نصف‌ النهار مبدأ چیست و چرا در گرینویچ قرار دارد؟

نصف‌النهار مبدأ به‌عنوان یک خط فرضی، سیاره زمین را به دو نیم‌کره‌ی غربی و شرقی تقسیم می‌کند. این نصف‌النهار مرجعی برای تعیین ساعت جهانی محسوب می‌شود.

چرا گرینویچ به‌عنوان خانه‌ی نصف‌النهار مبدأ و ساعت جهانی گرینویچ انتخاب شده است؟ این واژه‌ها چه معنایی دارند؟ رصدخانه‌ی سلطنتی بریتانیا در گرینویچ، جایی است که غرب و شرق در طول جغرافیایی صفر به هم می‌رسند. اگر با تور انگلیس راهی این کشور شدید، بازدید از نصف‌النهار مبدأ را فراموش نکنید.

نصف‌النهار چیست؟

نصف‌النهار یک خط فرضی شمالی-جنوبی است که از آن به‌عنوان خط مرجع صفر برای رصدهای نجومی استفاده می‌شود. با مقایسه هزاران رصد از یک نصف‌النهار، امکان خلق یک نقشه‌ی هوایی دقیق میسر می‌شود.

چرا نصف‌النهار مبدأ از گرینویچ عبور می‌کند؟

دو دلیل اصلی برای این انتخاب وجود دارد؛ دلیل اول این که ایالات متحده از ابتدا گرینویچ را به‌عنوان مبنایی برای منطقه‌ی زمانی ملی خود انتخاب کرده بود. دلیل دوم این است که در اواخر قرن نوزدهم، ۷۲ درصد از تجارت جهانی به نقشه‌های دریایی وابسته بود که آن‌ها نیز از گرینویچ به‌عنوان نصف‌النهار مبدأ استفاده می‌کردند. شناختن گرینویچ به‌عنوان طول جغرافیایی صفر برای همه مردم جهان مفید بود؛ بنابراین نصف‌النهار مبدأ در گرینویچ تبدیل به مرکز زمان جهان شد.

نیمکره‌های غربی و شرقی

خط فرضی‌ای که از گرینویچ عبور می‌کند، نشان‌گر نصف‌النهار تاریخی یا همان طول جغرافیایی صفر است. هر نقطه برروی زمین برحسب فاصله‌ی آن از غرب و شرق این خط محاسبه می‌شود. این خط، زمین را به دو نیم‌کره‌ی غربی و شرقی تقسیم می‌کند، درست شبیه به خط استوا که زمین را به دو نیم‌کره‌ی شمالی و جنوبی نصف می‌کند. اگر برروی این خط بایستید و دو پای خود را در دو طرف آن قرار دهید، شما دقیقاً بر اساس خط نصف‌النهار مبدأ در میانه‌ی نیم‌کره‌ی غربی و شرقی قرار گرفته‌اید.

ساعت جهانی گرینویچ چیست؟

خط گرینویچ از اواخر قرن نوزدهم نقش یک خط مبنا به‌عنوان ساعت جهانی گرینویچ (GMT) را ایفا می‌کند. تا قبل از آن هر شهری در جهان زمان محلی خود را داشت. در آن دوران هیچ توافق مشخص ملی و بین‌المللی برای محاسبه‌ی زمان، شروع و پایان روز یا میزان طول یک ساعت وجود نداشت. با گسترش شبکه‌های ریلی و ارتباطی در دهه‌ی ۱۸۵۰ تا ۱۸۶۰، نیاز به یک ساعت بین‌المللی استاندارد بیش ‌از پیش احساس ‌شد. در نتیجه گرینویچ به‌عنوان مرکز ساعت جهانی انتخاب شد.

نصف‌النهار مبدأ در کجا قرار دارد؟

سال ۱۸۸۴ بود که مکان نصف‌النهار مبدأ در محل نصب تلسکوپ عظیم ترَنزیت سِرکِل در رصدخانه‌ی سلطنتی بریتانیا تعریف شد. تِرَنزیت سِرکِل به‌دست هفتمین منجم سلطنتی؛ سر جورج بیدل اِیری، در سال ۱۸۵۰ ساخته شده بود. دو خط متقاطع در مرکز این تلسکوپ طول جغرافیایی صفر درجه را برای جهان مشخص می‌کنند.

از آنجایی ‌که پوسته‌ی زمین هر لحظه به ‌آرامی در حال حرکت است، موقعیت دقیق نصف‌النهار نیز به ‌طور جزئی تغییر می‌کند. حتی اگر محل دقیق خط مبنا بین دو طرف تلسکوپ تغییر کند، مرجع اصلی برای نصف‌النهار مبدأ در جهان همچنان همان رصدخانه‌ی سلطنتی بریتانیا و تلسکوپ ترَنزیت سِرکِل است.

عرض جغرافیایی رصدخانه سلطنتی کجاست؟

همان‌طور که متوجه شدیم، طول جغرافیایی با اندازه‌گیری موقعیت مکانی هر نقطه در غرب یا شرق خط نصف‌النهار مبدأ محاسبه می‌شود، درحالی‌که عرض جغرافیایی فاصله‌ی یک نقطه از شمال یا جنوب خط استوا را نشان می‌دهد. طول و عرض جغرافیایی به درجه، دقیقه و ثانیه تقسیم شده است؛ هر درجه شامل ۶۰ دقیقه و هر دقیقه شامل ۶۰ ثانیه می‌شود. رصدخانه‌ی سلطنتی بریتانیا در طول جغرافیایی صفر درجه و عرض جغرافیایی ۵۱ درجه و ۲۸ دقیقه و ۳۸ ثانیه‌ی شمالی قرار دارد.

نصف‌النهار مبدأ و خط استوا در کجا باهم تلاقی دارند؟

این دو خط در میان اقیانوس اطلس به هم می‌رسند و به همین دلیل سلفی گرفتن در این منطقه از جهان کمی دشوار به نظر می‌رسد.

چه کسی تصمیم گرفت که نصف‌النهار مبدأ در گرینویچ باشد؟

نصف‌النهار گرینویچ در سال ۱۸۸۴ به‌عنوان نصف‌النهار مبدأ جهان انتخاب شد. در آن سال ۴۱ نماینده از ۲۵ کشور جهان در کنفرانس بین‌المللی نصف‌النهار شرکت کردند. در پایان این کنفرانس گرینویچ با ۲۲ رأی موافق در برابر ۱ رأی مخالف و ۲ رأی ممتنع، به‌عنوان طول جغرافیایی صفر درجه انتخاب شد.

آیا خط نصف‌النهار جابه‌جا شده است؟

بین سال‌های ۱۹۸۴ و ۱۹۸۸، مجموعه‌ی جدیدی از سیستم‌های مختصاتی بر اساس اطلاعات ماهواره‌ای و دیگر محاسبات مورد استفاده قرار گرفت و نصف‌النهاری را تعریف کرد که به‌عنوان یک خط فرضی از وسط زمین عبور می‌کند.

نصف‌النهار مبدأ واقعی جهان، همان‌طور که از سوی تمامی کشورهای دنیا در کنفرانس سال ۱۹۸۴ پذیرفته شده، نصف‌النهار مرجع بین‌المللی است. این نصف‌النهار تنها نصف‌النهاری است که امروزه به‌عنوان نصف‌النهار مبدأ جهانی و طول صفر جغرافیایی شناخته می‌شود. نصف‌النهار مبدأ امروزی ۱۰۲/۵ متر از شرق تا نصف‌النهار مبدأ تاریخی در رصدخانه‌ی سلطنتی فاصله دارد. در واقع امروز رصدخانه‌ی سلطنتی و نصف‌النهار مبدأ تاریخی در غرب نصف‌النهار مبدأ حقیقی قرار دارند.

رصدخانه سلطنتی هر روز از ساعت ۱۰ صبح باز است

می‌توان از رصدخانه‌ی سلطنتی گرینویچ دیدار کرد و در بالای نصف‌النهار مبدأ تاریخی، خانه‌ی ساعت جهانی گرینویچ ایستاد. اینجا مکانی ایده‌آل برای کشف جهان در تنها آسمان‌نمای لندن است.