بازدید رایگان از سه اثر با ارزش کاراواجو در کلیسای سن لوئیجی

شاید اگر آثار کاراواجو، هنرمند تند‌مزاج ایتالیایی، بر دیوارهای نمازخانه‌ی کلیسای سن لوئیجی نصب نشده بود، این کلیسای زیبای فرانسوی در شهر رم تا این اندازه از شهرت برخوردار نمی‌شد.

کلیسای سن لوئیجی (San Luigi dei Francesci)  یا سن لویی فرانسوی در شهر رم واقع شده است. نمای بیرونی این کلیسا نسبتاً ساده به نظر می‌آید، اما داخل این بنا بسیار باشکوه است. این کلیسا در نزدیکی معبد پانتئون و میدان ناوونا (Piazza Navona) قرار گرفته و به مریم مقدس، دنیس قدیس و لویی نهم (پادشاه فرانسه) قدیس حامی کلیسای کاتولیک اهدا شده است. در کلیسا مجسمه‌ها و نقاشی‌هایی از قهرمانان ملی و قدیس‌هایی مثل شارلمانی، شاه کلاویس (King Clovis)، کلوتید قدیس (Saint Clotilde) و بسیاری شخصیت‌های دیگر دیده ‌می‌شود. کلیسا در بین سال‌های ۱۵۱۸ و ۱۵۸۹ ساخته شده است. ساخت این بنا در سال ۱۵۲۷ به علت بحران‌های موجود در شهر رم، متوقف شد، اما سرانجام توسط ملکه‌ی فرانسه، کاترین دو مدیچی و کمک‌های مالی سخاوتمندانه‌ی او تکمیل گردید.

در پنجمین نمازخانه‌ی کلیسا که مشهور به نمازخانه‌ی کُنتارلی (Contarelli) است، سه شاهکار هنری از کاراواجو (Caravaggio) نقاش مطرح دوره‌ رنسانس به چشم می‌خورد. این سه اثر که در بین سال‌های ۱۵۹۸ تا ۱۶۰۱ کشیده شده‌اند، زندگی قدیس متی (یکی از حواریون مسیح) را به تصویر می‌کشند. از ویژگی‌های این آثار می‌توان به رنگ‌های فراوان، واقع‌گرایی (رئالیسم) شدید و بازی با نور و سایه اشاره کرد که در زمان خود نوآوری تازه‌ای به‌حساب می‌آمد.

نقاشی‌ های کاراواجو در کلیسای سنت لوئیجی

یکی از جالب‌ترین مزیت‌های زندگی در ایتالیا این است که برای دیدن آثار هنری این کشور، حتماً لازم نیست بلیط بخرید و به موزه‌های شگفت‌انگیز هنری بروید. این موضوع به‌خصوص درباره‌ی سه اثر هنری کاراواجو صدق می‌کند، زیرا می‌توان بدون پرداخت هزینه از این آثار در کلیسای سن لوئیجی دیدن کرد. از آنجایی‌ که کلیسای سن لوئیجی دقیقاً بین معبد پانتئون و میدان ناوونا قرار گرفته است، بنابراین هیچ عذر و بهانه‌ای برای سر نزدن به این کلیسا نخواهید داشت. با دیدن این بنا، قطعا مجذوب زیبایی‌های آن می‌شوید.

ظاهر کلیسا ممکن است ساده به نظر بیاید، اما این بنا توسط جیاکومو دلا پورتا (Giacomo della Porta)، معمار مشهور ایتالیایی، طراحی و در سال ۱۵۸۹ تکمیل شده است. اگر با دقت به مجسمه‌هایی که در نمای بیرونی کلیسا بکار برده شده‌اند، نگاهی بیندازید، متوجه خواهید شد که تمامی این مجسمه‌ها مربوط به تاریخ فرانسه و چهره‌های نامدار فرانسوی مثل شارلمانی (پادشاه امپراطوری فرانسه) و ژوان قدیس (همسر لویی دوازدهم) هستند. این مسئله کاملاً منطقی است؛ زیرا این بنا، کلیسای ملی و رسمی فرانسه در خاک رم است. کلیسا به نام پادشاه فرانسه، لویی نهم نام‌گذاری شده است. اما راستش را بخواهید، کسی برای دیدن نمای بیرونی این کلیسا به اینجا نمی‌آید؛ بلکه همه مشتاق هستند تا از فضای خیره‌کننده‌ی داخل کلیسا بازدید کنند که با سه‌گانه‌ی شاهکار کاراواجو تزیین‌شده است.

هر سه تابلوی کاراواجو در نمازخانه‌ی کنتارلی (Contarelli Chapel) که در قسمت جلوی کلیسا در گوشه‌ی سمت چپ قرار گرفته، آویخته شده‌اند. امکان ورود به داخل خود نمازخانه وجود ندارد. به همین دلیل بهتر است، از این آثار حضوراً بازدید به عمل آورید تا برای دیدن آن‌ها بهترین زاویه را انتخاب کنید.

اولین اثر این گروه سه‌گانه که روی دیوار چپ نمازخانه قرارگرفته است، «فراخواندن قدیس متی» نام دارد. کاراواجو استاد نورپردازی است. با دیدن اثر، متعجب خواهید شد که نقاش چگونه جلوه‌ی تابش نور خورشید را به داخل اتاقی تاریک به تصویر کشیده است. این تابلو لحظه‌‌ای را نشان می‌دهد که به قدیس متی الهام می‌شود تا به دنبال عیسی مسیح برود و به همین دلیل تا اندازه‌ای ملکوتی جلوه می‌کند.

اثر بعدی که بر دیوار مقابل و میانی نمازخانه قرار گرفته است، «الهام قدیس متی» نام دارد. این تابلو، فرشته‌ای را نشان می‌دهد که به نجوا با قدیس متی سخن می‌گوید. جزییات روی لباس و همچنین جلوه‌ی نوری که نقاش بامهارت بر روی دو پیکره‌ خلق کرده، فوق‌العاده زیبا است.

اثری که امروز در اینجا می‌بینیم، در حقیقت، دومین نسخه‌ای است که کاراواجو کشیده است. شاید این نقاش یکی از نامدارترین هنرمندان عصر خودش به شمار می‌رفته، اما کاردینال کلیسا که کشیدن تابلوهای قدیس متی را به کاراواجو سپرده بود، اولین نسخه را نپذیرفت. متاسفانه، این نسخه‌ی با ارزش هنری در جنگ جهانی دوم از بین رفت؛ درنتیجه نمی‌توانیم به‌شخصه این اثر را ببینیم و با یکدیگر مقایسه کنیم.

آخرین تابلو کاراواجو در کلیسای سنت لوئیجی «شهادت قدیس متی» است که روی دیوار سمت راست نمازخانه نصب شده است. این تابلو بیشترین جنب‌وجوش و تعداد پیکره را دارد. این اثر، متی را در محراب نشان می‌دهد که در حال موعظه‌ی مردم به قتل رسیده است.

بیشتر کلیساهای رمی پر از آثار زیبای هنری هستند اما تا این اندازه بازدید‌کننده ندارند و همگی در مقایسه‌ با این سه تابلوی کاراواجو اهمیت کمتری دارند. اگر دوست دارید از آثار دیگر این هنرمند در رم دیدن کنید، به یاد داشته باشید که حتماً در میدان دل پوپولو (Piazza del Popolo) توقف کنید.

عرف پوشش در هنگام بازدید از کلیسا

 اگر با دقت به عکسی که در بیرون کلیسا وجود دارد، نگاه کنید، شاید متوجه مردی شوید که دست‌ به‌ سینه در مقابل درب ورودی ایستاده است. این شخص وظیفه دارد تا همه‌ی بازدیدکنندگان را از لحاظ پوشش کنترل کند و اگر کسی لباس نامناسب داشته باشد، اجازه ورود نخواهد یافت؛ بنابراین الزامی است که شانه و زانوهای خود را بپوشانید. عرف پوشش در تمام کلیساهای کاتولیک در رم مشابه واتیکان است.