۶ تئاتر باستانی در یونان برای تماشای اجراهای نمایشی

بازدیدکنندگان یونان می‌توانند ویرانه‌های زیادی از تئاترهای باستانی یونان و آمفی‌تئاترهای آن را تماشا کنند. شاید با دیدن این حجم از تئاتر فکر کنید یونانی‌ها هم مانند مخاطبان امروزی مدرن که به دیدن فیلم‌ها و درام‌هایشان علاقه شدیدی دارند، به سرگرمی و نمایش عمومی اعتیاد داشتند. 

در دوران باستان تقریباً هر شهری و تمام شهرهای بزرگ حداقل یک تئاتر داشتند که حتی بعضی می‌توانستند تا ۱۵ هزار نفر را هم جا دهند. اما تئاتر یونانی‌ای که حدود سال ۶۰۰ قبل از میلاد شکوفا شد، درباره چیزی بیش از سرگرمی محض بود. این تئاترها به عنوان مراسمی به افتخار خدایان یونانی آغاز به کار کردند و نمایشنامه‌هایشان مانند نوعی وظیفه اجتماعی و شهروندی عمل می‌کرد. از طریق تراژدی‌ها و کمدی‌هایی که اجرا می‌شد، مردمان یونان تشویق می‌شدند تا به نقش خود در جامعه فکر کنند و درباره مسائل بحث کرده و عقاید و رویکردهای سیاسی و مذهبی خود را با یکدیگر مبادله کنند. زنان به ندرت در این تئاترها حضور داشتند و تمام نقش‌ها توسط مردان و پسرهای جوان اجرا می‌شد. به مرور تئاترهایی که در دامنه تپه‌ها و طبیعت ساخته شده بودند ناپدید گشته و مرمر و سنگ‌های صیقل خورده‌شان را برای ساختن بناهای محلی استفاده کردند.

تئاترهای باستانی در مناطق مختلف دفن شده بودند تا دوباره در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن ۱۹ توسط دسته جدیدی از دانشمندان و باستان شناسان کشف گردند. این اکتشافات و بازسازی‌ها تا به امروز ادامه دارد. بسیاری از تئاترهای باستانی این کشور جزو میراث جهانی یونسکو دسته بندی شده‌اند. در سال ۲۰۱۸ یونان توانست ۱۵ تئاتر دیگر را هم به ثبت برساند.

امروزه تعدادی از این تئاترهای باستانی دوباره برای اجراهای موسیقی و تئاتری مورد استفاده قرار گرفتند. به خاطر آسیب پذیری آن‌ها و بی‌دفاع بودنشان در برابر عناصر طبیعی، معمولاً تنها برای چند هفته محدود از این اماکن استفاده می‌شود تا میزبان برخی فستیوال‌های ویژه باشند. پیشنهاد می‌کنیم برنامه سفرتان را با دقت زیادی بچینید تا بتوانید به تماشای یکی از نمایشنامه‌های «اوریپید» (Euripides) یا «سوفوکل» (Sophocles) نشسته یا از یک کنسرت یا اجرای رقص لذت ببرید و مانند یونانیان باستان این تئاترها را تجربه کنید. در ادامه با این ۶ نمونه از این تئاترها آشنا می‌شوید.

اودئون هرودس آتیکوس

آکروپولیس هم مانند اکثر محوطه‌های مقدس آتن محل اجتماع مردم برای همه جور مراسم آئینی دوران باستان بود. دامنه جنوبی سه تئاتر مختلف دارد که امروزه تنها یکی از آن‌ها برای استفاده در دسترس بوده و این تئاتر «اودئون هرودس آتیکوس» (Odeon of Herodes Atticus) یا از قول مردم بومی، هرودئون است. این تئاتر را در دوران رومی‌ها بین سال ۱۶۰ تا ۱۷۴ ساختند و چند صد سال زیر خاک‌ مانده بود تا دوباره در اواسط قرن نوزدهم کشفش کنند. این بنا در چند فاز مورد بازسازی قرار گرفت که تا اواسط قرن بیستم به طول انجامید. حتی قبل از آخرین بازسازی‌ها هم در دوران جنگ‌های جهانی و جنگ‌های داخلی از آن‌ برای فستیوال‌های موسیقی و تئاتر استفاده می‌کردند. این تئاتر در اواخر دهه ۱۹۴۰ خانه جدید اپرای ملی یونان شد و همچنین «ماریا کالاس» (Maria Callas) جوان نیز در آن اجرا داشت. در دهه ۱۹۵۰ آن را کاملاً بازسازی کرده و از نو ساختند. یکی از رویدادهای سالانه‌ای که می‌توانید در اینجا ببینید، «فستیوال آتن و اپیدارویس» (Athens and Epidaurus Festival) است که از سال ۱۹۵۵ در اول ژوئن تا آخر ژوئیه برگزار می‌شود. از زمانی که اجراها در اواسط زمستان تا بهار اعلام می‌شوند بلیط‌ها خیلی زود به فروش می‌رسند.

تئاتر باستانی اپیداریوس

«تئاتر باستانی اپیداریوس» (Ancient Theatre of Epidaurus) دومین مکان اصلی فستیوالی است که قبلاً نام بردیم. این تئاتر را به عنوان قسمتی از عبادتگاه خدای طب ساختند. در این فستیوال مسابقه‌های ورزشی، شاعری، موسیقی و همچنین تئاتری برای خوشنودی خدایان برپا می‌شد. این تئاتر یکی از بهترین تئاترهای باستانی یونانی حفاظت‌شده است زیرا از دوران رومی‌ها تغییرات و بازسازی زیادی در آن صورت نگرفت. آکوستیک اینجا هم جزو ویژگی‌های برجسته آن به شمار می رود.

تئاتر باستانی کوچک اپیداریوس در پلوپونز

تئاتر کوچک اپیداریوس در ساحل خلیج «سارونیک» (Saronic) واقع شده و آن را برای نیازهای مردم دولت شهر اپیداریوس ساختند. قدمت این مجموعه به اواسط قرن چهارم قبل از میلاد باز می‌گردد. بعد از قرن‌ها متروکه ماندن، دوباره در دهه ۱۹۷۰ این تئاتر طی حفاری‌هایی کشف شد. فستیوال هشت روزه جولای بخشی از فستیوال هلنی بود. در سال ۲۰۱۸ این تئاتر هم برای فستیوال آتن و اپیداریوس مورد استفاده قرار می‌گیرد و میزبان تئاترهای کلاسیک یونانی می‌شود.

تئاتر باستانی فیلیپی

«تئاتر باستانی فیلیپی» (The Ancient Theatre of Philippi) در شمال شرقی یونان در شهری که توسط شاه فیلیپ دوم یا همان پدر اسکندر کبیر تأسیس شد قرار دارد. «فستیوال فیلیپی» که به صورت سالانه با رویدادهای موسیقی، تئاتر، رقص، هنرهای تجسمی و شاعری در ماه جولای و آگوست برگزار می‌شود مهمان این تئاتر باستانی نیز بوده و معمولاً برنامه‌اش در بهار به صورت آنلاین و با ترجمه انگلیسی منتشر می‌شود.

تئاتر باستانی تاسوس

«تئاتر باستانی تاسوس» (The Ancient Theatre of Thassos) در جزیره‌ای به همین نام در شمال دریای اژه واقع شده و به قرن پنجم قبل از میلاد باز می‌گردد. به خاطر حفاری‌ها و بازسازی‌هایی که هنوز هم در این مکان در حال انجام است، همیشه به روی بازدیدکنندگان باز نیست اما معمولاً برای رویدادهای کوچک‌تر فستیوال فیلیپی و تاسوس مورد استفاده قرار می‌گیرد. جزیره تاسوس کارناوال سالانه‌ای دارد که برخی از رویدادهایش در اینجا برگزار می‌شوند.

تئاتر باستانی دیون

«تئاتر باستانی دیون» (The Theatre of Ancient Dion) در نزدیکی تسالونیکی در اوایل قرن نوزدهم کشف شد و بخشی از پارک باستان شناسی دیون به حساب می‌آید. جدای از این تئاتر می‌توانید زیارتگاه‌هایی برای خدایان گوناگون ماند زئوس، ازیس، یا دیمیتر را هم ببینید. بیش از ۴۰ سال است که فستیوال الیمپوس در تئاتر دیون برگزار می‌شود. در این فستیوال می‌توانید برخی تئاترهای معاصر، اجراهای موسیقی و رقص را تماشا کنید. این جشنواره هم در ماه جولای و آگوست برپا می‌گردد.