ماری کوری برنده دو جایزه نوبل علمی

ماری کوری اولین زنی بود که در رشته فیزیک جایزه نوبل گرفت و بعدها موفق به دریافت این جایزه در رشته شیمی شد. او اولین کسی بود که دو بار جایزه نوبل را از آن خود کرد.

ماری کوری با نام ماریا اسکلودوفسکا (Maria Sklodowska) در ۷ نوامبر سال ۱۸۶۷ در لهستان به دنیا آمد و اولین زنی بود که جایزه نوبل گرفت و اولین فردی به‌شمار می‌رود که دو بار این جایزه را دریافت می‌کند. تلاش‌های کوری به همراه همسرش «پیر کوری» به کشف عناصر پولونیوم و رادیوم منجر شد و بعد از مرگ پیر، ماری به توسعه‌ی تحقیقاتش در زمینه اشعه ایکس ادامه داد. این دانشمند مشهور در ۴ ژوئیه سال ۱۹۳۴ درگذشت.

ماری کوری چه چیزی را کشف کرد؟

ماری کوری توانست رادیواکتیویته را کشف کرده و زمانی‌که به همراه همسرش پیر، روی اورانیت معدنی کار می‌کردند موفق به کشف عناصر رادیواکتیو پولونیوم و رادیوم شد. او تحت تاثیر کار آنری بکِرِل (Henri Becquerel)، یک فیزیکدان فرانسوی، قرار گرفت که مدعی بود اورانیوم اشعه‌هایی ضعیف‌تر از اشعه ایکسی که ویلهلم کونراد رونتگن (Wilhelm Conrad Röntgen) کشف کرده بود، ساطع می‌کند. ماری کوری بعدها کار او را چند قدم فراتر برد. کوری آزمایش‌های خود را روی اشعه‌های اورانیوم پیش برد و کشف کرد آن‌ها بدون توجه به فرم اورانیوم ثابت و یکسان می‌مانند. اشعه‌هایی که او نظریه‌پردازی کرده بود، از ساختار اتمی عنصر می‌آمدند. این ایده انقلابی شاخه فیزیک اتمی را شکل داد. کوری کلمه «رادیواکتیویته» را ساخت تا بتواند این پدیده را شرح دهد. بعد از کشف رادیواکتیویته توسط ماری، او تحقیقاتش را با همسرش ادامه داد. حین کار کردن روی اورانیت معدنی، این زوج در سال ۱۸۹۸ موفق به کشف یک عنصر رادیواکتیو دیگر شدند. آن‌ها نام این عنصر جدید را به افتخار کشور مادری ماری یعنی لهستان، پولونیوم گذاشتند.

ماری و همسرش همچنین حضور یک ماده رادیواکتیو دیگر را نیز حس کردند و نام آن را رادیوم گذاشتند. در سال ۱۹۰۲ این دو اعلام کردند که موفق به تولید یک دسی‌گرم رادیوم خالص شده‌اند که نشان می‌دهد این ماده یک عنصر شیمیایی یکتا است.

پیر کوری

ماری در ۲۶ جولای سال ۱۸۹۵ با یک فیزیکدان فرانسوی به نام «پیر کوری» ازدواج کرد. آن‌ها توسط یکی از همکاران ماری بعد از فارغ‌التحصیلی او از سوربن با هم آشنا شدند. ماری سفارشی برای مطالعه روی گونه‌های مختلف استیل و خاصیت‌ آهنربایی آن‌ها دریافت کرده بود و نیاز به آزمایشگاهی برای انجام این کار داشت.

بین این دو نابغه علاقه‌ای عاشقانه شکل گرفت و در کنار هم تبدیل به یک زوج دانشمند فعال شدند که خود را کاملاً وقف یکدیگر می‌کردند. در ابتدا ماری و پیر روی پروژه‌های مختلفی کار کردند اما بعد از آن که ماری موفق به کشف رادیواکتیویته شد، پیر کار خودش را کنار گذاشت تا به او در تحقیقاتش کمک کند.

ماری در سال ۱۹۰۶ وقتی که پیر بر اثر یک سانحه زیر گاری اسب رفت با ضایعه بزرگی روبه‌رو شد. علی‌رغم این سوگ بزرگ، او توانست در سوربن به مقام استادی برسد و اولین استاد زن این موسسه شود. در سال ۱۹۱۱ رابطه بین ماری و دانشجوی سابق همسرش پل لانژون (Paul Langevin) علنی شد. کوری را به خاطر خراب کردن ازدواج این مرد در روزنامه‌ها به استهزا گرفتند و البته بخشی از این نگاه منفی به خاطر ترس از بیگانه بود که در فرانسه اوج می‌گرفت.

دختران

در سال ۱۸۹۷ ماری و پیر کوری صاحب دختری به‌نام ایرِن (Irène) شدند و در سال ۱۹۰۴ کوری دومین دخترشان «اِو» (Ève) را به‌دنیا آورد. ایرن ژولیو-کوری جای پای مادرش را دنبال کرد و در سال ۱۹۳۵ موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شد. او نیز این افتخار را با همسرش فردریک ژولیو (Frédéric Joliot) شریک بود و جایزه را به خاطر کارشان روی سنتز عناصر جدید رادیواکتیو دریافت کردند.

خانواده ماری کوری

ماری در ورشوی لهستان امروزی به دنیا آمد. والدین او هر دو معلم بودند و او کوچکترین فرزند خانواده هفت نفره‌اش بود. کوری به عنوان یک کودک قدم‌های پدرش را دنبال کرد که در ورشو یک معلم ریاضی و فیزیک بود. او ذهنی کنجکاو و باهوش داشت و در مدرسه از سایرین پیشی گرفت. هر چند در سنی بسیار کم او با تراژدی از دست دادن مادر به خاطر بیماری سل روبه‌رو شد.

تحصیلات

علی‌رغم اینکه او در مدرسه دانش‌آموز نمونه بود، اما نتوانست در دانشگاه تک جنسیتی ورشو ثبت نام کند. او به جای این کار تحصیلات خود را در «دانشگاه شناور» ورشو ادامه داد که مجموعه‌ای از کلاس‌های زیرزمینی و غیررسمی سری را تشکیل می‌داد. ماری و خواهرش برونیا آرزوی رفتن به خارج از کشور را در سر می‌پروراندند تا بتوانند مدرک رسمی بگیرند اما آن‌ها با کمبود مالی برای پرداخت شهریه روبه‌رو بودند. ماری کوری که ناامید شده بود، تصمیم گرفت با خواهرش یک معامله کند: او برای حمایت مالی برونیا زمانی‌که در مدرسه به تحصیل می‌پردازد کار خواهد کرد و خواهرش نیز در عوض بعد از پایان تحصیلات باید همین کار را برای او انجام دهد.

به مدت پنج سال، کوری به عنوان یک معلم و مدیر کار کرد. او از زمان فراغت خود برای مطالعه بهره می‌برد و درباره فیزیک، شیمی و ریاضی می‌خواند. در سال ۱۸۹۱، او بالاخره توانست راهی پاریس شود و در سوربن ثبت نام کند. ماری خود را غرق درس‌هایش کرد اما این کار یک هزینه شخصی نیز داشت: با پول اندکی که او داشت، مجبور بود با نان کره‌ای و چای زندگی کند و گاه به خاطر رژیم غذایی بد دچار مشکلات سلامتی می‌شد. او تحصیلات خود در رشته فیزیک در مقطع فوق لیسانس را، در سال ۱۸۹۳ به پایان رساند و در سال بعد مدرک دیگری هم در رشته ریاضیات گرفت.

جایزه نوبل

ماری کوری اولین زنی بود که جایزه نوبل دریافت کرد و حتی اولین کسی بود که دو بار موفق به دریافت این جایزه شد. کوری هنوز هم تنها کسی است که به خاطر دو علم جداگانه جایزه دریافت کرد. در سال ۱۹۰۳، وی در کنار همسرش و هانری بکرل به خاطر کار روی رادیواکتیو در رشته فیزیک نوبل گرفت. این زوج با برنده شدن این جایزه به شهرت جهانی رسیدند و از پول این جایزه برای پیشبرد تحقیقاتشان استفاده کردند. در سال ۱۹۱۱ کوری برای دومین بار و به خاطر کشف رادیوم و پولونیوم در رشته شیمی موفق به دریافت این جایزه ارزشمند شد. اگر چه این بار او جایزه را به تنهایی برد، ولی باز هم افتخار آن را با همسرش شریک شد. در این زمان کوری به دیگر دانشمندان معروف مانند آلبرت انیشتین و ماکس پلانک پیوست تا در اولین کنگره سولوِی (Solvay) در رشته فیزیک شرکت کنند و اکتشافات جدید مرتبط با زمینه کاری‌شان را با هم به اشتراک بگذارند.

اشعه ایکس

وقتی در سال ۱۹۱۴ جنگ جهانی اول آغاز شد، کوری زمان و منابع خود را صرف کمک به این قضیه کرد. او از استفاده‌ی ماشین‌های قابل حمل اشعه ایکس حمایت کرد و این وسایل پزشکی عنوان «کوری‌های کوچک» را گرفتند. بعد از جنگ، کوری از شهرتش استفاده کرد تا تحقیقاتش را پیش ببرد. او دوباره در سال‌های ۱۹۲۱ و ۱۹۲۹ به آمریکا سفر کرد تا برای خرید رادیوم بودجه جمع‌آوری کرده و یک انستیتوی تحقیقاتی رادیوم در ورشو تأسیس کند.

ماری کوری چگونه مرد؟

ماری کوری در چهارم ژوئیه سال ۱۹۳۴ به خاطر کم خونی آپلاستیک درگذشت که گفته می‌شود ناشی از تماس طولانی با مواد رادیو اکتیو بود. او همیشه تیوب‌های رادیوم را در جیب لباس آزمایشگاه خود حمل می‌کرد و در طی تمام این سال‌ها که با مواد رادیواکتیو کار می‌کرد سلامتی‌اش به خطر افتاده بود.

میراث

ماری کوری در طی زندگی‌اش به موفقیت‌های زیادی دست یافت. از او به عنوان یکی از چهره‌های پیشتاز علم و از الگوهای مهم زنان یاد می‌شود. او پس از مرگ نیز افتخارات زیادی به‌دست آورد. بسیاری از انستیتوهای علمی و آموزشی و مراکز پزشکی نام او را برای خود انتخاب کرده‌اند و حتی دانشگاهی نیز به اسم پیر و ماری کوری وجود دارد.

در سال ۱۹۹۵ پیکر ماری و پیر کوری به پانتئون پاریس منتقل شد و در کنار سایر چهره‌های برجسته فرانسه آرام گرفتند. کوری اولین و یکی از پنج زنی است که در اینجا دفن شده است. در سال ۲۰۱۷ پانتئون نمایشگاهی به افتخار تولد ۱۵۰ سالگی ماری کوری برگزار کرد. در سال ۱۹۳۷، اِو کوری اولین زندگی‌نامه مادر معروفش را به نام «مادام کوری» نوشت. بعدها بر اساس این نوشته فیلمی درباره زندگی او ساختند.

ماری کوری در یک نگاه:

• ماری کوری در سال ۱۸۶۷ در ورشوی لهستان به دنیا آمد.
• او از همان کودکی راه پدرش را پیش گرفت که معلم ریاضی و فیزیک بود.
• او به خاطر تک جنسیتی بودن دانشگاه ورشو مجبور به ادامه تحصیل در موسسه‌ای زیرزمینی شد.
• بعد از چند سال صبر و تلاش، او بالاخره توانست در دانشگاه سوربن فرانسه به تحصیل در رشته فیزیک و ریاضیات بپردازد.
• او به همراه همسرش پیر کوری روی رادیواکتیویته کار کرد و موفق به کشف دو عنصر رادیواکتیو پولونیوم و رادیوم شد.
• او نام پولونیوم را به افتخار کشورش لهستان انتخاب کرد.
• آن دو به خاطر تحقیقاتشان روی رادیواکتیویته موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شدند.
• نوبل بعدی او در رشته شیمی به خاطر کشف دو عنصر رادیواکتیو بود.
• او اولین زنی بود که نوبل گرفت.
• او اولین کسی بود که موفق به دریافت دو جایزه نوبل آن هم در دو علم مختلف شد.
• ماری کوری نهایتاً به خاطر بیماری کم خونی آپلاستیک درگذشت که ناشی از تماس طولانی با مواد رادیو اکتیو بود.
• ماری و پیر دارای دو دختر بودند که یکی از آن‌ها راهشان را ادامه داده و او هم موفق به دریافت جایزه نوبل شد.
• پیکر او و همسرش را در پانتئون پاریس دفن کردند و او اولین زنی بود که در این مکان در کنار سایر نام‌های درخشان آرام می‌گیرد.