جشن روز ملی باستیل در فرانسه

«روز باستیل» (Bastille Day)، زمان یکی از جشن‌های ملی فرانسه است که رویدادهای عمومی زیادی مانند رژه نظامی در پاریس، رقص و آتش‌بازی دسته جمعی در آن برگزار می‌شود.

در روز ملی باستیل در چهاردهم جولای که به آن «له کتوز ژوئیه» (Le 14 Juillet) می‌گویند، مردم فرانسه شاهد جشن‌های عمومی بزرگ شامل رژه‌های نظامی و غیرنظامی، اجرای موسیقی، غذای همگانی، رقص و نمایش‌های خیره‌کننده‌ی آتش‌بازی هستند. درصبح این روز یک رژه‌ی نظامی بزرگ در پاریس برپا می‌شود که نیروهای واحدهای مختلف از دانشجویان دانشکده افسری تا نیروی دریایی و لژیون خارجی فرانسه در این رژه شرکت می‌کنند؛ «تیپ آتش پاریس» (Paris Fire Brigade) در انتهای رژه حاضر شده و هواپیمای نظامی در حین رژه بر بالای مسیر پرواز می‌کند. همچنین رئیس جمهور فرانسه رژه را افتتاح می‌کند و در کنار صف سربازان و هزاران نفر از مردم حاضر خواهد بود. عده‌ای نیز روزشان را در کنار خانواده و دوستان با پیک‌نیک و صرف غذا می‌گذرانند.

اما نام و تاریخچه این روز از کجا نشأت می‌گیرد؟ باستیل نام زندان و قلعه‌ای قرون وسطایی در پاریس است. بسیاری از مردم فرانسه از این قلعه با قوانین خشن سلسله «بوربون» (Bourbon) در اواخر قرن هجدهم یاد می‌کنند. در ۱۴ جولای ۱۷۸۹ میلادی، انقلابیون به باستیل یورش بردند. این حرکت سرآغازی مهم برای انقلاب فرانسه بود و فتح این زندان قدرت مطلق لوئی شانزدهم را دچار تزلزل کرد. در ۱۴ جولای ۱۷۹۰ «فستیوال فدراسیون» (Festival of the Federation) برگزار شد که راهی برای جشن گرفتن استقرار سلطنت مشروطه در فرانسه بود. سپس در ۱۴ جولای ۱۸۷۹، این جشن‌ها شکل رسمی‌تری به خود گرفتند که شامل یک مراسم نظامی در «لونشام» (Longchamp) و برپایی جشن و سرور در سراسر کشور می‌شد. در سال ۱۸۸۰، سیاستمداری به نام «بانژمان راسپَیل» (Benjamin Raspail) پیشنهاد کرد تا ۱۴ جولای را به عنوان تعطیلات رسمی فرانسه در نظر بگیرند. این قانون را در همان سال تصویب کردند و روز باستیل برای اولین بار در سال ۱۸۸۰ تعطیل عمومی شد. از آن زمان به جز دوران جنگ جهانی، روز باستیل تعطیل رسمی به شمار می‌رفت. در دویستمین سالروز انقلاب فرانسه در سال ۱۹۸۹ مراسم ویژه‌ای برای روز باستیل تدارک دیده شد.

برج ایفل پاریس و پرچم سه رنگ فرانسه از نمادهای مهم روز باستیل هستند. این پرچم از سه نوار عمودی با عرض یکسان تشکیل شده که به رنگ‌های آبی، سفید و قرمز در کنار هم قرار گرفته‌اند. این رنگ‌ها برای تزئینات روز باستیل در کوچه و خیابان‌ها به کار می‌رود و در نوار پرچم‌ها و بنرها به چشم می‌خورند. مردم هم گاهی لباس با این رنگ‌ها بر تن کرده یا صورت خود را به شکل پرچم فرانسه رنگ می‌زنند. لازم به ذکر است که بانک‌، ادارات پست و بسیاری از شرکت‌ها در این روز تعطیل هستند. رستوران‌ها و کافه‌های خارج‌ از مناطق توریستی را هم ممکن است بسته ببینید. اما نانوایی و برخی از مغازه‌ها به خصوص در فرودگاه‌ها و ایستگاه‌های قطار و بزرگراه‌های اصلی باز می‌باشند. خدمات حمل و نقل عمومی در این روز در هر منطقه متفاوت بوده و به برنامه‌های اجرا شده بستگی دارد؛ مثلاً بسیاری از خیابان‌ها را در مراکز شهرها و روستاها برای اجرای رژه و دیگر رویدادهای بزرگ مسدود می‌کنند.

از سال ۱۹۱۸ رژه نظامی روز باستیل در خیابان شانزلیزه، از طاق پیروزی به سمت میدان کنکورد صورت می‌گیرد. این رویداد پرطرفدار از تلویزیون فرانسه پخش می‌شود و قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین رژه نظامی منظم اروپا به شمار می‌آید. در برخی از سال‌ها گروه‌های بیرونی هم در این رژه مشارکت می‌کنند و سیاستمداران خارجی به عنوان مهمان در مراسم حاضر می‌شوند. رژه‌های کوچک‌تر در شهرهای نظامی فرانسه مانند «تولون» (Toulon) و «بلفورت» (Belfort) با سربازان محلی روی می‌دهد. البته روز باستیل در همه جوامع فرانسوی در سراسر جهان جشن گرفته ‌می‌شود؛ از ایالات متحده آمریکا در «میلواکی» (Milwaukee)، «مینیاپولیس» (Minneapolis)، نیویورک، فیلادلفیا، سان‌فرانسیسکو و سیاتل نیز گرفته تا فستیوال‌هایی از فرهنگ فرانسوی در «فرانسهوک» (Franschhoek) آفریقای جنوبی و مجارستان.