بلندترین قله اروپا کدام است؟

اگرچه همگان اروپا را با کوه مون بلان در مرز میان فرانسه و ایتالیا می‌شناسند اما درواقع بلندترین قله اروپا، البروس در مرز میان روسیه و گرجستان نام دارد.

وقتی‌که صحبت از بلندترین کوه‌های اروپا می‌شود، اکثر ما به یاد مون بلان یا حتی احتمالاً ماترهورن می‌افتیم. درحالی‌که این دو کوه بدون شک در نوع خود حیرت‌انگیز هستند اما بلندترین‌ کوه‌های اروپا محسوب نمی‌شوند و تنها یکی از آن‌ها در فهرست ما قرار دارد.

«اروپا» واژه‌ی تقریباً گسترده‌ای است و وقتی‌که صحبت از اروپا می‌کنیم، از قاره‌ی جغرافیایی اروپا حرف می‌زنیم. بحث‌های فراوانی پیرامون بلندترین قله‌‌ اروپا وجود دارد، زیرا شماره‌ی یک این فهرست، درواقع در مرز میان اروپا و آسیا و در محدوده‌ی رشته‌کوه قفقاز است.

این فهرست همچنین تنها شامل قله‌های معروف می‌شود. پس از تحقیقات فراوان و پردردسر، مشخص شد که بسیاری از قله‌های بلند اروپا، درواقع شامل قله‌های فرعی و وابسته به قله‌های دیگر می‌شوند.

ما همچنین کوه‌هایی نظیر آرارات را در این فهرست جای ندادیم؛ زیرا کوه آرارات در منطقه‌ی آسیایی کشور ترکیه قرار دارد. از مدت‌ها پیش بحث‌های فراوانی در مورد اینکه مرز آسیایی اروپایی از کجای رشته‌کوه‌های قفقاز عبور می‌کند، وجود داشته است.

حاکمان امروزی دنیا به توافق رسیده‌اند که کوه البروس در بخش اروپایی این مرز قرار دارد. به همین خاطر، مون بلان بلندترین کوه اروپای غربی است و البروس بلندترین کوه در سراسر قاره به شمار می‌آید.

۱. البروس

ارتفاع: ۵,۶۴۲ متر

موقعیت مکانی: روسیه

قله‌ی شماره‌ی یک و پربحث‌ترین کوه مرتفع در میان بلندترین کوه‌های اروپا، اِلبروس (Elbrus) نام دارد. این کوه همچنین در میان فهرست هفت قله‌ بلند (فهرستی متشکل از بلندترین قله‌های هر قاره) جهان نیز جای دارد.

البروس در نوع خود، بخشی از رشته‌کوه قفقاز است که در جنوب روسیه قرار دارد و مرز میان گرجستان و روسیه را شکل می‌دهد. این قله همچنین محل تلاقی صفحات تکتونیکی (زمین ساختی) آسیایی اروپایی است.

البروس از دو قله‌ آتش‌فشانی غربی (به ارتفاع ۵,۶۴۲ متر) و شرقی (به ارتفاع ۵,۶۲۱ متر) تشکیل شده است. قله‌ی کوچک‌تر شرقی اولین بار در سال ۱۸۲۹ به دست کیلار کاچیروف فتح شد. ۴۵ سال طول کشید تا قله‌ غربی شاهد فتح خود به دست گروه اعزامی بریتانیایی به رهبری فلورنس کرافورد گروو در سال ۱۸۷۴ باشد.

اگر قصد بالا رفتن از قله‌ البروس را دارید، انتظار فتح آن در سه تا پنج روز در بین ماه‌های ژوئن تا سپتامبر را داشته باشید. شما باید در چند روز اول صعود، خود را با شرایط جوی و محیطی قله‌های کوچک‌تر اطراف در منطقه وفق دهید.

اگرچه البروس یکی از ساده‌ترین قله‌ها در فهرست بلندترین قله‌های جهان است اما تمام این کوه یخی بوده و به مهارت‌های بالای کوهنوردی برای صعود نیاز دارد.

۲. دیخ-تائو

ارتفاع: ۵,۲۰۵ متر

موقعیت مکانی: روسیه

دیخ-تائو (Dykh-Tau)‌ که نام آن ریشه‌ای ترکی، به معنی کوه ناهموار، دارد، دومین قله‌ بلند اروپا است. این قله در رشته‌کوه‌های قفقاز واقع شده و تنها ۵ کیلومتر از شمال مرز روسیه و گرجستان فاصله دارد.

دیخ-تائو، دومین قله‌ بلند اروپا، در فهرست هفت قله‌ دوم بلند جهان نیز قرار دارد. این فهرست شامل قله‌هایی می‌شود که در هر قاره از نظر ارتفاع در مقام دوم قرار دارند. به گفته‌ی برخی متخصصان کوهنوردی نظیر جان کراکائِر، بالا رفتن از این قله نسبت به کوه شماره‌ی یک اروپا سخت‌تر است.

این قله نسبت به البروس به مهارت‌های کوهنوردی بالاتری نیاز داشته و در مجموع ۱۰ روز زمان برای فتح آن نیاز است.

۳. شخارا

ارتفاع: ۵,۲۰۱ متر

موقعیت مکانی: گرجستان

سومین قله در فهرست بلندترین‌ قله‌های اروپا، در گرجستان قرار داشته و شخارا (Shkhara) نام دارد. این قله یکی دیگر از کوه‌های صعب‌العبور برای فتح در منطقه‌ی رشته‌کوه‌های قفقاز است. شخارا بلندترین بخش از منطقه‌ی موسوم به «دیوار بِزِنگی» را شکل می‌دهد. این دیوار یخی تقریباً ۱۲ کیلومتر طول دارد و کعبه‌ی آمال کوهنوردان حرفه‌ای از سراسر جهان است.

بخش شمال شرقی شخارا زودتر و در سال ۱۸۸۸ به دست گروهی سه‌نفره از بریتانیا و سوئیس فتح شد. این بخش مهارت‌های کوهنوردی مختص به خود را می‌طلبد و چالش‌های فراوان شما از لحظه‌ای که پا به دیوار یخی بزنگی می‌گذارید، شروع می‌شود.

پس از صعود از بخش شمال شرقی، مسیر برای رفتن به خود قله‌ی شخارا آسان‌تر می‌شود و معمولاً کوهنوردان می‌توانند قله را در مدت دو روز و یک شب اقامت در ارتفاع بالا فتح کنند.

اگرچه بخش شمال شرقی قله کمی از نظر صعود تکنیکی‌تر است اما پیمودن تمام مسیر دیوار بزنگی برای کوهنوردان یک رؤیا بود. این دیوار اولین بار در سال ۱۹۳۸ و به دست گروهی از کوهنوردان روسی فتح شد.

۴. کوشتان-تائو

ارتفاع: ۵,۱۵۱ متر

موقعیت مکانی: روسیه

کوشتان-تائو (Koshtan-Tau) نیز در اطراف رشته‌کوه عظیم بزنگی و در کنار کوه‌های دیخ-تائو و شخارا قرار دارد. این کوه که دارای شیب‌های بسیار تندی است، یکی دیگر از رؤیاهای کوهنوردان برای صعود محسوب می‌شود. اولین صعود به این قله در سال ۱۸۸۹ انجام شد که در نوع خود به دلیل سادگی تجهیزات کوهنوردی آن زمان بی‌نظیر بود.

کوهنوردان این روزها نیز برای فتح کوشتان-تائو به این منطقه هجوم می‌آورند تا از قله‌ها و مخروطی‌های تاریخی که ساده‌ترین راه برای بالا رفتن از قله است، خود را به نوک آن برسانند.

۵. قازبگی

ارتفاع: ۵,۰۳۳ متر

موقعیت مکانی: گرجستان

کوه قازبِگی (Kazbek)، همچنین موسوم به کازبک، یک آتش‌فشان چینه‌ای به ارتفاع ۵,۰۳۳ متر است که در مرز میان روسیه و گرجستان قرار دارد. قازبگی به سبب موقعیت جغرافیایی خود، شاهد فعالیت‌های تکتونیکی و زمین‌لرزه‌های کوچک اما پیوسته در منطقه است.

به خاطر این فعالیت‌های تکتونیکی و آتش‌فشانی، تکه‌های یخی بزرگی که مرتباً از دامنه‌های پرشیب قازبگی به پایین سقوط می‌کنند موجب کشته شدن افراد بسیاری می‌شوند. در یک مورد در بیستم اوت ۲۰۱۴، ۷ نفر بر اثر سقوط یک تکه یخ بزرگ جان خود را از دست دادند.

۶. تتنولدی

ارتفاع: ۴,۸۵۸ متر

موقعیت مکانی: گرجستان

اگرچه ادعا می‌شود که تِتنولدی (Tetnuldi) تنها دهمین قله‌ بلند در رشته‌کوه‌های قفقاز است اما این کوه جایگاه ششم بلندترین قله اروپا را دارد. به طرز شگفت‌انگیزی در بخش شمال غربی تتنولدی نیز یک قله دیگر به چشم می‌خورد.

پیست اسکی تتنولدی از چهار بالابر تشکیل شده که شما را به ارتفاع ۳,۱۶۵ متری می‌رسانند. اگرچه این قله در یکی از دورافتاده‌ترین مناطق گرجستان قرار دارد اما پیست اسکی آن یکی از جدیدترین پیست‌های اسکی در اروپا محسوب می‌شود که در سال ۲۰۱۶ افتتاح شده است.

۷. مون بلان

ارتفاع: ۴,۸۰۸ متر

موقعیت مکانی: فرانسه

بلندترین کوه در اروپای غربی و احتمالاً مشهورترین قله در این فهرست؛ مون بلان (Mont Blanc) است که بلندترین قله در میان رشته کوه های آلپ در اروپا محسوب می‌شود و امتداد آن به کشورهای فرانسه، سوئیس، ایتالیا، لیختنشتاین، اتریش، آلمان و اسلوونی می‌رسد.

گفته می‌شود که اولین صعود به قله‌ی مون بلان سرآغاز کوهنوردی مدرن به شمار می‌آید. ژاک بالماتِ شکارچی و کلکسیونر به همراه دکتر میشل پاکارد، اولین کسانی بودند که این قله را فتح کردند. درواقع تاریخ صعود به این قله از سوی هوراس بندیکت دو سوسور جلو افتاد. او برای هر کوهنوردی که شجاعت به خرج داده و بتواند از این قله‌ی فتح نشده بالا برود، جایزه‌ای تعیین کرد.

وقتی‌که مون بلان فتح شد، عصر طلایی کوهنوردی آغاز شد و اروپایی‌ها به سراغ فتح بسیاری از قله‌های کلاسیک رشته‌کوه‌های آلپ رفتند.

مون بلان نیز به‌مانند بسیاری از قله‌های موجود در این فهرست، در میان مرز دو کشور قرار دارد. این بار نیز دو کشور ایتالیا و فرانسه میزبان هفتمین کوه بلند اروپا هستند. آن‌ها تاکنون مبارزات فراوانی برای تصاحب مالکیت این قله باهم داشته‌اند و قدمت این درگیری‌ها بر سر مالکیت مون بلان به دوران انقلاب فرانسه باز می‌گردد.

۸. ژیمارا

ارتفاع: ۴,۷۸۰ متر

موقعیت مکانی: روسیه

کوه ژیمارا (Dzhimara)، همچنین موسوم به جیمارا، در مرز میان روسیه و گرجستان و منطقه‌ی اوستیا-آلانیای شمالی قرار دارد. ژیمارا دومین قله‌ بلند در رشته‌کوه‌های خوخ است و تنها ۹ کیلومتر از قله‌ی قازبگی فاصله دارد. رشته‌کوه خوخ بخشی از رشته‌کوه‌های قفقاز محسوب می‌شود. خوخ در زبان محلی اوستیا به معنی کوه است.

۹. اوشبا

ارتفاع: ۴,۷۱۰ متر

موقعیت مکانی: گرجستان

اوشبا (Ushba) شاید نهمین کوه در این فهرست باشد اما احتمالاً جذاب‌ترین قله است. اوشبا از دو قله با ارتفاع تقریباً مشابه تشکیل شده است؛ قله‌ جنوبی با ارتفاع ۴,۷۱۰ متر و قله‌ شمالی با ارتفاع ۴,۶۹۰ متر.

فتح قله‌ شمالی نسبت به قله‌ جنوبی کمی آسان‌تر است. به همین خاطر بود که اول این قله در سال ۱۸۸۸ از سوی جان کوکلین و اولریش آلمر فتح شد. ۱۵ سال طول کشید تا دنیا شاهد فتح قله‌ جنوبی در سال ۱۹۰۳ باشد.

اوشبا میزبان گروهی از ورزشکاران اسکی آزاد بود که امید داشتند با فتح این قله، اولین پایین آمدن از کوه به روش اسکی را تجربه کنند.

۱۰. مونته روزا

ارتفاع: ۴,۶۳۴ متر

موقعیت مکانی: سوئیس

دومین قله در فهرست ۱۰ قله بلند اروپا که در منطقه‌ی اروپای غربی واقع شده، مونته روزا (Monte Rosa) نام دارد. این بار این قله در مرز میان ایتالیا و سوئیس واقع شده است. مونته روزا درواقع یک توده کوه است و دوفور اِشپیتز (Dufourspitze) بلندترین قله‌ این رشته‌کوه نام دارد.

ازآنجایی‌که کوه مونته روزا از بسیاری از مناطق آلپ جنوبی قابل‌مشاهده است، نام دوفور اشپیتز در بسیاری از نوشته‌ها و سفرنامه‌های اولیه در مورد کوه آلپ دیده می‌شود. حتی لئوناردو داوینچی هم به نام این کوه در سفرنامه خود اشاره کرده است.

مسیر کوه‌پیمایی برای رسیدن به قله‌ی این کوه نیازمند عبور از یک کوه یخی عظیم و گسترده به نام مونته روزا است. کوهنوردان باید این مسیر را تا رسیدن به قله‌ای صخره‌ای ادامه دهند تا اینکه به قله‌ی نوک‌تیز دوفور اشپیتز برسند. صعود به این کوه از نظر فنی آسان است، اما نیازمند آمادگی بدنی بالایی بوده و کوهنوردان باید خود را کاملاً با شرایط جوی منطقه سازگار کنند.