آگورای باستان و معبد هفائستوس در آتن

آگورای باستان، در قلب شهر مدرن آتن قرار دارد و قدم زدن در میان ویرانه‌های آن از جمله معبد هفائستوس، استوآی آتالوس و موزه‌ی آگورا، شما را در تاریخ به عقب و به دوران شکوهمندی یونان باستان برمی‌گرداند.

«آگورای باستان آتن» (Ancient Agora of Athens)، یکی از معروف‌ترین نمونه‌های میدان‌های قدیمی یونانی به شمار می‌رود که در شمال غربی آکروپولیس قرار گرفته و با تپه‌های اطرافش محاصره شده است. این میدان، زمانی مرکز شهر آتن، بازار و کانون فعالیت‌های تجاری، سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی محسوب می‌شد. این ناحیه تا اواخر دوره‌ی نوسنگی، منطقه‌ای مسکونی به حساب می‌آمد و یک قبرستان را هم دربرمی‌گرفت؛ تا اینکه در اوایل قرن 6 میلادی و در دوران «سولون» (Solon) به مکانی عمومی تبدیل شد. بهترین نوع سازماندهی آگورا به زمان «پسیستراتوس» (Peisistratos) برمی‌گردد که دستور داد خانه‌های شخصی را از این مکان به جای دیگری انتقال دهند و چاه‌ها را ببندند تا بتواند آن را به مرکز دولت آتن تبدیل کند.

ندین فواره، سیستم زهکشی و «محراب 12 خدایان» (Altar of the Twelve Gods) را نیز به دستور پسیستراتوس در آگورا تأسیس کردند. حفاری این منطقه‌ی باستانی در سال 1859 میلادی شروع شد و هنگام احداث خط آهن شهر آتن در سال 1890 توانستند بقایای ساختمان‌های متعددی را کشف کنند. برای مثال باستان‌شناسان، نشانه‌هایی را از چندین معبد دیگر یافتند که به قرن 4 و 5 قبل از مسیح و به خدایانی همچون زئوس، آپولو و «هفائستوس» تعلق دارد. برای اینکه بتوانند با خیال راحت در 12 هکتار زمین این ناحیه به حفاری بپردازند، مجبور شدند حدود 400 بنای مدرن این ناحیه را خراب کنند که ساخت آن‌ها چندین سال طول کشیده بود؛ اما کشف گنجینه‌های پنهان آگورا برایشان بیشتر از این‌ها ارزش داشت.

تنها ساختمانی که دوباره آن را بازسازی کردند، «استوآی آتالوس» (Stoa of Attalos) نام دارد که پیشگاه‌خانه‌ی مستطیل شکل و ستون‌داری بود که امروزه می‌توانید از موزه‌ی آگورا در آن دیدن کنید. استوآ آتالوس، از سنگ آهک و مرمر ساخته شده و «شاه آتالوس دوم» آن را به آتن هدیه کرده بود که از سال 159 تا 138 قبل از مسیح، بر شهر پرگامون حکومت می‌کرد. به همین دلیل برخلاف دیگر ساختمان‌های این ناحیه، در سال 1950 به بازسازی آن پرداختند و هزینه‌اش را خانواده‌ی آمریکایی «راکفلر» (Rockefeller family) تقبل کردند.

«معبد هفائستوس» (Temple of Hephaestus)، یکی دیگر از بناهای باشکوه در آگورا به حساب می‌آید که می‌توان گفت حتی از معبد پارتنون هم بهتر محافظت شده و تقریباً شکل و شمایل اصلی خود در دوران اوج آگورا را نگه داشته است. هفائستوس در اساطیر یونانی، به خدای آهنگری، صنعت‌گری و فلز شناخته می‌شود و معبد او در جایی قرار گرفته بود که در دوران اوجش، به مغازه‌های کوزه‌گری و فلزکاری بی‌شمار آگورا اشراف داشت. علاوه بر آن اگر سرتان را بالا بیاورید، می‌توانید به دورنمای آکروپولیس نیز دسترسی داشته باشید و اگر می‌خواهید از کل محیط آگورا در کمال آرامش و با خیال راحت بازدید کنید، بهتر است در فصل‌های غیر توریستی به آن سمت بروید. همچنین برای بازدید کلی از آگورا می‌توانید از راهنماها کمک بگیرید تا به ترتیب، شما را درمورد تغییرات کاربری و معماری آن در طول تاریخ مطلع کنند. 

شهر آتن، چندین بار در طول تاریخ مورد حمله‌ی رومی‌ها، ایرانی‌ها قرار گرفته و هر بار مردم آتن، آن را بازسازی کرده‌اند. طی یکی از این حمله‌ها، دیوار شهر تا حد زیادی نابود شده بود و یونانی‌ها که زمان کافی برای بازسازی آن به شکل اول را نداشتند، تصمیم گرفتند محوطه‌ی کوچک‌تری را نسبت به قبل دیوار بکشند که «کتابخانه‌ی هادریان» (Library of Hadrian) و استوآی آتالوس را دربرمی‌گرفت؛ اما آکروپولیس و آگرا بیرون از دیوار ماندند و همین موضوع باعث شد تا راحت‌تر در مقابل حملات آسیب ببینند. به کمک آگورا می‌توان به این نتیجه رسید که زندگی مردم یونان باستان، به نوبه‌ی خود و در دوران خودشان بسیار پیشرفته بوده که می‌توان از نشانه‌های سیستم آبیاری و زهکشی پیشرفته، کتابخانه، تئاتر، آسیاب آن‌ها به این موضوع پی برد. حتی نشانه‌هایی در این منطقه وجود دارد که می‌توان از چگونگی رأی دادن مردم و دادگاه به مسائل مختلف روز آگاه شد.