اپرای گارنیه پاریس و داستان شبح اپرا

اگر کتاب شبح اپرا را خوانده‌ باشید یا اجرای موزیکال و فیلمی بر اساس آن‌ دیده باشید، پیشاپیش با شکوه و عظمت ساختمان اپرای گارنیه پاریس آشنا هستید.

ساختمان اپرای گارنیه (Opéra Garnier) در سال ۱۸۷۵ تکمیل شد؛ مجموعه‌ای که داستان ساختش همانند تزئینات داخلی و خارجی‌اش زیبا است. این ساختمان ۱۵۰ ساله هنوز هم یکی از زیباترین نمونه‌های معماری قرن نوزدهمی پاریس و از جاذبه‌های کشور فرانسه محسوب می‌شود.

در ادوار اخیر، همان‌طور که همه‌ی ساختمان‌های قدیمی دچار فرسودگی می‌شوند، اپرای گارنیه نیز نیاز به بازسازی‌ پیدا کرد. اولین بازسازی در زمینه برق‌رسانی در سال ۱۹۶۹ انجام شد، اما بازسازی اصلی در سال ۱۹۹۴ صورت گرفت و در سال ۲۰۰۷ به اتمام رسید. نمای خارجی که به‌خاطر آلودگی‌ها در طی سالیان کثیف شده بود، به حالت اول برگشت و در نهایت سیستم برق دوباره به‌روز رسانی و پی ساختمان تقویت شد. اپرای گارنیه از مهم‌ترین جاهایی است که در تور فرانسه باید از آن بازدید کنید.

شکوه و عظمت اپرای گارنیه

فرانسه تاریخی طویل و پرفراز و نشیب داشته است. انقلاب‌ها، گردن زدن‌ها و جنگ‌ها در تاریخ این کشور بسیار پررنگ هستند. هر کسی که به قدرت می‌رسید به نحوی سعی می‌کرد نشانی بر چهره کشور بر جای بگذارد. در سال ۱۸۵۸، بیرون ورودی ساختمان قدیمی اپرا، ناپلئون سوم از سوء قصدی که ناسیونالیست‌های ایتالیایی به جانش کردند جان سالم به در برد. این اتفاق باعث شد وی به فکر ساخت اپرایی با ورودی امن‌تر بیفتد که نامش آکادمی امپراطوری موسیقی و رقص بود. قبل از آن‌که اپرای جدید ساخته شود، باید زمینی که امپراطور انتخاب کرده بود، پاک‌سازی و صاف می‌شد.

در دسامبر سال ۱۸۶۰، امپراطور اعلام کرد مسابقه‌ای برای طراحی اپرای جدید برگزار می‌کند. از ۱۷۱ معمار شرکت‌کننده از سرتاسر جهان، تنها یک نفر انتخاب شد. نام او شارل گارنیه بود، یک معمار ناشناس ۳۲ ساله. در نظر گرفتن ورودی‌های مجزا و امکان جا‌به‌جایی راحت‌تر نقطه قوت طراحی او بود.

ساخت و تخریب اپرای گارنیه

ساخت اپرای پاریس سال‌های زیادی به طول انجامید؛ پروژه‌ای که در سال ۱۸۶۱ شروع شد. ۱۲ هزار مترمربعی که ناپلئون سوم دستور آماده‌سازی آن‌را داده بود، زمینی باتلاقی بود؛ زمینی که بر روی یک سفره آب زیرزمینی قرار گرفته بود. پی‌ریزی بنا حدود هشت ماه طول کشید، زیرا سیل‌های پی‌درپی سبب آب‌گرفتگی می‌شدند. البته سیل‌ تنها عامل عقب انداختن ساخت اپرا نبود. در سال ۱۸۶۹ رای‌گیری‌ها به ناپلئون سوم نشان داد که طبقه متوسط و کارگر از نحوه‌ی گرداندن حکومت و امور کشوری چندان راضی نیستند.

وضعیت اقتصاد بحرانی بود و فرانسه به‌زودی وارد جنگی سنگین با قوای پروس می‌شد. ناپلئون سوم بعد از دستگیری، عزل شده و در سال ۱۸۷۳ درگذشت. پروژه اپرا متوقف شد، اما گارنیه هنوز علی‌رغم مشکلات اقتصادی و مخالفت عموم مردم، بر روی آن کار می‌کرد. اپرا هاوس پاریس در نهایت در پنجم ژانویه سال ۱۸۷۵ افتتاح شد و پاریس بالاخره خانه تازه‌ای برای اجراهای اپرا و باله پیدا کرد.

فضای داخلی اپرای گارنیه

پی اپرای پاریس از بُتن ساخته شده است. به محض این‌که امکان ادامه کار بر روی پروژه به‌وجود آمد، گارنیه کار خود را از سر گرفت. وی توانست مشکل پی‌ریزی را با طراحی سیستمی که آب زیرزمینی را به داخل آب انبار می‌کشید، حل کند. او تلاش کرد برای ساخت بنا از مصالح مدرنی چون آهن استفاده کند. به‌جای استفاده از شیوه طلاکوبی بر روی آهن که هم زمان‌بر بود و هم گران تمام می‌شد، گارنیه از پوشش طلایی رنگ برنجی استفاده کرد. او تنها در قسمت‌هایی که تحت تابش مستقیم نور بودند از ورقه‌های طلا استفاده کرد، به طوری‌که به‌نظر برسد کل ساختمان به همین شیوه تزئین شده است.

به‌علاوه، در نمای داخلی از سنگ مرمر نیز استفاده شده است. مجسمه‌های بزرگ، نقش‌برجسته‌ها و ستون‌های داخلی ساختمان از سنگ مرمر ساخته شده‌اند. در سرتاسر ساختمان نقاشی‌های دیواری زیادی به‌چشم می‌خورد. آینه‌هایی که در ورودی قرار گرفته‌اند، علاوه بر بزرگتر نشان دادن فضا، این حس را به مخاطبان القا می‌کنند که بخشی از این اثر هنری عظیم هستند. پلکان بزرگ یکی از شاخصه‌های باشکوه نمای داخلی به‌شمار می‌رود. این پلکان راهی به‌سوی آمفی‌تئاتری با گنجایش ۱۹۷۹ نفر و سرسرای آن است.

سرسرای اپرا جایی است که مردم می‌توانند قبل از شروع اجرا به گپ‌وگفت بپردازند. سقف این قسمت نقاشی شده و با لوسترهای بزرگی نورپردازی می‌شود. همچنین یک لوستر بزرگ دیگر در آمفی‌تئاتر قرار دارد. این لوستر حدود ۷ تن وزن داشته و از برنز و کریستال ساخته شده است.

نمای خارجی اپرای گارنیه

نمای بیرونی ساختمان به اندازه داخلش دارای تزئینات زیبا و مجموعه‌ای از مجسمه‌ها است. این بنا به سبک بوزار طراحی شده است؛ سبکی که بر تقارن و تزئینات تأکید می‌کند. به این‌خاطر مجسمه‌های زیادی از جمله سردیس آهنگ‌سازان مشهور و مجسمه‌هایی از خدایان یونانی مربوط به شعر و موسیقی در نمای بیرونی قرار داده شده است. در طراحی این بنا ورودی امپراطور از ورودی دیگر مخاطبان اپرا جدا شده بود و هر کدام در سمتی از ساختمان قرار داشت.