مجسمه ها و سازه های برنینی در رم، نابغه ایتالیایی

جان لورنتزو برنینی یا جان لورنتسو برنینی مجسمه‌ساز و معماری ارزشمند از کشور ایتالیا و از نابغه‌های هنری عصر باروک بود.

آثار مجسمه‌ساز و معمار برجسته «جان لورنتزو برنینی» (Gian Lorenzo Bernini) را می‌توانید در هر گوشه‌ای از پایتخت ایتالیا پیدا کنید. از مجسمه‌های حیرت‌انگیز گرفته تا طراحی و معماری برخی از معروف‌ترین آبنماها و پیاتزاها را در میان آثار این هنرمند ارزشمند خواهید دید. در این راهنمای کوتاه تلاش کردیم برخی از شاهکارهای این نابغه باروکی رم را به شما معرفی کنیم.

کلیسای سنت پیتر

شهر واتیکان میزبان آثار زیادی از برنینی است که شامل مجسمه و معماری می‌شوند. او بیش از ۵۰ سال از عمر خود را برای طراحی داخلی و خارجی «کلیسای سنت پیتر» صرف کرد. علاوه بر این قسمت اعظم طراحی میدان سنت پیتر، به ویژه ردیف ستون‌هایی که با مجسمه‌ای در بالا تزئین شده‌اند از شاهکارهای او هستند که توسط شاگردانش ساخته شدند. دو انحنای کناری کلیسا نمادی از دو بازو هستند که مردم را در آغوش می‌کشند و برای تأکید بر عظمت این سازه هنگامی که به آن نزدیک می‌شوند، ساخته شدند. ردیف ستون‌ها (کلوناد) نیز از چهار ستون قطور تشکیل شده است. در داخل محراب اصلی کلیسا، «بالداکینو» (baldacchino) که از برنز و طلا ساخته شده و از آثار شگفت انگیز برنینی محسوب می‌شود را خواهید دید. بالداکینو ساختاری شبیه به سایبان دارد و در ارتفاع ۲۹ متری با ابهت خاصی زیر سقف عظیم میکل آنژ قرار گرفته است. برنزی که برای ساخت بالداکینو استفاده شد، از ذوب کردن تزئینات پانتئون به دستور «پاپ اوربان هشتم باربرینی» (Pope Urban VIII Barberini) به دست آمد.

برنینی موظف بود در پشت کلیسا، تزئینات مخصوص «تخت سنت پیتر» (Chair of St Peter) را نیز بسازد. این اثر خیره کننده نیز کاری پیچیده با برنز بود که با جزئیات زیادی تزئین شده است. در سمت چپ پشت کلیسا، «یادمانی برای الکساندر هفتم» قرار دارد که نه تنها پاپ را به تصویر می‌کشد که یک اسکلت برنزی با یک ساعت شنی را نیز نشان می‌دهد. این نماد، بیننده را به یاد طبیعت گذرای زمان می‌اندازد. از دیگر آثار کلیسای سنت پیتر می‌توانیم به «مقبره اوربان هشتم» (Tomb of  Urban VIII) و مجسمه «سنت لونجینوس» (St Longinus) اشاره کنیم که هر دو استادی برنینی در کار با مرمر و برنز را به نمایش می‌گذارند.

سانتا ماریا سوپرا مینروا

پیاتزای جلوی کلیسای افسونگر «سانتا ماریا سوپرا مینِروا» (Santa Maria Sopra Minerva) در نزدیکی پانتئون، جایی است که می‌توانید مجسمه فیل معروف برنینی را تماشا کنید. این مجسمه بر اساس یک ابلیسک مصری ساخته شد که در محوطه کشف شده بود. معنی این تصویر واضح نیست، اما نقشه‌های موجود یادمان طراحی‌های مختلف برنینی را نشان می‌دهند که در نهایت به این فیل ختم شدند. در داخل کلیسا یکی دیگر از آثار برنینی را خواهید دید: «یادمانی برای ماریا راجی» (Monument to Maria Raggi) یک راهبه که در این حوالی زندگی می‌کرد. این یادمان به یک ستون در امتداد راهرو وصل بوده و با پارچه‌های آویزانی که از طلا و برنز دارد، سبکی انقلابی از یادمان‌های آرامگاهی را به نمایش می‌گذارد.

پیاتزای ناوونا

«آبنمای چهار رودخانه» (Fountain of the Four Rivers) یکی از معروف‌ترین آثار برنینی است که با شکوه خاصی در مرکز «پیاتزای ناوونا» (Piazza Navona) خودنمایی می‌کند. این آبنما را برای حمایت از ابلیسک رومی که با تقلید از ابلیسک‌های مصری ساخته شد بنا کردند و مجسمه باابهتش با صخره‌ها، گیاهان و نمادهای فیگوراتیوِ رودخانه‌های اصلی که در قاره‌ها کشف شده بودند ترکیب می‌شد: گنگ، نیل، دانوب و پلاتا. برنینی جریان یافتن آب از میان آبنما را مطالعه کرده و موجودات دریایی را برای ایجاد صدای دلپذیر به آن اضافه نمود. این یادمان پرابهت در رقابتی مستقیم با رقیب بزرگ برنینی یعنی «بورومینی» (Borromini) ساخته شد که سر در ورودی «کلیسای سنت آنیِزه» (Sant’ Agnese) را که در روبه‌روی آبنما واقع شده طراحی کرد. برخی افسانه‌ها می‌گویند که فیگور نمادین دانوب چشم‌هایش را به نشانی از تحقیر بسته است.

پونته سانت آنجلو

مجسمه‌های زیبایی که در کنار «پل سانت آنجلو» (Ponte Sant’ Angelo) ردیف شده‌اند، به دستور «پاپ کلمنت نهم» در سال ۱۶۶۹ برای جایگزینی با نمونه‌های تخریب‌شده‌یِ سابق ساخته شدند. ۱۰ فرشته جدید که هر کدام وسیله‌ای از مصائب مسیح را حمل می‌کنند، توسط برنینی طراحی شده و اکثراً به دست شاگردانش تکمیل گشتند. دو عدد از مجسمه‌ها را که تاج خار و طومار حمل می‌کنند، خود برنینی و پسرش پائولو ساخته‌اند. این دو مجسمه در نهایت توسط پاپ برای مجموعه شخصی‌اش از محل خارج و با نسخه‌های کپی جایگزین شدند. اکنون این دو مجسمه را می‌توانید در «کلیسای سنت آندرئا دله فراته» (Church of Sant’ Andrea delle Fratte) در نزدیکی پیاتزای باربرینی تماشا کنید.

گالریا بورگزه

«گالریا بورگزه» (Galleria Borghese) تعدادی از مجسمه‌های معروف برنینی را در خود جای داده که در اوایل حرفه‌اش ساخته شدند. این ویلای باشکوه متعلق به «کاردینال شیپیونه بورگزه» (Cardinal Scipione Borghese) بود و زمینه زیبایی را برای تندیس‌هایی چون «آپولو و دافنه» (Apollo and Daphne) شکل داده است. تعداد محدود بلیط‌ها از امکان بازدید نزدیک و مطالعه روش ساخت این تندیس‌های لطیف توسط برنینی حکایت می‌کنند.

سانتا ماریا دلا ویتوریا

«کلیسای سانتا ماریا دلا ویتوریا» (Santa Maria della Vittoria) در فاصله اندکی از «پیاتزای رپوبلیکا» (Piazza della Repubblica) واقع شده و در «نمازخانه کورونارو» (Coronaro Chapel) می‌توانید مجسمه خیره‌کننده «خلسه ترزای مقدس» (Ecstasy of St Teresa) را تماشا کنید. این مجسمه یکی از بهترین نمونه‌های ترکیب مجسمه و معماری در آثار برنینی به شمار می‌رود و لحظه‌ای را به تصویر می‌کشد که فرشته‌ای تیر طلایی عشق الهی را به قلب ترزای مقدس پرتاب می‌کند. موج لباس‌ها و پرتوهای نور طلایی از ترکیب‌های معمول طلا و مرمر در کارهای این هنرمند هستند.