جهان کیپاپ؛ سفری به قلب موسیقی پاپ کره‌ ای

کیپاپ یک سبک موسیقی کره ای پرانرژی، رنگارنگ و جهانی است که پاپ، رپ، رقص و مد را با یک دیگر ترکیب می کند.

حتما تا کنون کلمه‌ی کیپاپ به گوش شما خورده است. چه بخواهید چه نخواهید، این پدیده در سطح جهان گسترش پیدا کرده و مواجهه با آن اجتناب‌ناپذیر است. این ژانر موسیقی از کره جنوبی نشات گرفته و ترکیبی از چند سبک موسیقی نظیر هیپ‌هاپ و راک است. 

کیپاپ علاوه بر موسیقی، تأثیر زیادی بر فرهنگ و مد جهانی داشته است و طرفدارانش به‌ویژه از کشورهای مختلف دنیا به این ژانر علاقه‌مند شده‌اند. این سبک موسیقی نه‌تنها در آسیا، بلکه در بسیاری از کشورهای غربی نیز محبوبیت یافته است

در این مقاله، به بررسی ریشه‌ی کیپاپ، تاریخچه‌ی کیپاپ، معرفی بهترین گروه‌ های کیپاپ، تأثیر کیپاپ بر فرهنگ جهانی، فن‌دام‌های کیپاپ و گروه‌های جدید می‌پردازیم. اگر مسافر تور کره جنوبی هستید، حتما تا پایان این مقاله همراه باشید تا با نکات کمتر شنیده‌شده و داستان‌های سرگرم‌کننده‌ی مربوط به این فرهنگ کره‌ای آشنا شوید.

کیپاپ چیست؟

کیپاپ (K-pop) به هر گونه موسیقی پرطرفدار (پاپ) کره‌ای گفته می‌شود که ممکن است از سبک‌های موسیقی رقص، هیپ‌هاپ (hip-hop)، آراندبی (R&B)، و راک (rock) الهام گرفته باشد.

مبدأ شکل‌گیری این موسیقی به اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ در کره‌ جنوبی برمی‌گردد، زمانی که اولین گروه‌ پسرانه (boys band) سو ته‌جی اند بویز (Seo Taiji and Boys) با ترکیب سبک‌های هیپ‌هاپ، تکنو، و راک پا به عرصه‌ی موسیقی کره گذاشتند. بعدها با شکل‌گیری سیستم انتخاب و تربیت آیدل‌های کره‌ای (Korean Idols)، گروه‌های پسرانه و دخترانه‌ی بیشتری شکل گرفتند و با گسترش شبکه‌های اجتماعی در اوایل دهه‌ی ۲۰۱۰، این موج کره‌ای (Korean Wave) در سرتاسر دنیا پخش شد، تا جایی که امروز کمتر کسی پیدا می‌شود که اسم گروه‌هایی نظیر بی‌تی‌اس (BTS) و بلک‌پینک (Blackpink) را نشنیده باشد.

در این بخش از مقاله به بررسی کیپاپ و ریشه‌یابی آن از دو منظر موسیقیایی و فرهنگی می‌پردازیم.

ژانر موسیقی کیپاپ

از لحاظ سبک موسیقی، کیپاپ ترکیبی از عناصر مختلف مانند پاپ، هیپ‌هاپ، آر‌اند‌بی، الکترونیک و حتی راک است و مرزبندی مشخصی ندارد. رقص جزو جدایی‌ناپذیر این ژانر موسیقی است و این ژانر بیشتر موفقیت خود را مدیون جلوه‌‎های بصری و رقص‌های هماهنگ در ویدیوهای پرزرق و برق ستاره‌های کیپاپ است.

تاکید بر اجرای گروهی از دیگر مشخصه‌های کیپاپ است و اکثر گروه‌ها دارای ۴ تا ۱۳ عضو یا بیشتر هستند. هر کدام از این اعضا نقش خاصی (رپر، رقصنده، آوازخوان و...) در گروه دارند و معمولا یک نفر نقش آیدل اصلی یا رهبر را بر عهده دارد. این ساختار گروهی در تضاد با موسیقی غربی است؛ جایی که اکثر هنرمندان تک‌خوان هستند و یا گروه‌های کوچک با تمرکز روی یک نفر تشکیل شده‌ است.

از لحاظ محتوایی، اکثر آهنگ‌های کیپاپ به روایت داستان‌ها و چالش‌های شخصی آیدل‌های کره‌ای می‌پردازد. موضوعاتی نظیر عشق و رابطه، شادی و غم، تجربیات شخصی، شهرت و چالش‌‌های آن در آهنگ‌ها بیان می‌شود. البته برخی از آیدل‌ها فراتر از موضوعات شخصی می‌روند و به مسائل اجتماعی و سیاسی داخلی کره می‌پردازند؛ مانند آهنگ‌های «قدرت» (Power) از گروه B.A.P و «نور قرمز» (Red Light) از گروه f(x) که به فساد و تراژدی غرق شدن کشتی سوول (Sewol) پرداختند. بعضی از آهنگ‌ها هم صرفا برای مهمانی‌ها و جشن‌ها ساخته‌شده‌اند. ترانه‌های کیپاپ معمولا ترکیبی از زبان‌های کره‌ای و انگلیسی هستند که بیشتر برای جذب مخاطب بین‌المللی، از عبارات جذاب و گیرای انگلیسی در آن‌ها استفاده می‌شود.

پدیده‌ فرهنگی کیپاپ

کیپاپ تنها یک ژانر موسیقی نیست و بیشتر به‌عنوان یک پدیده‌ی فرهنگی از آن یاد می‌شود. می‌توان تاثیرگذاری آن را در مد و فشن، صادر کردن فرهنگ کره‌ای به کشورهای دیگر، ایجاد علاقه‌مندی به زبان کره‌ای، بهبود دیپلماسی بین کره‌ جنوبی و کشورهای دیگر و غیره مشاهده کرد. به دلیل ایجاد تصویر مثبت از کره‌ جنوبی، دولت‌ کره‌ جنوبی همواره سعی کرده است تا از پروژه‌های کیپاپ حمایت مالی کند.

یکی از بارزترین جنبه‌های فرهنگی کیپاپ، صنعت تولید آیدل‌های کره‌ای است که بسیاری از مخاطبان در سرتاسر دنیا را جذب خود می‌کند. کیپاپ تحت تأثیر فرهنگ کره‌ای و موج فرهنگی کره (Hallyu) قرار دارد و اغلب توسط آژانس‌های سرگرمی بزرگ مانند وای‌جی انترتینمنت (YG Entertainment)، اس‌ام انترتینمنت (SM Entertainment) و جی‌وای‌پی انترتینمنت (JYP Entertainment) تولید و مدیریت می‌شود. این آژانس‌ها با برنامه‌ریزی دقیق، آیدل‌ها را از سنین پایین آموزش می‌دهند و آن‌ها را برای موفقیت در بازارهای داخلی و بین‌المللی آماده می‌کنند.

معنی کیپاپ

عبارت K-pop مخفف Korean Popular Music یا همان موسیقی پرطرفدار کره‌ای است که در فارسی به شکل‌های نوشتاری کیپاپ، کی‌پاپ، و کی-پاپ نوشته می‌شود. این عبارت برای اولین بار در تاریخ ۹ اکتبر ۱۹۹۹ در مجله‌ی بیلبورد (Billboard) به کار رفت و معادل کره‌ای عبارت J-pop یا همان موسیقی پاپ ژاپنی بود. البته نویسنده‌ی مجله‌ی بیلبورد اعتقاد دارد که او این کلمه را اختراع نکرده است و موسیقی‌دانان کره‌ای از این کلمه در محافل شخصی خود استفاده می‌کردند.

عبارت کیپاپ در دهه‌ی ۲۰۰۰ در سطح بین‌المللی معروف شد؛ در حالی که در خود کره‌ جنوبی، مردم محلی از کلمه‌ی گایو (gayo) برای موسیقی پاپ کره‌ای استفاده می‌کنند.

قوی ترین گروه‌ کیپاپ

بدون شک، گروه‌ های کیپاپ نقشی فراتر از گروه موسیقی دارند و از طریق به اشتراک گذاشتن احساسات خود، این سبک را به پدیده‌ای جهانی تبدیل کرده‌اند. قوی‌ ترین گروه‌ های کیپاپ از لحاظ درآمد، تعداد طرفدار، تأثیرگذاری جهانی و عوامل دیگر را در ادامه فهرست می‌کنیم.

۱. بی‌ تی‌ اس

بدون شک، بی‌تی‌اس هنوز هم بزرگترین اسم در صنعت موسیقی کیپاپ است و از بهترین گروه های کیپاپ به شمار می‌رود. آن‌ها با برگزاری بزرگترین تورهای جهانی و داشتن ارتباط عمیق با طرفداران خود که به اختصار آرمی (ARMY) نام گرفته‌اند، هنوز هم پیشتاز این موج کره‌ای هستند. پیام‌های عشق به خود، امید و اتحاد در آهنگ‌ها، آن‌ها را به یک جنبش فرهنگی تبدیل کرده است.

۲. بلک‌ پینک

اعضای بلک‌پینک معروفند به ملکه‌های کیپاپ و با تصویر کاریزماتیک و مطابق مدی که از خود به جای گذاشته‌اند، بازار را قبضه کرده‌اند. بلک‌پینک همواره با نوآوری در اجرا و همکاری با هنرمندان بین‌المللی، طرفداران خود را راضی نگه داشته‌است.

۳. استری کیدز

استری کیدز با ادغام سبک‌های مختلف و نوشتن ترانه‌های معنادار، یکی از قوی ترین گروه های کیپاپ است که به‌صورت مستقل موسیقی تولید می‌کند. آن‌ها طرفداران خود را تشویق می‌کنند تا با خود روراست باشند و همین باعث شده است تا میلیون‌ها طرفدار در سرتاسر دنیا داشته باشند.

۴. نیوجینز

این پدیده‌ی نوظهور در عرصه‌ی کیپاپ، با ایده‌های تازه و جسارت در اجرا صنعت موسیقی را دگرگون کرد. آن‌ها با ایجاد کوریوگرافی‌های جذاب و اصوات گیرا به قوی‌ ترین گروه تازه‌وارد کیپاپ تبدیل شده‌اند.

۵. سونتین

گروه سونتین  (SEVENTEEN) که از نسل سوم کیپاپ است، هنوز هم حرفی برای گفتن دارد و به یکی از گروه‌های قابل احترام در این عرصه تبدیل شده است. آلبوم جدید آن‌ها با ترکیب آهنگ‌های عاشقانه‌‌ی آرام و ملودی‌های پرانرژی در صدر آلبوم‌های برتر قرار دارد. آنها به الگویی برای گروه‌های جدیدتر تبدیل شده‌اند.

۶. توایس 

توایس (TWICE) به محبوب‌ترین گروه دخترانه‌ی طرفداران تبدیل شده است. با نوآوری در صدا و پرانرژی بودن روی صحنه، آن‌ها قلب طرفداران خود را تسخیر کرده‌اند.

۷. لسرافیم

لسرافیم (LE SSERAFIM) با انتقال پیام توانمندسازی و مفاهیم برجسته در آهنگ‌های خود، به الگویی برای دختران در سرتاسر جهان تبدیل شده است. آن‌ها با پخته‌ترشدن موسیقی خود و رسیدن به بلوغ بصری، جلوتر از زمان خود حرکت می‌کنند.

تاریخچه‌ کیپاپ

کیپاپ در چهار دهه‌ی گذشته از یک سبک محلی کره‌ای به یک پدیده‌ی جهانی تبدیل شده است. هر نسل دارای ویژگی‌های منحصر به فرد، گروه‌های پیشتاز و تأثیرهای فرهنگی است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

نسل اول (دهه‌ی ۱۹۹۰ تا اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰): ظهور کیپاپ

در این دوره، شاهد شکل‌گیری صنعت کیپاپ بودیم و بیشتر تمرکز گروه‌ها روی مخاطب داخلی بود. گروه‌های پیشتاز این دوره عبارت بودند از سو ته‌جی اند بویز، اچ‌اوتی (H.O.T)، اس‌ای‌اس (S.E.S) و دیگران. سبک موسیقی این گروه‌ها پاپ همراه با رقص، هیپ‌هاپ، و آراندبی بود.

نسل دوم (اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲): گسترش و بازاریابی جهانی

گسترش کیپاپ در بازار جهانی در این دوره اتفاق افتاد. با بهبود کیفیت تولید ویدیوها و کوریوگرافی‌ها و حرفه‌ای‌تر شدن صنعت استعدادیابی آیدل‌ها، گروه‌ های کیپاپ به بازار جهانی راه یافتند. از گروه‌های معروف این دوره می‌توان به بیگ بنگ (Big Bang)، شاینی (Shinee)، و سوپرجونیور (Super Junior) اشاره کرد.

نسل سوم (۲۰۱۲ تا ۲۰۱۹): قبضه‌ کامل بازار جهانی

با ظهور گروه‌هایی مانند بی‌تی‌اس، بلک‌پینک، و رد ولوت (Red Velvet)، دیگر کمتر کسی در دنیا وجود داشت که با کیپاپ آشنا نشده باشد. در این دوره، مفاهیم پیچیده‌تری در آهنگ‌ها عنوان می‌شد و گروه‌ها ارتباط عمیق‌تری با طرفداران بین‌المللی خود برقرار کردند. همچنین، در همین دوره بود که آهنگ گنگنام استایل (Gangnam Style) از پی‌سای (PSY) منتشر شد و به اولین ویدیوی تاریخ در یوتیوب با یک میلیارد بازپخش تبدیل شد.

نسل چهارم (۲۰۱۹ تا کنون): بلوغ و تنوع

هنرمندان این نسل، تجربیات و مفاهیم جدید و متنوع را در آهنگ‌های خود به کار می‌گیرند و با استفاده از پلتفرم‌های آنلاین، همکاری بیشتری با هنرمندان بین‌المللی دارند. از جمله گروه‌های معروف این نسل می‌توان به استری کیدز (Stray Kids)، نیو جینز (New Jeans)، و اسپا (aespa) اشاره کرد.

تأثیر کیپاپ بر فرهنگ جهانی

کیپاپ به عنوان بخشی از موج کره‌ای هالیو، همراه با سریال‌های درام کره‌ای (K-drama) و محصولات زیبایی کره‌ای (K-beauty)، تأثیر عمیقی بر فرهنگ جهانی گذاشته و باعث اعتلای فرهنگ کره‌ای شده است. در این بخش به تأثیر کیپاپ روی مد و زیبایی، یادگیری زبان کره‌ای توسط طرفداران و همکاری‌های بین‌المللی گروه‌ های کیپاپ با هنرمندان مطرح بین‌المللی می‌پردازیم.

تاثیر بر مد

اعضای گروه‌های پسرانه‌ی کیپاپ با پوشیدن کت‌های اورسایز، شلوارهای گشاد و اکسسوری‌های پرزرق و برق، الهام‌بخش مدهای خیابانی در سرتاسر جهان شده‌اند. همچنین گروه‌های دخترانه با اجرای آرایش‌های فانتزی کره‌ای، باعث رونق برندهای محصولات زیبایی کره‌ای شده‌اند.

بسیاری از آیدل‌های کیپاپ، مانند جیمین از بی‌تی‌اس و جنی از بلک‌پینک، به‌عنوان سفیران برندهای لوکس مانند دیور و پرادا انتخاب شده‌اند و مد کره‌ای را با مد غربی ترکیب کرده‌اند.

یادگیری زبان کره‌ ای

یکی از تأثیرات قابل توجه کیپاپ روی طرفدارانش، افزایش علاقه به یادگیری زبان کره‌ای بوده است. طبق گزارش بنیاد کره (Korea Foundation)، پس از همه‌گیرشدن سبک کیپاپ در دنیا، ثبت‌نام در دوره‌های زبان کره‌ای افزایش چشمگیری داشته است.

اکثر طرفداران به‌منظور فهمیدن ترانه‌های کیپاپ شروع به یادگیری زبان کره‌ای می‌کنند؛ اما این روند به تقویت دیپلماسی فرهنگی کره‌ جنوبی نیز کمک کرده است. بسیاری از افراد با آداب و رسوم تاریخی کره‌ جنوبی آشنا شده‌اند و دولت کره‌ جنوبی نیز سعی کرده است تا با اعطای بورسیه‌های تحصیلی، افراد را به یادگیری زبان کره‌ای تشویق کند.

همکاری با ستاره‌ های غربی

بسیاری از گروه‌ های کیپاپ با هنرمندان برجسته‌ی غربی همکاری کرده‌اند که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• گروه بی‌تی‌اس: این گروه همکاری‌های متعددی با هنرمندان غربی داشته است؛ از جمله آهنگ «Boy With Love» با هالسی (Halsey) در سال ۲۰۱۹، آهنگ «My Universe» با کلدپلی (Coldplay) در سال ۲۰۲۱، و آهنگ «Butter» با مگان د استالین (Megan Thee Stallion) در سال ۲۰۲۱.
• گروه بلک‌پینک: این گروه با هنرمندانی مانند لیدی گاگا (Lady Gaga) در آهنگ «Sour Candy» در سال ۲۰۲۰، سلنا گومز (Selena Gomez) در آهنگ «Ice Cream» در سال ۲۰۲۰ و کاردی بی (Cardi B) در آهنگ «Bet You Wanna» در سال ۲۰۲۰ همکاری کرده است.
• سایر گروه‌ها: از دیگر همکاری‌های معروف می‌توان به همکاری گروه مانستا ایکس (Mosta X) با اسنوپ داگ (Snoop Dogg) و گروه NCT ۱۲۷ با جیسون درولو (Jason Derulo) اشاره کرد.

این همکاری‌های مانند یک تبال دوطرفه عمل می‌کنند و باعث ایجاد بازار برای هنرمندان غربی در آسیای شرقی و ایجاد بازار برای هنرمندان کیپاپ در بازار غربی می‌شوند. همچنین، این همکاری‌ها منجر به حضور گروه‌ های کیپاپ در جشنواره‌های موسیقی بین‌المللی نظیر جشنواره‌ی گرمی (Grammy Awards) می‌شوند.

فن‌ دام‌ های کیپاپ

به طرفداران گروه‌ های کیپاپ، فن‌دام (Fandom) گفته می‌شود و هر گروه، فن‌دام منحصر‌به‌فرد با اسم خاص خود را دارد. این طرفداران، علاوه بر حمایت مالی از طریق خرید آلبوم‌ها، محصولات و کنسرت‌های این گروه‌ها، حمایت معنوی نیز می‌کنند. از جمله این حمایت‌ها می‌توان به کمک به خیریه‌ها، انتشار محتوای مربوط به گروه‌ها در شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام و تیک‌تاک و فشار به آژانس‌های استعدادیابی برای دفاع از حقوق این آیدل‌ها اشاره کرد.

از جمله فن‌دام‌های معروف می‌توان به آرمی برای گروه بی‌تی‌اس، بلینک (BLINK) برای گروه بلک‌پینک، وانس (ONCE) برای گروه توایس، و استی (STAY) برای گروه استری کیدز اشاره کرد. این فن‌دام‌ها نقش موثری در رأی‌گیری برای انتخاب گروه محبوب خود در جشنواره‌های موسیقی ایفا می‌کنند.

آینده‌ کیپاپ با هوش مصنوعی و متاورس

نسل چهارم کیپاپ همراه با پیشرفت تکنولوژی، ایده‌های خلاقانه به کار می‌برد. گروه‌های نوظهور از فناوری‌هایی نظیر متاورس، هوش مصنوعی، و واقعیت افزوده برای تولید موسیقی و ارتباط با طرفداران خود استفاده می‌کنند.

به عنوان مثال، گروه اسپا پیشگام متاورس است و با استفاده از آواتارهای مجازی در موزیک ویدیوها و اجراها شرکت می‌کند. گروه دیگری به نام پلیو (PLAVE) کاملا از آواتارهای مجازی تشکیل شده است و با استفاده از موشن کپچر، نیازی به حضور فیزیکی در اجراها ندارد.

نکات جالب درباره کیپاپ

در این بخش، نکات جالبی درباره‌ی صنعت کیپاپ، گروه‌ها و آیدل‌های کیپاپ می‌آوریم:

• هر ساله، بیش از ۱۰۰ گروه جدید کیپاپ در کره‌ جنوبی تشکیل می‌شود؛ اما درصد کمی از آن‌ها (کمتر از ۵ درصد) به موفقیت می‌رسند.
• صنعت کیپاپ با چالش‌های خود روبرو است؛ مانند تمرین‌های طاقت‌فرسا و رژیم‌های سخت برای آیدل‌ها، قراردادهای استثماری و تمرین‌های طولانی بر آیدل‌ها از سن کم برای داشتن فیزیک و اجرای مناسب.
• آیدل‌های مرد کیپاپ باید به خدمت اجباری سربازی بروند که در برخی موارد، باعث منحل شدن یا بیکاری مقطعی گروه‌ها می‌شود. یکی از موارد معروف، سربازی جین یکی از اعضای گروه بی‌تی‌اس بود که سروصدای زیادی به راه انداخت.