ملی آن دارد و مشاغل پرشماری وابسته به جریان تولیدات فرهنگی هاوانا محسوب می‌شوند. مسابقات «جوجز» (JoJazz) و نمایشگاه بین‌المللی «کوبادیسکو» (CubaDisco) هر سال میزبان استعدادهای آماتور و حرفه‌ای می‌شوند تا فضایی عالی برای تبادلات فرهنگی و هنری ایجاد کنند. موسسه‌‌ی موسیقی کوبا بر برنامه‌های توسعه‌ی هنری متعددی نظارت دارد. از طرفی پلتفرمی دیجیتالی به عنوان بخشی از برنامه‌های شهر خلاق موسیقی هاوانا با هدف شناساندن موسیقی کوبا به جهان در حال توسعه‌ است. هاوانا نمونه‌ای از تاثیر موسیقی در پایداری اقتصادی و تبادلات فرهنگی است که جایگاهی جهانی به آن می‌بخشد.

۱۸. هنرهای رسانه ای؛ کامپینا گرانده، برزیل

«کامپینا گرانده» (Campina Grande) به عنوان اولین شهر از برزیل در رشته‌ی هنرهای رسانه‌ای و دومین نمونه در آمریکای جنوبی در سال ۲۰۲۱ در شبکه‌ی شهرهای خلاق یونسکو به ثبت رسید. بلندپروازی‌های این شهر در توسعه‌‌ی فناوری‌های نو و به‌کارگیری آن‌ها در زیرساخت‌های و فضاهای شهری شهرتی جهانی دارد. اولین پارک فناوری برزیل در کامپینا گرانده و در سال ۱۹۸۶ شروع به کار کرد و آن را به عنوان شهری پیشرو در رسانه و تکنولوژی هویت بخشید. آموزش و ترویج رشته‌های مرتبط با هنرهای رسانه‌ای در این شهر مورد توجه زیادی قرار دارد و تاسیس موزه‌ی دیجیتال SESI در آن که یکی از مقاصد بسیار جذاب منطقه به شمار می‌آید، نشانه‌ای بر جدیت سیاست‌‌گذاری‌های کامپینا گرانده در این زمینه است.

پرسش‌های متداول