میدان باستیل پاریس، یادگاری از انقلاب فرانسه

میدان باستیل پاریس، شاهد رویدادها و انقلاب‌های بزرگی در تاریخ کشور فرانسه بوده است. در ادامه قصد داریم شما را با تاریخچه و ساختمان‌های تاریخی واقع در این میدان بیشتر آشنا کنیم.

«میدان باستیل» (Place de la Bastille)، یکی از معروف‌ترین میدان‌های شهر پاریس و از جاهای دیدنی فرانسه به شمار می‌رود و نامش را از قلعه‌ای تاریخی می‌گیرد که زمانی در این مکان واقع شده بود. این میدان بزرگ، 215 متر طول و 150 متر عرض دارد و انقلاب‌های بسیاری در آن اتفاق افتاده که تأثیر مهمی بر روی تاریخ کشور فرانسه داشته‌اند. امروزه مردم هنوز هم برای اعتراضات یا جشن‌های عمومی در میدان باستیل دور هم جمع می‌شوند و گردشگران نیز می‌توانند از جاذبه‌های پاریس در این مکان از جمله «اپرای باستیل» و «ستون جولای» دیدن کنند.

بعد از شکست فرانسوی‌ها از انگلیس در سال 1356 میلادی، پاریس به یک سنگر محکم و قلعه‌ی نظامی احتیاج داشت تا از آن در مقابل حملات دشمن محافظت کند. بنابراین «قلعه‌ی باستیل» را بین سال‌های 1370 تا 1383 میلادی و در دوران پادشاهی «شارل پنجم» تأسیس شد که ارتفاع برج‌های آن به 22 متر می‌رسید. البته این قلعه را در قرن 17 و در زمان «کاردینال ریشلیو» (Richelieu) به یک زندان تبدیل کردند تا از مخالفان پادشاه و زندانی‌های سیاسی همچون «ولتر»، «فوکو» و «مردی با نقاب آهنین» نگهداری شود. در واقع تعداد زندانی‌های این مکان بسیار کم بود و نسبت به زندان‌های دیگر نیز با افراد بازداشتی، برخورد بهتری می‌شد؛ با این حال، اسم آن به شدت بد در رفته بود و نمادی از استبداد حاکمیت به حساب می‌آمد.

پس از فتح زندان باستیل در سال 1789 میلادی توسط گروهی از انقلابیون، زندانی‌های آن که 7 نفر بودند، آزاد شدند و این اقدام، سرآغازی برای شروع انقلاب فرانسه بود و در تاریخ این کشور به یاد ماند؛ به طوری که هر سال، «روز باستیل» را جشن می‌گیرند که یکی از جشن‌های ملی کشور فرانسه محسوب می‌شود. این زندان را چند روز بعد به طور کامل خراب کردند و از تعدادی از سنگ‌های آن برای ساخت «پل کنکورد» (Pont de la Concorde) کمک گرفتند. امروزه به جز یک علامت در «بلوار هنری چهارم» که نشان می‌دهد باستیل در آن مکان قرار داشته، هیچ اثری از این زندان در این میدان نمی‌بینید.

مکان قبلی زندان باستیل در سال 1792 میلادی به میدانی برای گرامیداشت آزادی تبدیل شد و یک فواره هم به آن اضافه کردند. طی برنامه‌ی نوسازی شهر در سال 1808، ناپلئون دستور داد تا بنای یادبودی به شکل فیل را برای این میدان در نظر بگیرند. این بنا با نام «فیل باستیل» شناخته می‌شد و ویکتور هوگو نیز در رمان «بینوایان» خود به آن اشاره کرده است. اما فیل باستیل را هم در سال 1846 میلادی خراب کردند و امروزه تنها بنایی که از آن دوران باقی مانده، «ستون جولای» (July Column) است که آن را به مناسبت گرامیداشت انقلابی دیگر در سال 1833 برپا کردند که طی آن، «لوئی فیلیپ» جایگزین «شارل دهم» شد.

این ستون کرینتی، حدود 52 متر ارتفاع دارد و برای رسیدن به نقطه‌ی دیده‌بانی آن می‌بایست از 140 پله بالا بروید که در حال حاضر بر روی عموم باز نیست. بالای ستون جولای، مجسمه‌ی «روح آزادی» قرار دارد که از مکان‌های گردشگری دیگری همچون برج‌های نوتردام قابل مشاهده است. یکی دیگر از ساختمان‌های واقع در این میدان، «اپرای باستیل» (Opéra Bastille) نام دارد که تاریخ ساخت آن به سال 1989 میلادی و جشن‌های دویست ساله‌ی انقلاب فرانسه برمی‌گردد. معماری اروپایی این ساختمان اپرا را «کارلوس اوت» (Carlos Ott) برعهده داشته و قرار بود برخلاف ساختمان اپرای دیگر پاریس، یعنی «کاخ گارنیه»، از طرحی مدرن و دموکراتیک برای آن استفاده شود.

پیشنهاد کارلوس اوت از میان 750 طرح بین‌المللی مورد قبول واقع شد و ساختمان آن چندین مغازه را دربرمی‌گیرد و یک خروجی هم به سمت مترو دارد که تمامی این موارد بر روی ایده‌ی «مردمی» بودن آن تأکیید می‌کنند. اپرای باستیل از اپرای گارنیه بزرگ‌تر است و تالار کنفرانس آن حدود 2700 نفر ظرفیت دارد. پشت مکان سابق کاخ باستیل تبدیل به یک مارینا یا همان بندر کوچک شده تا قایق‌های تفریحی از آن استفاده کنند. همچنین در روزهای پنجشنبه و یکشنبه، بازار خواربارفروشی در پارک واقع در بخش شمالی این میدان راه می‌اندازند و میوه‌ی تازه و انواع لباس را به فروش می‎رسانند.