پانتئون پاریس، آرامگاه باشکوه مشاهیر فرانسوی

از یک طرف، معماری تماشایی پانتئون پاریس و از طرفی دیگر قرار داشتن مقبره‌ی افراد مشهوری از جمله ویکتور هوگو و امیل زولا در آن باعث شده تا سالانه گردشگران زیادی از سراسر دنیا از این بنا بازدید کنند.

«پانتئون» (Panthéon)، نام آرامگاهی در پاریس است که در سال 1758 ساخته شده و معماری بی‌نظیری دارد. البته کاربری این بنا از اول به این شکل نبوده و در طول تاریخ، دستخوش تغییرات زیادی شده است. اگر مسافر تور فرانسه هستید، پانتئون را حتما در لیست بازدید خود قرار دهید.

ابتدا در مکان فعلی پانتئون، کلیسایی بنا شده بود که آن را بعد از «سنت ژنِویِو» (St. Genevieve) نام گذاری کرده بودند. اما وقتی لویی پانزدهم در سال 1744 به بیماری سختی دچار شد، قول داد که اگر از این گرفتاری جان سالم به در ببرد، محل مناسبی که درخور فداکاران کشور فرانسه باشد را جایگزین خرابه‌های این کلیسای قدیمی می‌کند. بعد از اینکه پادشاه بهبودی‌اش را به دست آورد، سر قولش ماند و «ژاک ژرمن سوفلو» (Jacques-Germain Soufflot) که معماری فرانسوی بود، رسیدگی به طراحی بنای جدید را به عهده گرفت.

ساخت این ساختمان در سال 1758 شروع شد، اما فرانسه در آن زمان با مشکلات اقتصادی رو‌به‌رو بود و نمی‎توانست هزینه‌ی زیادی را برای یک ساختمان متقبل شود. بنابراین روند ساخت کلیسا، به کندی پیش می‌رفت. در نهایت در سال 1790، ساخت کلیسای جدید سنت ژنویو به اتمام رسید؛ اما به دلیل همزمان شدن با دوره‌ی انقلاب فرانسه، دولت جدید کاربری این بنا را به آرامگاه تغییر داد و نام پانتئون برایش انتخاب شد تا محل دفن کسانی باشد که جانشان را برای کشور فدا کرده بودند. کاربری این بنا، چندین بار در قرن 19 دوباره به کلیسا برگردانده شد، اما در نهایت، نقش مذهبی آن تغییر پیدا کرد و نام آرامگاه بر آن ماند.

معماری

معمار پانتئون پاریس، سبک نئوکلاسیک و شکل صلیب را برای طراحی کلی این ساختمان در ذهن داشته و دور ایوان آن، 24 ستون سبک «کورینتی» (Corinthian) قرار داده که از پانتئون شهر رم الگوبرداری شده است. این سبک، به معماری یونان و روم اختصاص دارد که در آن، بدنه‌ی ستون‌ها باریک و دارای شیارهای طولی می‎باشد. طول این آرامگاه، 110، عرضش 84 و ارتفاع گنبد بزرگ آن 83 متر است که به گنبد «کلیسای سنت پاول» در لندن شباهت دارد. برای تزئین آذین بالای در، از سبک «سنتوری» استفاده شده که در آن از نقش‌های برجسته با موضوع اساطیر یونان و روم کمک می‎گیرند. روی سر در این آرامگاه به زبان فرانسوی نوشته شده است: «از سوی ملت سپاسگزار به مردان گران‌قدر» (AUX GRANDS HOMMES LA PATRIE RECONNAISSANTE).

دیزاین داخلی

داخل این آرامگاه با موزاییک‌ها و نقاشی‌های دیواری تزئین شده که حوادث تاریخی فرانسه را به نمایش می‌گذارند و بعضی از آن‌ها کار نقاش فرانسوی، یعنی «پیِر پووی دو شاوان» (Pierre Puvis de Chavannes) است. باید خالق این آثار را تحسین کرد که با به وجود آوردن همچین نقاشی‌های باارزشی، زیبایی این ساختمان را چندین برابر کرده‌اند. همچنین بین سال‌های 1906 تا 1922، مجسمه‌ی معروف «آگوست رودن» به نام «اندیشه گر» (The Thinker) در این آرامگاه نگهداری می‌شد.

سردابه

در سردابه‌ی بزرگ این آرامگاه، افراد مشهور فرانسوی از جمله ویکتور هوگو، امیل زولا، ماری کوری، ژان ژاک روسو، وُلتر و معمار پانتئون پاریس، یعنی سوفلو به خاک سپرده شده‌اند. همچنین در سال 2002، مقبره‌ی «الکساندر دوما» را به این مکان منتقل و پیکرش را در پارچه‌ای پیچیدند که رویش شعار معروف کتاب «سه تفنگدار» او نوشته شده بود: «یکی برای همه، همه برای یکی.»

پاندول فوکو

«لئون فوکو» در سال 1851، آزمایشی در پانتئون پاریس انجام داد تا نحوه‌ی چرخش زمین را به همه نشان بدهد. این فیزیکدان، آونگی 67 متری به نام «پاندول فوکو» (Foucault Pendulum) را درست در زیر گنبد مرکزی ساختمان آویزان کرد و در مقابل حیرت همه نشان داد با وجودی که حرکت آن به جلو و عقب هدایت شده بود، پاندول حرکتی دوار انجام می‌داد و به این طریق، ثابت کرد که زمین به دور محور خود می‌چرخد. البته پاندول اصلی فوکو را به «موزه‌ی هنر و صنایع دستی» (Musée des Arts et Métiers) پاریس منتقل کرده‌اند و یک کپی از آن را در پانتئون به نمایش گذاشته‌اند.